Hữu Thỉnh và tập thơ Đường Tới Thành Phố đặc sắc nhất

Hữu Thỉnh là một cây bút nổi bật trong nền thơ ca Việt Nam. Ông sở hữu nhiều tập thơ hay và có giá trị, trong đó có tập thơ Đường Tới Thành Phố hấp dẫn được đông đảo bạn đọc săn đón. Đọc thơ ông, ta cảm nhận được trái tim nhân vật trữ tình người lính còn nhói lên da diết một tình yêu đồng đội, không chỉ sẻ chia đùm bọc mà còn cả một nghĩa ân xương máu, một tình cảm đặc biệt sâu đậm chỉ có được trong sống chết chiến trường. Cùng nhau đón xem tập thơ giàu cảm xúc này các bạn nhé!

Những người mới đến

Không biết bằng cách nào lửa đã nhóm lên
Như không phải củi rừng đang cháy
Có gì đó trong đốm tàn hoa cải
Cứ bay lên làm nhẹ cả người ngồi
Lửa vun cao vách đất bóng người
Đang ấm lại bao nỗi niềm để ngỏ
Tiếng suối đổ, hãy nghe suối đổ
Chảy cồn cào ngang dọc mỗi tâm tư
Chào ngọn lửa
Xòe bàn tay lạnh cóng
Chúng tôi hơ
Chúng tôi sưởi một chặng đường tất bật
Ngày mai lại nhớ về nơi này
Lại nhớ nhau
Người còn người mất
Lại nhớ mình
Có lúc
Ngồi thảnh thơi như chẳng bận điều gì
Lửa ném tàn xua muỗi bay đi
Chỉ còn ta với tình rừng rộng rãi
Quàng vai bạn vô tình ta chạm phải
Cái cựa mình tin cậy của rừng đêm
Trước mặt là bao nhiêu miền quê
Sau lưng là bao nhiêu miền quê
Ngọn lửa ta đốt lên ở giữa
Nếu mẹ biết ta còn đông đủ
Đang bập bùng thương nhớ suốt hành lang
Giọt đèn ấy bớt đi nhiều khuya khoắt
Giọt đèn ấy bớt đi nhiều khuya khoắt
Chia bình yên cho mỗi con đường
Chúng tôi người chủ những căn hầm
Đốt ngọn lửa để tìm vào tri kỷ
Hầm là nơi che máu che xương
Là cửa sổ mở về hướng mẹ
Mẹ đang đi gánh rạ giữa đồng
Ra chẳng nặng mà nặng nhiều vì gió
Xe gạo ầm ì vượt khẩu ngoài kia
Đã bao lần mẹ nuôi tôi như thế
Những cánh đồng in dấu chân của mẹ
Cứ ngày ngày ra khẩu lệnh cho tôi.

Xạ thủ trung liên
Lưỡng quyền cao đen một nốt ruồi
Đang chở che, đang âu yếm mọi người
Tiếp thêm củi bằng bàn tay thô nháp
Những ngón bằng như cây bài tam cúc
Từng bàng hoàng trên mái tóc người yêu
Họ tên anh, cả ngày tháng năm sinh
Giặc đánh cắp để loan tin báo tử
Chúng ép anh từ hai phía chiến trường
Anh đi hái rau và đôi khi lại vấp
Anh còn lại sau những lần thay quân
Sau những lần hổ vồ
Sau những lần voi đuổi
Sau bữa canh nấm độc cào gan
Giặc đổ quân vào hậu cứ sư đoàn
Hất anh qua biên giới
Thèm một chỗ ngồi thư thả bóc măng
Anh xuống dòng Nậm Khìn rửa mặt
Dòng Nậm Khìn từ bên Việt chảy sang
Thèm vỏ sắn lật mình trôi dưới đáy
Biết đồng bào bên nước đói no
Thèm một đầu củi dở, thèm một làn nước đục
Để lần ra tin tức chiến trường
Nhưng dòng sông cứ mịt mờ cay đắng
Sông như là không biết có anh
Lửa vì thế đã chín thành than đỏ
Anh vì thế mà yêu thêm ngọn cỏ
Mọc bơ thờ trên chốt giáp ranh
Ngọn lửa này
Và hy vọng của anh
Của anh nữa một người giỏi toán
Một thí sinh hy vọng bời bời
Em đồn xong lại đến ngồi bên lửa
Và anh nghe lửa nói với mình
Chiến tranh và mơ mộng
Đường mòn và thư em
Lũ bọ cạp rình người trong lá mục
Dòng sông như bữa tiệc sau rừng
Anh cắt ngắn từng đoạn dây cháy chậm
Chống gối bò lên đất vùi choáng ép
Nhưng lần sau vẫn không thể dài thêm
Từ cửa mở đến bộc phá viên
Khoảng cách ấy là chân dung tự họa
Và anh thêu trên ngực áo của mình
Họ tên, đơn vị
Người ta tìm áo để báo tin cho mẹ
Nếu chẳng may anh ngã xuống nơi đâu
Đến cái chết đã chẳng cần giấu giếm
Trái tim anh càng đập ngang tàng
Ngọn lửa này
Và hy vọng
Của anh
Của chúng tôi những người mới đến
Chúng tôi vẫn hát sông Lô, sông Thao, Điện Biên, Tây Bắc
Thương các anh dốc đá tai mèo
Đến lượt chúng tôi dốc đá tai mèo
Mưa trơn quá chân tuồi ra khỏi dép
Dốc Pha Đin là cái dốc cuối cùng
Các anh qua để tiến về Hà Nội
Khẩu súng trường tinh vi và ngắn lại
Đường chúng tôi ra trận lại dài thêm
Có chiếc đài bốn pin, có đôi giày cao cổ
Mỗi tuổi quân chịu sáu tháng mưa rừng
Lại có những anh hùng
Đến với họ, thơ tìm ra tinh chất
Có người chỉ huy từ lứa chúng tôi lên
Góp cho đất nước nhiều vầng trán
Sống làm người chiến thắng
Cho mẹ mình, cho đời mình đỡ khổ
Còn ao ước nào hơn
Tự do và Đoàn tụ
Vào rừng lấy mật và đẵn gỗ
Thương mẹ và yêu em
Còn hạnh phúc nào hơn
Tổ quốc!

