Nhà thơ Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi tiếng cùng những chùm thơ đề tài người lính sâu sắc. Thơ ông khi dạt dào nồng nhiệt, khi rủ rỉ dịu êm, lúc trầm xuống nghẹn ngào, lúc vút đanh sắc nhọn… những cung bậc khác nhau trong thơ Hữu Thỉnh vẫn tựa trên một âm giai bao trùm là chất giọng đằm thắm. Đó là phẩm chất thi sĩ,phẩm chất một nghệ, sĩ luôn luôn say mê đời sống. Đọc thơ ông, ta như được hòa quyện bởi những vần thơ trữ tình giàu cảm xúc. Nào! Ngay bây giờ mình cùng nhau đón xem tập thơ Thu Mùa Đông hay nhất mọi thời đại của ông nhé!
Ấm lạnh
Đêm nay là cái đêm gì nhỉ
Rét biến thành dây để trói tôi
Em kề bên hoa trước mặt
Ngày mai thương nhớ đã qua trời.
Bình yên
Ngõ ôm chèo theo sông
Lại ngược lên với suối
Bắt đầu là bóng núi
Vô cùng như mắt em
Gió níu gió lặng im
Thế là trời để ngỏ
Cho ta đến với mình
Trong thầm thì tiếng cỏ
Anh muốn bế cả chiều
Hôn lên ngày gặp mặt
Tình đầy trăng vẫn khuyết
Em xanh ngày đang xanh
Những chùm quả bình yên
Rời xuống triền núi vắng
Trời muốn nói câu gì
Ngó ta
Rồi im lặng!….
Buổi sáng thức dậy
Buổi sáng thức dậy
Bặt gặp tình thương đi đưa đám hận thù
Qua con đường những đám mây bị nhiều phen rượt đuổi
Buổi sáng thức dậy
Mùa đã qua, mùa đã qua
Những khung cây hoang vắng
Đi qua nhiều mũ áo
Để tìm một bàn tay
Thấm mệt tôi ngồi nghỉ
Bóng mát một chùm gai
Chạm cốc với Xa-in
Dãy núi A-la-tau có vẽ mặt đáng kính của một nỗi buồn
Nho lại bắt đầu, không có gì mới
Xin nâng chén vì anh! Ta chúc những gì đây
Tuyết quê anh nhiều, xin cho tôi như tuyết.
Những đôi trai gái ôm hoa vào phòng cưới
Họ yêu nhau không có kinh nghiệm gì
Họ nhảy và hát không có kinh nghiệm gì?
Họ chia tay nhau không có kinh nghiệm gì.
Tôi và anh không có kinh nghiệm gì
Càng viết càng thấy mình yếu đuối
Đường nhân nghĩa chừng nào còn lắm bụi
Anh hiểu vì sao tôi ít lời.
Anh hiểu vì sao tôi hay nhắc mẹ tôi
Nỗi ám ảnh suốt đời day dứt
Đối với mẹ sẽ là đòn đau nhất
Có kẻ nào rình ném bẩn lên tôi.
Giữa tiệc rượu và hoa, tưởng chừng không đúng lúc
Nhắc đến nỗi đau những uất ức ở đời
Làm sao được, rượu hoa thường ít
So với chia ly, gian dối, dập vùi.
Miếng cơm manh áo che khuất mẹ tôi
Sự vô tình che khuất mẹ
Người thường vắng mặt trong các cuộc vui
Tóc bay trắng trong buổi chiều gió bạc.
Thơ mỗi ngày người càng ít đọc hơn
Nhưng con chọn thứ vũ khí này bênh vực mẹ
Con đi trong mưa, mài trên đá
Gặp niềm vui càng thương mẹ nhiều hơn.
Xa-in ơi, anh không có vỏ bọc nào đáng ngại
Sống mỗi ngày nguyên chất cho thơ
Xin nâng chén mừng anh
Hoa táo nở.
Chăn-đa em ơi
Cũng tại tôi đa tình
Nên bây giờ mới khổ
Đã biết em cách trở
Cớ gì còn đa mang
Nhớ sen đi tìm đầm
Gặp toàn bong bóng nước
Quay về hoa vẫn cúc
Anh cầm như trăm năm.