Chính mơ ước cho chúng tôi bóng mát
Qua bãi bom cây cối cộc cằn
Nhìn ngọn lửa lại nhìn nhau
Bỗng lạ
Lòng cứ đầy những Bình Định, Nha Trang…
Xin cám ơn câu thơ các anh đã đến cùng ngọn lửa
Mấy đứa nhớ nhà ngắt ngọn tàu bay
Đường chẳng còn dài như nó vốn từng dài
Suối cứ đổ trong bình minh nõn chuối
Chúng tôi trẻ nên củi rừng mau bén
Hơ bàn tay lại nhớ các anh
Chúng tôi sưởi bằng ngọn lửa của mình
Lại thấy ấm từ các anh đi trước
Các anh nhớ nhà
Các anh sốt rét
Những câu thơ còn được đến bây giờ
Chúng tôi sưởi trên những câu thơ ấy
Cứ thế qua đi nhiều mùa mưa
Và chúng tôi làm thơ
Quần áo thiếu thì rủ nhau kiếm củi
Chúng nó săn từng sợi khói
Đất ướt gió hoang
Lửa bén vào tay còn dính hơi xăng
Rồi khó nhọc mới bắt vào củi ẩm
Chúng tôi trẻ nên củi rừng mau bén
Chúng tôi làm thơ ghi lấy cuộc đời mình
Chúng tôi còn biết xoay xở ra sao
Gạo chỉ mang đủ mười ngày còn dành mang súng
Còn mang thuốc
Còn mang nhau
Mang bao nhiêu tai biến dọc đường
Mỗi quyển sách nặng bằng năm viên đạn
Chúng tôi đành mang đạn trước tiên
Không có sách chúng tôi làm ra sách
Chúng tôi làm thơ ghi lấy cuộc đời mình
Chúng tôi vừa đi vừa nhẩm dọc đường
Thơ cứ đến và mưa chiều mau ngớt.

Trước mặt là Tổ quốc

Em nhớ anh hãy nhớ về ngọn lửa
Lửa đang soi mặt đất mấy tầng đêm
Những cơn khát bậm môi vào bẹ chuối
Hiện lên
Những dấu gậy cơn sốt rừng run bắn
Hiện lên
Những giọt mồ hôi ròng như nến chảy
Hiện lên
Thơ hãy đến góp một vài que củi
Cho em nhận ra anh, đồng đội nhận ra mình
Thơ không phải những dây bìm trang trí
Kéo nhòe đi những rễ cây tứa nhựa
Bão động rừng sao thơ chỉ rung rinh?
Muốn tươi mát hãy tự là dòng suối
Hát về rừng đừng bắt chước tiếng chim
Anh quên thơ để nhớ gốc sim cằn
Dăm bảy lá lèo tèo như mực rớt
Sim như là không có cũng không sao
ấy thế mà chúng anh thay nhau đến đây để mà hy vọng
Tưởng không sim thì không cả đời mình
Giặc đổ xuống ba tiểu đoàn “trâu điên”
Bò theo chúng hai hàng máy ủi
Trận đánh lại bắt đầu mới nguyên
Súng lại nổ như chưa từng ác liệt
Gốc sim cằn nếu kẻ thù chiếm được
Chúng làm đà dũi lấy cánh rừng le
Từ cánh rừng le chúng tràn xuống con đường và cứ thế
Từ “vết dầu loang” đến “tằm ăn rỗi”
Lại thám báo dò đường, B.52 dọn bãi
Lại dò đường, dọn bãi tới lui
Đất vụn nát trong bữa tiệc quay cuồng của thép
Máy ủi hết ngọt ngào trên mỗi trái tim
ủi rồi lấp
Bằng chính đất mà chúng vừa chiếm được
Trời ơi nếu kẻ thù chiếm được
Chỉ một gốc sim thôi dù chỉ gốc sim cằn
Tổ quốc sẽ ra sao? Tổ quốc?
Thơ ơi thơ hãy ghì lấy gốc sim
Anh đang bò về phía gốc sim
Ngực đập dội chuyền sang đất đá
Quần áo tướp ra
Một nửa người anh dâm dấp máu
Anh đang đau cho đất đá anh yêu
Gốc sim cằn và xơ xác làm sao
Không che nổi anh đâu, bò cách chi cũng lộ
Em có thể mất anh bất cứ lúc nào
Em có thể bơ vơ khi em còn rất trẻ
Anh có thể chẳng bao giờ còn đánh được gốc tre
Phơi nỏ sẵn dành sưởi đêm cho mẹ
Sông ơi sông nếu ta phải ra đi
Bậc thấp xuống cho em ra gánh nước
Xin bát canh đến tay mẹ lúc còn nóng
Xin mùa đông đừng dài
Và cột nhà hãy đỡ mẹ thật êm
Trời bao nhiêu thu ta mới hát một lần
Nhưng trước mặt là Tổ quốc
Dù chỉ gốc sim thôi dù chỉ gốc sim cằn
Anh ôm súng bò lên với trái tim tình nguyện.

“Hãy lấy đạn mà cưa thằng cuồng tín
Một thằng ngu muốn chết thay cây”
“Cứ bò tới chộp cho thiệt lẹ
Rồi moi bụng nó ra
Xem có máu hay chỉ toàn hắc ín”
“Tao muốn coi nó chết từ từ
Coi nó chết nó gọi ai trước nhất”
“Thôi hãy quăng lựu đạn đi thôi
Cho nó chết thiệt mau để tao còn chụp ảnh
Tao cần tiền chứ tao không cần nó”
…
Em có nghe thấy không?
Em xa cách em là vùng che chở
Sỏi buốt quá
Bò thì đau mà không bò thì chết
Em có tin đấy là tiếng con người
Giọng thổ, giọng kim vẫn thường to nhỏ
Khi bao điều không kể hết bằng tay
Anh vừa bò vừa nghe
Không mật mã không cần phiên dịch
Tiếng mẹ ru ta cuối bãi đầu ghềnh
Me đi đốt than mẹ thường gánh vã
Nhem nhuốc cả ngày xanh
Cắn răng mà chịu
Bấm bùn mà đi
Giữ cho được tiếng mình
Cho em ngập ngừng khi buông gầu xuống giếng
Sợi dây chùng do dự trước trăng in
Những thằng ngụy kia nó cũng có mẹ
Mẹ nó đang héo đi, đang mong nó trở về
ấy thế mà tại sao nó cứ đòi giết anh
Chỉ vì anh thương một gốc sim và nhớ em không nói được
Cứ sấn lại
Những chiếc túi áo đen ngòm những quan tài đói
Chúng nó đang săn ngày sum họp của ta
Khoen lựu đạn anh cắn vào lặng lẽ
…
Chẳng nhớ anh chồm tới ra sao
Chỉ nhớ cái lặng im khi không còn chúng nó
Cái lặng im hoàn toàn
Anh nằm nghe anh thở
Ngôi sao xanh rơi xuống lá sim
Thành giọt sương từ lá sim rơi xuống
Đêm ngọt ngào mà lại chát em ơi
Anh tỉnh lại vì môi mình dính đất
Từ những chiếc khoen lựu đạn ban chiều
Đất mặn đắng tan dần rồi chảy khắp
Đất thầm thì và nóng bỏng như em
Anh đã qua những ngày bám chốt
Để tới buổi sáng nay
Một buổi sáng chẳng có gì to tát
Ve vẫn kêu úp mặt vào cây
Không sương sớm để cho lòng bẫng lẫng
Nhưng sáng nay là buổi sáng thượng nguồn
Những kỷ niệm sẽ ngược về để nhớ.

Xuân 1975

Các chiến sĩ đã lắc đầy bao gạo
Ngồi chia nhau một điếu thuốc rê
Cánh tay họ còn dính đầy bụi cám
Khói cứ là, cứ bổng, cứ như không
Nào ai biết mai họ còn hút thuốc
Cũng có thể anh giỏi toán kia sẽ thành một anh hùng
Trong trận tiến công Ban Mê Thuột
Cũng có thể anh bị mù hai mắt
Sau cái giật nụ xòe lợi hại của anh
Và xạ thủ trung liên
Anh đâu biết có ngày nhịn ăn cắt rừng xuyên lộ 7
Chiếm điểm cao
Xô đá
Chặn đoàn xe
Cũng có thể chỉ một cơn ác tính
Sau một cái rùng mình và cứ thế ra đi
Không thể biết dù rất nhiều linh cảm
Đất chiến trường mau ướt lại mau khô
Nhưng không sao, điều đó chẳng sao đâu
Các chiến sĩ quen nghĩ bằng trận đánh
Quen hy sinh, quen đột biến từng giờ
Họ làm nên những chiến trường giông bão
Cũng là nơi yên tâm nhất của thơ
Cứ nhìn cách họ ngồi hút thuốc
Ta bỗng thấy mình nhẹ bớt
Như dòng sông để sỏi lại bên bờ
Hối hả đổ về bến bãi
Hoa bung biêng ơi, con lắc của mùa xuân
Rừng không ngủ vì những hồi gõ tím.

Trường Sơn, trong vườn

Mai rời hậu cứ tôi đi
Ơi căn hầm đất, nói gì đêm nay
Mùi mồ hôi, mùi rễ cây
Mặn nồng sẽ kể với người đến sau
Ngã ba, ngã bảy về đâu
Cái ngáng làm cớ cho nhau chuyện trò
Ngọn đèn bọc trong ống bơ
Cho em mờ tỏ đến giờ trong tôi
Bài ca nghe chẳng rõ lời
Bao nhiêu gió thổi giữa tôi với mình
Xa rừng bẻ một cành xanh
Buồn vui nặng cả tay anh khó cầm
Con đường qua tháng, qua năm
Núi đau lở đá, rừng bầm tận cây
Vai gùi bước xốp trong mây
Ta đi làm những mặt trời của nhau
Tổng đài khuất dưới thung sâu
Bao nhiêu phấp phỏng bắt đầu từ em
Bắt đầu từ một cánh tem
Sao mai chốt đỉnh trăng đêm mại dần
Muỗi bay tối một góc rừng
Lần theo muỗi gặp chùm sung, gặp người
Ngọt bùi dăm quả chia đôi
Cái nghèo cái khó cho tôi gặp mình
Nắng mưa gặp tán đùng đình
Bàn tay sốt rét gặp cành dâu ta
Một lèn, một dốc, một xa
Gặp cây vịn lại gặp nhà nghỉ chân
Trước tôi lửa đỏ bao lần
Sau tôi ai nữa quây quần quanh đây
áo nào sẽ vắt lên dây
Võng nào buộc gió cho cây tròng trành
Có rừng suốt cuộc chiến tranh
Cái đêm đuổi cọp cũng thành tâm tư
Cái hầm, cái bậc sẽ hư
Lòng tôi mắc nợ chiến khu một đời
Núi cao cho thác đổ hồi
Trường Sơn dài rộng cho tôi mặn mà
Xe thồ vành hỏng tháo ra
Còn lăn theo suốt đời ta đời mình