Kẻ ghét cứ phải gần
Người yêu đành xa cách
Mây dẫu thương mặt đất
Không thể nào không bay.
Đường cũ vẫn đông người
Đi về đâu không biết
Cây tự cho bóng bình
Mà trời không bớt gắt
Chùa xưa sư vẫn đây
Khói nhang buồn thăm thẳm
Phật thấu hết mọi điều
Hỏi em, đành im lặng.
Bồ đề mùa lá rụng
Bay mờ trong hư vô.
Chiếc vó bè
Chiếc vó bè đã đặt xuống rồi
Đặt đúng chỗ phập phồng hôm trước
Sóng miên man hao hụt cả hoàng hôn
Bác ngư dân nhọc nhằn cất cả bóng mình lên
Nước cả sóng to cá đàn ham sống
Cố lách qua hy vọng của con người
Chiếc vó bè lại đặt xuống rồi
Đặt đúng chỗ đợi chờ hôm trước
Bác ngư dân lại bắt đầu thử sức
Với dòng sông với bầy cá tinh ranh
Ngày nào cũng là ngày đầu tiên, lần nào cũng là lần đầu tiên
Lòng kiên nhẫn cho người thêm mắc lưới
Chiếc vó bè lại đặt xuống rồi…
Cuối năm
Cuối năm rơm rạ nằm mơ ngủ
Tôi bước đi như có bao người
Chiều đông ao thắm ai vừa sắm
Sông nhớ người xa thưa thớt trôi
Đời khi chợt thấy năm trôi vụt
Cá quẫy lòng ao cũng giật mình
Cây không đủ trái đền ơn đất
Mượn của trời thêm một chút hanh.
Đi dưới cây
Tôi lặng bước dưới cây
Sinh nhật của cánh buồm
Lá rơi lá buồn bã
Đất đón nhận những ân nhân của mình
Tưng bừng rồi ăn hết
Từng tốp từng tốp gió
Kéo qua tôi
Về thăm những thân rùa đội hạc
Về thăm trong đầm một bông sen
Về thăm cuốc cày than thở
Tôi lặng bước dưới cây
Chiều đã làm tan chợ
Những lời ngon ngọt bày bán khắp nơi
Con chim đói phải bay về mùa cũ
Tôi lặng bước dưới cây
Hồi hộp với món quà lạ mặt
Cô đơn đầy đường không ai thèm nhặt
Ngõ đứng trông người…
Em
Có kẻ rủa em chết đi
Vú em mỗi ngày mỗi ngọc
Có kẻ mong em tàn tật
Tóc em xanh
Trời xuống gió
Em bước qua chỗ lội
Một mình
Rũ áo
Thả gió cho mây
Có kẻ mong em mồ côi
Em cứ hát giữa chuồn chuồn bay thấp
Mây đen đi đóng cửa trời
Lá non mong thấy mặt người sau mưa.
Em còn nhớ chăng
Ai đưa đò tình
Dạt vào bến lở
Còn lại mình anh
Gom từng mảnh vỡ
Tháo cả mái trời
Che không đủ ấm
Đội nghìn cơn mưa
Không nhòe kỷ niệm
Như cây tìm lá
Như cá tìm vây
Anh gọi khản lời
Chiều dang dở gió
Mở trăng ra tìm
Trăng còn in bóng
Mở cỏ ra xem
Cỏ còn hơi ấm
Hoa vẫn ngày nào
Không an ủi được
Tình bao nhiêu bậc
Em còn nhớ chăng.
Hạnh phúc (I)
Ra sông với đám củi rều
Cha tôi mang về những khúc ca trôi nổi
Cây khế có thêm một vị buồn
Sấm hứa hẹn chân mây mà cơn mưa bay mất
Một lũ con thơ
Một căn nhà chật
Ngoài ngõ vẫn đông người đi
Hàng xóm vẫn mịt mù cánh cửa
Mẹ tôi hát nghìn câu có một câu chưa hát
Cha tôi gặp trăm điều có một điều chưa gặp
Hạnh phúc
Cây rơm vẫn mơ thành đám mây vàng…
Hỏi
Tôi hỏi đất: Đất sống với đất như thế nào?