Ngày mai chúng mình tiến về thành phố
Mọi vui buồn không còn lá rừng che
Không còn cánh đồi chắn gió cho ta
Ta kéo áo khum tay mà châm thuốc
Ta sẽ loay hoay thổi nấu giữa trời
Giấu được khói thì chính ta bị lộ
Lúc leo dốc ta vẫn thèm đường nhựa
Vượt đường rồi chân lại phồng ra
Nhà đông hơn, người cũng đông hơn
Giường chiếu sẵn lại nhiều khi khó ngủ
Tiếng thạch sùng – tiểu đội bấm chân nhau
Đồng Bằng
Đồng Bằng
Ta vẫn khát khao
Ta vẫn đợi những gian nan trận cuối
Nước da ta thiếu máu gọi Người
Quần áo ta ẩm mốc gọi Người
Khi ta bò lên giữ một gốc sim
ấy là khi ta nghe Người giục giã
Khi ta đốt lên đống lửa
Những bãi rễ cây lại nhắc về Người
Để có một Đồng Bằng trước mặt
Chúng ta lên rừng mười tám đôi mươi
Đêm nay chúng nó kéo nhau đi gài mìn ven lộ
Chúng nó đổ quân lùng giáp vùng ven
Chúng làm sao ngăn được các sư đoàn
Về với đất đã nuôi mình vạm vỡ
Trận đánh sẽ bắt đầu từ phía sau cánh cửa
Có dấu vôi mẹ quệt lúc ăn trầu
Ta chèo lên ngọn dừa dựng chòi quan sát
Cửa hầm thông ra sáu bậc cầu ao
Những sơ đồ chị gói làm nhân bánh
Giặc hành quân: nhìn khăn mẹ trên đầu
Tiếng trẻ báo yên, tiếng gà báo động
Tiếng dế im báo giặc đi rình
Mạng nhện rách báo trận càn chưa dứt
Ta truy lùng hang ổ lũ tàn quân
Ta lại có Trường Sơn dài rộng ở trong vườn.

Một lần lỡ hẹn

Anh giở bức hình chụp những năm còn trẻ
Anh ngó ngơ như một kẻ lạ xa
Ai trong đó? Sao mà cười hỉ hả
Sao vô tư, sao mập ú vậy à?
Hắn khao khát những gì?
Ai đang chờ đợi hắn?
Chỉ tình yêu là đáng kể thôi chăng?
Hai mươi năm anh khó nhận ra mình
Người trong ảnh bây giờ là Tư lệnh
Khoảng cách giữa anh và bức ảnh
Có bao quãng đường những bà mẹ tiễn con
Có lầy lội quãng đường sau rút Huế
Có băn khoăn trước hứa hẹn chưa thành
Đơn vị sa lầy trong chiến khu A Lưới
Bao éo le theo nước lũ xô về
Những chiếc xe tăng đòi anh nguyên vẹn
Những vết thương đòi anh lành lặn
Và anh
ý nghĩ lăn qua viên đạn cuối cùng
Giặc đổ quân sau rừng
ủi và đốt
Cây thở dài trên đất
Tàn bay tung
“Cán gáo” thõng đôi càng
Man rợ xoáy
Đóng đinh vào chân tóc
Bới rừng lên
Thả xuống lời ngon ngọt
“Hỡi cán binh cộng sản, hãy ra hàng
Tổng thống sẽ
Tổng thống sẽ
Tổng thống sẽ…”
Thơm tho và ngọt xớt
Đảo nửa vòng lại ngọt xớt thơm tho
Rừng quay mặt nghe gió bò trên đá
Bò trên rêu
ẩm ướt
Trên lưng
Lời dụ hàng tuôn đầy xuống hố bom
Núi dựng ngược ném trả vào mặt giặc
Chiếc “cán gáo” đứng im
Lại buông lời trơ trẽn
“Đây, xin mời để các anh lựa chọn”
Nó dòng xuống xác một người đồng chí
Bị chặt đầu
Chân còn dép, chân không
Máu anh bỏng xuống núi ngàn
Đời anh treo một dấu than giữa trời
Kẻ thù cách một gang thôi
Phải dằn súng lại. Cắn môi tìm đường
Thắt trắng một mảnh dù
Tư lệnh đạp rừng cho lái xe nhận hướng
Hai vết thương vì rừng, ba vết thương vì pháo
Trong cái đêm mở đường máu phá kìm
Đôi quân hàm nỉ đỏ mới nguyên
Vẫn tính vào duyệt binh ở Huế
Anh giấu đi không hề nói với ai
Nhưng với vợ làm sao giấu được
Không phải hai mà mười bốn năm rồi
Anh đanh lại, anh nấu nung như thế
Lõi lim già mưa nắng lẩn vào trong.

Thứ hoa đẹp nhất

Anh trao thầm bàn tay anh cho tôi
Bàn tay nóng tôi nhận vào cơn sốt
Tôi vét mãi mới tìm ra hạt thóc
Hạt thóc gầy ram ráp cứa vào đêm
Chúng tôi đi mót cuối bìa rừng
Giặc vừa rút sau một ngày rình rập
Gió ầm ào qua nương
Những bông lúa chỉ còn là bã gió
Chúng tôi tuốt phồng tay
Chúng tôi còn tuốt nữa
Hạt thóc nhằn ấm cả đêm suông
Đất rừng mênh mông
Đất núi mênh mông
Đất nhiều thế mà hiếm hoi hạt thóc
Chúng tôi nhìn dúm thóc trên tay
Những hạt thóc đã biến thành thuốc quý
Thóc hóa con đê ngăn cái chết dần mòn
Tôi hiểu vì sao anh đã khóc
Trong một sáng giao ban
Tiểu đoàn thồ chẳng có gì thồ cả
Cứ đói ròng con gái hóa con trai
Cám ơn ngọn rau dựng người ốm dậy
Cám ơn con suối, cám ơn bờ khe
Con tép chết bom từ bến ngược trôi về
Nếu không đói không thể nào vớt được
Phát một mảnh rừng, trần lưng cuốc cuốc
Cuốc và vun rồi kéo cỏ ngụy trang
Anh nhón tay cắm hạt bí đầu tiên
Đêm mở cỏ đêm lần đi tưới nước
Hoa bí đỏ từ vạt nương Tư lệnh
Đổ dần sang khắp cứ bạn ngàn
Anh xoa xuýt trước màu hoa cứu đói
Đấy, thứ hoa đẹp nhất của đời anh.
Cơn đói đi qua không để lại mảnh gì làm di vật
Không phải trận bom nên không dễ sưu tầm
Kiên nhẫn chút, hỡi nhà viết sử
Đây, căn hầm Tư lệnh, hãy vào thăm
Hãy nắm chặt bàn tay mót thóc
Nhìn mái đầu quá nửa chẳng còn xanh
Những sợi tóc đứng yên mà ta nhìn thấy bão
Bao thăng trầm như sóng đánh qua anh.

Câu chuyện trong hầm

Nắng mưa làm ảnh mờ đi
Hình như anh chụp trước khi xuống tàu?
Hình như ở xóm Vườn Trầu
Có người chị, mối tình đầu của anh?
Mình đang làm sử chiến tranh
Có cần nghe một mối tình dở dang?
Quân ta áp với đồng bằng
Tim ta đập với bâng khuâng ngày về
Chuyện này xung kích được nghe
Anh xem, khẩu súng nói gì trong đêm
Với người ta có gì đem
Với ta khao khát gì thêm một ngày
Phải đâu câu chuyện riêng tây…
… Hai mươi năm, nói gì đây bây giờ
Nhà mình do má tìm cho
Nết ăn nết ở cũng do má tìm
Một lô bánh quế má đem
Mình về một buổi nên duyện, cậu à
Tối ăn một bữa ở nhà
Sáng bên ngoại… thế là xa một lèo.
Một ngày vừa biết vừa yêu
Vừa xin vừa cưới cũng liều đấy anh?
Một ngày sợi chỉ mong manh
Giữ sao khỏi đứt cho mình được đây
Mình đi vui bạn vui bầy
Khi việc bận lại mong ngày đừng nhanh
ở nhà dài những năm canh
Từ bậu cửa bước xuống sân cũng dài
Những năm tập kết ở ngoài
Tin nhà tin chị có ai nhắn cùng?
Những năm ở Bắc thì không
Vô Nam cơ sở nằm vùng báo cho
Quê mình giáp mé ven đô
Bả đi hoạt động phải vô vườn trồi
Lá thư chữ đứng chữ ngồi
Viết thầm tránh địch đang soi ngoài bàu
Vài dòng kể chuyện đâu đâu
Mình nghe tội nhất là câu cuối cùng
“Chúng em chẳng sợ địch lùng
Đêm nằm sợ tiếng ru con trên đài”
Vài dòng từ dạo Bảy hai…
Chị không kể bốn năm đày, hả anh?
Tù về mắc bệnh động kinh
Mình nghe nói chớ bả làm thinh hoài hoài
Để cho mình được thảnh thơi…
ầm ầm bom cắt ngang lời của anh
Đá bay ném cắc trên cành
Đèn câm ngọn bấc hầm thành mông lung
Chuyện này đất có nghe chung
Tôi nhường cho đất kể cùng mai sau.

Văn xuôi một người lính

Chúng tôi có những kỷ niệm riêng, những bài học, những điều để nghĩ
Chúng tôi đầy rừng, tắm giặt, hái rau, đào hầm, mơ mộng, sống đời thường suốt cuộc chiến tranh, yêu đời lính yêu luôn gian khổ.
Lính Sáu chín, lính Bảy hai, lính tái ngũ còn giữ nguyên chức vụ quân hàm, ríu rít giọng Nam, giọng Bắc; lính xe tăng đột phá, lính pháo binh cõng lửa qua sông, làm sao anh quen, làm sao anh nhớ hết;
Làm sao có thể gọi tên hàng vạn người trong một chữ nôm na như cây rìu cây rựa khi chúng tôi cắm chân giữa ba mặt kẻ thù; điện thoại chôn ngầm dưới đất, chằng chịt rễ cây chiến dịch, mệnh lệnh truyền qua suối, qua nương
Dù hăm hở đến đâu, bước chân anh cũng không sao đến được các trung đoàn. Trung đoàn hành quân, trung đoàn tăng gia, trung đoàn vây lấn, trung đoàn luồn sâu vu hồi đánh úp, xé kẻ thù trong thế cài răng lược khắp Tây Nguyên.
Chẳng cần phép gì đâu, anh vẫn đến được từng người, làm quen và trò chuyện, chỉ cần anh có mặt đúng giây phút chẳng bao giờ lặp lại, đến đúng nơi những người quyết đoán không ngờ
Nhưng đừng viết về chúng tôi như cốc chén đứng trên bàn; xin hãy viết như dòng sông chảy xiết.
Và chúng tôi với chiếc bi đông bẹp dúm kia là một, cả những hòn đá kê nồi cũng có bao điều ấm lạnh liên quan
Cứ như thế dần dà từng giọt, âm thầm như thạch nhũ trong hang (phải có gan mới có thể âm thầm), chính kiên nhẫn sẽ cho anh đến sớm
Tư lệnh nói: Nếu phải vứt thì phải vứt quần áo chứ cấm ai vứt chỉ
Tư lệnh nói: Một nắm cỏ ngụy trang có thể làm người đào hầm bị chết
Tư lệnh nói: Một đại đội thám báo dò đường không tinh bằng viên thuốc đánh rơi
Nếu anh bắt đầu từ đó
Chẳng còn dòng sông nào ngăn anh gặp chúng tôi.

Thơ của Chính uỷ sư đoàn

Sư đoàn mở đường sau Hiệp định Pa-ri
Bộc phá nổ cuối khu đồi tranh chấp
Vách núi sạt, nặng nề xe ủi đất
Máy bay rà u u trên không
Những bụi chuối cành le héo quắt
Căng mình ra ôm lấy con đường
Hầm thì sâu nhưng lán buộc tuềnh toàng
Lán để nhớ, người ở trong bom đạn
Xe cút kít quay từng vòng kiên nhẫn
Cho con đường đến gặp các dòng sông
Đèo thấp dần trước quang sọt thô sơ
Sông hẹp bớt, cầu treo trong lũng thấp
Kẻ thù tung quân bình định bên trong, dũi chốt vòng ngoài
Chúng xả súng vào mái “nhà hoà hợp”
Không có hoà bình đâu, vành mũ quá mong manh
Giặc nghiến nát dưới hai hàng xích sắt
Những chai rượu ngon chưa phải mở lúc này
Tư lệnh nói, xắn quần lên trọng điểm
Mưa tối mặt, áo quần dán chặt
Trận rét rừng xoắn tím cả làn môi
Đường xuyên qua vành đai
Chạy thít tắp trong tầm nhìn Tư lệnh
Anh dám nhận những hiểm nghèo thử thách
Cũng có khi từ bốn góc bàn
Để có một con đường
Mở vào lúc chiến trường vơi tiếng súng
Anh xa lạ với cầu an, nghe ngóng
Đường với anh là cách hiểu kẻ thù
Đường đưa anh đến bãi mìn phòng thủ các vành đai
Tự nghe mình trước hàng rào thứ nhất
Đó là khi trái tim mang sức mạnh cảm thông
Cho anh gặp nỗi niềm bao bà mẹ
Đó là lúc những cuộc đời chiến sĩ
Cứ đan vào bền chặt với đời anh
Và cứ thế
Sư đoàn
Hành quân lên tuyến một.