– Chúng tôi tôn cao nhau
Tôi hỏi nước: Nước sống với nước như thế nào?
– Chúng tôi làm đầy nhau
Tôi hỏi cỏ: Cỏ sống với cỏ như thế nào?
– Chúng tôi đan vào nhau
Làm nên những chân trời
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Im lặng
Qua bức tường mảnh chai
Qua cầu ao dễ ngã
Anh đi tìm
Em khuất tóc sau mây
Anh đi tìm một ngày cau ấp bẹ
Hoa ngủ mê trong lá mơ hồ
Duyên nợ chiều má đỏ dẫn anh đi
Anh đi mòn mà mảnh chai vẫn sắc.
Lời thưa
Tôi vẫn thường hay lẫn với mồ hôi
Xin bạn cứ hình dung một mảnh đời lấm láp
Những gì hay để quên, những gì hay bỏ sót
Tôi ấy mà, xin bạn cứ hình dung
Tôi thường bị đám gai của hoa hồng xua đuổi
Không có cách chi lọt vào mắt vô tình
Trong tiệc lớn rượu nào ai cũng nhớ
Tôi ấy mà, những chiếc cốc vô danh
Trời thấp xuống tìm lời an ủi đất
Tôi ấy mà, cánh diều nhỏ cô đơn
Với hạnh phúc tôi đứng ngoài song cửa
Với chia tan tôi là khúc ca buồn
Lũ trẻ thích tôi là bong bóng
Bay đung đưa trong hạnh phúc không ngờ
Họ lần lượt rủ nhau để trở thành người lớn
Tôi ấy mà, một cuống ra bơ vơ.
Một ngày
Chiếc ly còn trên bàn
Thêm một ngày kỷ niệm chưa bị đem bán
Em chưa đứng chợ đen
Kiếm ăn bằng lừa đảo.
Thêm một ngày yên tâm nhìn các con
Chưa bôi xóa chưa phản loạn
Bạn cũ ghé thăm nhà
Chưa theo kiểu hợp đồng hai chiều.
Anh cầm đũa và vuốt tóc em
Thêm một ngày bằng bàn tay sạch
Uống nước còn biết tự xấu hổ
Chưa hắt cặn sang người khác
Người xanh người đỏ
Gánh gió leo dây
Bắc thang hỏi trời
Đèn khêu trước bão
Thêm một lần đi trên gai
Thêm một ngày được làm người lương thiện.
Mưa đá
Mưa đá đi tìm nơi dễ vỡ
Thân cây xây xát thật êm đềm
Trẻ con quăng mũ giang tay múa
Người lớn buông rèm lặng đứng xem
Đá rơi hạt chắc đầu bông rụng
Ếch nhái kêu ran cỏ hội hè
Hạt lép vồng lên trương với gió
Đồng như canh bạc nước như mê
Đường lầy tôi bước không tơi nón
Mưa tạnh nhìn lên trái vẫn xanh.
Mười hai câu
Nguyễn Du viết Kiều hơn hai trăm năm
Gió vẫn lạnh trên vai người phận bạc
Chèo Quan Âm trẻ già đều thuộc
Nỗi oan khuất ở đời nào đã chịu vơi đâu
Lép Tôn-xtôi viết “Chiến tranh và hòa bình”
Với hy vọng đó là cuộc chiến tranh cuối cùng trên trái đất
Mùa đậu xuống mộ Ông với màu cây thành thực
Có ai ngờ lại thấy máu nhiều thêm
Tôi đã gặp những dòng sông hùng dũng đẩy băng đi
Nhưng rút cuộc cầm tù trong rét buốt
Nho biết vậy buông những chùm quả ngọt
Đến tay người gấp gáp trước mùa Đông
Những mảng dữ dội của đời sống thật, sự khỏe sáng của tâm hồn con người bồi đắp nên chất hiện đại cho những dòng thơ mềm mại. Giữ vững và làm tươi mới hơn câu thơ Việt trong cuộc vật mình đổi mới ngôn ngữ thơ đang dần dà mà quyết liệt diễn ra trong toàn bộ nền thơ ta. Ông là một nhà thơ đáng được tôn trọng và ngưỡng mộ.