Khúc 1: Bàn đạp

Lạt chẻ nghiêng đan quạt nan cho mẹ
Thổi nắng đi cho mẹ chút thư nhàn
Chiếc dây phơi căng chéo góc sân
Cây đàn ấy hát bằng màu áo
áo cất đi chim ri đến đậu
Đàn con từ trong cửa ùa ra
Những chiếc lông chim thành huyền thoại bay vù
Vun cây ớt đón mùa mắm tép
Mắm để dành ăn gặt ăn cày
Năm vài lần thăm bạn đó đây
Quà cho bạn không đứa nào khám xét
Chừng cũng đủ để thành “tên nguy hiểm”
“Tên cứng đầu chống lại quốc gia”
Chúng đem tới nhà tù
Và anh thành cộng sản
Quạt khép mở trên tay của mẹ
Thành tín hiệu qua đường
Cây ớt che miệng hầm
Chiếc dây phơi kéo cờ khởi nghĩa.

Anh đã qua những ngày tưởng chừng không qua nổi
Nụ cười bán tín bán nghi
Giỗ tết tường trình liên gia kết phái
Chúng chồng tiền một cái đầu đảng viên
Chúng chuốc rượu cho một thằng phản bội
Chúng phục kích ngoài mí vườn
Chúng rình rập sau một đôi kiếng mát
Thằng Đại Việt, lũ hội đồng
Cắt máu ăn thề trên lá cờ ba sọc
“Với cộng sản thì phải bừa tận gốc”
Những tên lính xăm hầm
Mài thuốn xuống sân xi-măng nhà xã trưởng
Nhạc dạo đầu cho một ngày “bình định”
Chó nghe chó chạy cuồng
Gà nghe gà bỏ ổ
Cây nghe cây thui từng chiếc rễ
Người nghe nắn túi sờ căn cước
Những đồng tiền nghe bật khỏi tủ khỏi rương
Chéo đội hình cánh sẻ
Chúng bắt đầu “phụng sự quốc gia”
Chúa được hôn bằng hơi rượu say mềm
“Xin Chúa ban cho chúng tôi hàng ngày dùng đủ và tha nợ chúng tôi”
Câu kinh rơi giữa hai hàng dân vệ
Thêm một người bị cắm cọc bêu đầu
Thêm một người bị lôi đi mất tích
Thêm một người bị chụp ảnh lăn tay
Thêm một làng bị quăng bom hủy diệt
“Nhưng cuộc càn sẽ không bao giờ dứt
Cho tới khi nhổ cộng sản sạch trơn”
Tên quận trưởng trình lên ngài tỉnh trưởng
Để lĩnh thêm trợ cấp cuối kỳ
Chúng nó còn cần hiệu giặt là quần áo
Để xóa đi vết máu cuộc càn
Vẫn còn người để anh gây cơ sở
Chúng nó cần nơi ăn nhậu lai rai
Để nuốt trôi ám ảnh qua ngày
Vẫn còn đất để cho anh trụ bám
Suốt cứ thế âm thầm nuôi lớn biển
Cứ âm thầm chảy xiết với thời gian

ống thông hơi một sợi thở nhỏ nhoi
Nối xóm làng dưới rậm rì tán ớt
Chị nuôi anh dưới đất
Năm năm trời anh nhìn chị trong đêm
Chị gặp anh mà không hay anh ốm mập
Gặp anh mà không hay anh đen trắng ra sao
Chỉ nghe giọng anh mỗi ngày nặng xuống
Chị góa bụa trong hồ sơ tự khai
Chị cười cợt với thằng chỉ điểm
Người nó thắt y chiếc còng số tám
Cứ hau háu rình chộp chị mang đi
Chị cố làm cho thật lẳng lơ
Thắt vạt áo trước bao lời dị nghị
Mỗi năm một lần cúng kỵ
Khấn anh xong mang xôi trái xuống hầm
Hầm xịch mở một vuông đêm thăm thẳm
Đêm lại về cho mặt đất tái sinh
Đêm xóa đi những vết giày đinh
Những lỗ thuốn dài hun hút
Những mẩu thuốc những lời thô tục
Chỉ còn lại nhân dân vằng vặc dưới sao trời
Nhân dân trở về qua tay người móc nối
Qua lời ru gửi gắm xa xôi
Anh không quên mang trăng vào nhà
Trăng buồn trăng phải sáng qua vườn người
Nhân dân bao dung tin vào nhân nghĩa
Gọi về dăm ba tên tuổi lạc loài
Ôi nhân dân! Tấm lá chắn diệu kỳ
Người nhận mọi vết xăm cho căn hầm nguyên vẹn
Người thâm trầm như đêm
Người tinh nhạy như đêm
Người kéo co giành giật lại đôi kèo
Tay bện thêm dây
Chôn chôn thêm cọc
Ghìm lại đất
Đôi kèo hình chữ nhân
Xoạc ra thành chữ nhất
Bay trợn trừng ta bấm lút ngón chân
Bay giương súng ta chùng kèo cho ngã
Mồ mả ông cha không dạy ta buông tay
Con cháu không mong ta than thở
Ta đục ta bào đâu phải đón bơ vơ
Qua mỗi lần chống phá
Lại xác xơ, lại vạc bớt ngôi nhà
Nhưng mặt đất vẫn mênh mông mặt đất
Con gà trống cù kỳ quanh vại nước
Hạt thóc ngậm vào thành ngọc của tình yêu
Tiếng nó gáy rung vang cườm ngũ sắc
Báo cho du kích đã qua chiều
Nghe khẩu lệnh những căn hầm chuẩn bị
Rục rịch chiều nắng chếch lỗ thông hơi
Và mùa xuân, anh nghe rõ mùa xuân
Hoa xoan rụng trước cửa hầm tím cát
Tiếng ếch nổi nênh dọc bờ khoai nước
Cò lại về đậu trắng cánh đồng sâu
Tiếng lựu đạn nổ âm trong nhà tên cảnh sát
Mũi tiến công xuất phát tự khu mồ
Cắm cờ trên dinh quận trưởng Ninh Hòa
Mười tay súng tiến công đồn Dục Mỹ
Anh đã khóc chỉ vì không sao cả
Nghe bà con gọi đích tên anh
Cái tên trèo dừa đánh đu với gió
Cái tên đuổi còng mí biển hát lang thang
Ngọn cờ đây anh ngắm giữa ban ngày
Bà con đó đất đai mình hiển hiện
Cây ớt che anh bây giờ ớt chín
Dấu chân gà hàng gạch chỉ mờ rêu
Chị giở ra chiếc áo ngày nào
Anh thương chị khen vẫn vừa y trước
Này nếp chạy ngang, này đường sổ dọc
Chị ngượng ngùng như thể mới nàng dâu
Chị làm anh sững sờ khói bếp
Anh hỏi hoài làm chị hay quên
Anh hỏi hoài để được nghe chị nói
Hàng tre thưa đem gió rắc lên thềm
Các chiến sĩ hành quân trên lộ Một
Không kịp dừng, không kịp biết tên anh
Nhưng họ biết có một vùng tranh chấp
Một vùng đất kiên trinh làm bến đón quân về
Cây tre lạt chưa buộc lành tấm phên rách gió
Giếng đầu làng chưa lắng kịp sau mưa
Hãy vạch mặt những thằng bắn lén
Ngực anh đau tay bíu lấy thân dừa
Hãy vạch mặt những thằng bắn lén
Sóng đang gầm ngoài vịnh Văn Phong
Hãy vạch mặt những thằng bắn lén
Cánh cò bay sấp ngửa trên đồng.

Đất ru

Tôi xin làm cỏ ru anh
Trồng cây ơn nghĩa xung quanh hồn người
Tôi ru nhẹ bớt mưa rơi
Sương tan sơm sớm nắng trời rộ mau.

Khúc 2: Cửa mở

Căn hầm đất sặc mùi dây cháy chậm
Tôi bước vào gió đến ở cùng tôi
Nắng cũng xuống
Soi từng dòng nhật ký
Tay tôi nâng tâm sự một con người
Tôi nhận ra bộc phá viên giỏi toán
Những chương trình và nỗi nhớ chen ngang
Tôi gặp lại bàn tay hơ lửa
Những ngón học trò lấn bấn không yên
Tôi vòng về những năm tháng anh qua
Những khát vọng suốt chặng đường đuổi giặc
Những năm gian khổ mà hay hát
Những chân trời súng, xẻng thức qua đêm
Anh lớn lên đâu biết trước một ngày
Ngồi nhặt sấu dưới vòm cây sốt rét
Nắng ký-ninh rải rác dọc rừng thưa
Thèm trăm thứ nhưng đồng bằng thèm nhất
Khi anh hiểu nhân dân, nhân dân đang chia cắt
Yêu Tổ quốc mình, Tổ quốc bị chia đôi
Nỗi đau ấy góp đời mình để xóa
Quàng bao gạo xa nhà
Anh thành bộc phá viên
Khi anh lên ôm bộc phá lao lên
Khi anh xuống dìu đồng đội ngã
Khoảng cách giữa hai chớp lửa
Không kịp cho anh khoét một căn hầm
Hành trình khắt khe, hành trình qua dây thép
Bước chân anh không do dự nửa vời
Cửa mở
Anh không chọn cho mình nơi che chở nào hơn
Để tạo những bất ngờ
Anh cắt ngắn từng đoạn dây cháy chậm
Dây càng ngắn khoảng an toàn càng ngắn
Địch kinh hoàng nguy hiểm cũng nhiều hơn
Cửa mở
Đồng đội đi qua để tới chiến công mình
Trận đánh đi qua thành bản tin giờ chót
Những người vỗ tay không biết anh
Họ vội vã đi về mọi phía
Những lo toan hối hả đời thường.
ở đâu đó với nụ cười lặng lẽ
Anh lại bắt đầu với một thói quen
Nghĩ về họ, như là không thể khác.
Từ nay tôi thành kẻ nợ nần
Thành máu thịt những bụi bờ lau lách
Tôi đi qua cửa mở của anh
Nhận lấy những ban mai dang dở
Những ban mai đòi tới đích cuối cùng
Tôi biết
Có lá thư anh vẫn chờ mong
Đang đuổi theo anh như đám mây đuổi nắng
Mẹ đang xếp lại cho anh bộn bề giá sách
Nhưng nhớ thương thì biết xếp vào đâu
Những điểm chín, điểm mười không còn an ủi mẹ
Tôi biết
Vải đang đóng cùi để kịp dày vào hạ
Tu hú kêu sốt ruột bờ đê
Anh vẫn thích ra cất tôm ngoài bãi
Trưa đem cơm sâm sẩm cưỡi trâu về
Trước căn cứ Đồng Dù
Mộ anh chỉ cho tôi đường vào thành phố
Tháng tư tim tím hoa sầu đông
Vườn nhà ai cây xoài bói quả.

Đất ru

Tôi xin làm cỏ ru anh
Trồng cây ơn nghĩa xung quanh hồn người
Tôi ru nhẹ bớt mưa rơi
Sương tan sơm sớm nắng trời rộ mau
Bên bồi bên lở về đâu
Bên trong bên đục dài lâu tình đời
Có anh trong mỗi buồn vui
Trăng treo gọi trẻ mắt người vào thu.

Khúc 3: Thần tốc

Đất nước đổ ra đường
Tiềm lực lớn những binh đoàn chiến lược
Binh đoàn hướng Đông, binh đoàn hướng Nam, hướng Bắc
Lướt qua đồn dân vệ, bảo an
Lướt qua các chi khu, căn cứ
Biển đang lắc những hồi chuông đoàn tụ
Phù sa nào rượi mát súng và xe
Quân đi, quân đi
Từ đầu Sao Hôm đến cuối Sao Mai
ánh đèn pha chói gắt
Hắt loang dài
Đêm thần tốc
Đo thủy triều chiến dịch
Đường rập ràng
Điệp khúc những bàn chân
Con đường Hồ Chí Minh
Chiến dịch Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh
Chiến sĩ vừa đi vừa hỏi
Chiến sĩ vừa đi vừa giục
Chiến sĩ vừa đi vừa hát
Cành ngụy trang qua gió thổi ba miền
Đi lút ngày
Ta bật ánh đèn đêm
Cây cối lướt
Những miền quê vụt hé
Cứ hao hao thôn xóm đã qua rồi
Từng mò mẫm trong đèn gầm xoa mỡ
Chớp bom ma quái đón đường
Bỗng rưng rưng thác đèn chiến dịch thắp mình lên đất nước
Tới đích
Đã sông Hương lững thững phía sau đèo
Hình như lòng bịn rịn
Nhưng không phải chia tay
Trận đánh này không có người ở lại
Thần tốc, thần tốc hơn nữa
Táo bạo, táo bạo hơn nữa
Hành khúc các binh đoàn hất kẻ thù ra biển
Ta nghe
Nhật lệnh – lửa mặt trời
Thiết giáp cuốn say người
Lặng lẽ đặc công vào lót ổ
Giành giật những nhịp cầu
Xe pháo ầm ì vô tận nối nhau đi
áo tân binh xanh đẫm bến phà
Những bà mẹ gặp nhau trong lo toan tầm tã
Tiếng gọi nào nghe rõ
Suốt chiều sâu
Mẹ nén đau
Giấu tờ báo tử
Sáng mai lại tiễn con nhập ngũ
Bốn nghìn năm đất nước mấy khi yên
Nhân dân
Vẫn nguyên vẹn nhân dân
Răng hạt lựu không cam đồng hóa
Đắng chát cũng tìm cánh kiến, cây sim
Mưu trí lấy từ câu chuyện làm ăn
Thành vũ khí theo người đi sứ
Sách bị đốt vẫn còn nguyên tiếng mẹ
Đã bao lần đóng cọc giữ bờ ao
Giặc đến
Người ốm chống giường, chống phản đứng lên
Trẻ con vơ tro, vơ cát đứng lên
Người đang ăn thì cầm lấy đũa
Người đi gặt thủ lấy chuôi liềm
Không quay mặt chẳng bao giờ tiếc máu
Dù cho phải đốt dãy Trường Sơn
Dù cho ăn chay ăn độn
Bíu lấy lá rau như bíu lấy lá buồm
Qua sóng gió hiểm nghèo trăm trận đói
Dù đằng đẵng đợi chờ nhớ thương vời vợi
Lót con dao chung thủy đầu giường
Qua từng đêm làm vốn
Gặp bà con không phải chốn
Gặp bà con mở mặt với bà con
Nhiều mồ hôi thì đêm sẽ ngắn
Cứ bền lòng như pản đóng đinh
Giữ cho được nước mình
Từ vồng khoai, ngọn mướp
Cả những gì chưa biết dưới lòng sông của đất
Chưa đo xong ngoài biển
Cũng rạch ròi trong vạch vẽ ông cha
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tay ta chỉ và chân ta bước tới
Đất nước mênh mông
Thời cơ khe khắt
Dân tộc kiễng chân giành giật lấy
Đội hình xe tăng dồn xích cho nhau
75 miếng một bên ba xe dồn lấy một
Pháo thủ
Lái xe
Mồ hôi sũng ướt
Đánh và đi
Hai tư thế đứng ngồi
Gạo còn đấy nhưng không sao nấu kịp
Ăn cầm chừng nửa gói lương khô
Uống cầm chừng bình nước má cho
Qua thành phố vội vàng lau mặt lấm
Đồng chí bị thương trên xe
Đồng chí hy sinh trên xe
Chi bộ họp những cánh tay xóc nảy
Đất nước mình, dài rộng của mình đây
Bao nhiêu thành phố đã đi qua
Bao nhiêu cánh đồng, bao nhiêu khuôn mặt
Bao nhiêu cuộc đời gọi ta về kịp
Cúc mọc bờ ao kêu bằng cúc thủy
Cúc sẽ về, xóm Mũi sẽ về ta
Ta sẽ về đùa nhau trên thềm cát
Chạy như điên cho bõ lúc ở rừng
Cho bõ lúc nén cơn ho trinh sát
Ta nói cười cuối biển cũng nghe ta
Ta sẽ uống cho nguôi trăm cơn khát
Từ đôi tay em gái bổ dừa
Sẽ gặp má ta sẽ làm nũng má
Ra vườn hái ổi hát ngu ngơ
Em ơi em, anh không sao viết kịp một dòng thư
Thương nhớ là gì mà anh mang nặng thế
Buồng lái xe tăng nóng bức thế này
Em chẳng đến được đâu, mở cửa lên vẫn nóng
Mở cửa lên là vòm trời cao rộng
Em ở đâu trong thương nhớ của anh
Em ở đâu đất trời không bờ bến
Cổ ta khô sao nắng quá vô tình
Trong cáp nghe trăm tín hiệu vọng về
Anh nghe rõ những vì sao tít tắp
Tiếng bền bỉ xa nào ai tát nước
Tiếng đều đều đâu đang kéo sa
Tiếng giục giã, tiếng cồn cào nóng bỏng
Nhưng không phải tiếng em, không phải tiếng em mà
Gió đâu gió mát sau lưng
Em không phải sau lưng
Em đang ngồi trước mặt
Bởi anh biết, em ơi anh biết
Cuối chặng đường là nỗi nhớ gặp nhau

Trên tháp pháo xe tăng ngụy trang trải ngược
Ta lăm lăm hăm hở đứng nhìn
Kẻ thù đổ những dãy bài tuyệt vọng
Chúng nó đang làm lễ gắn sao đôn vài tên lên tướng
Lại vài lời tuyên bố rùm beng
Tử thủ Phan Rang, tử thủ Sài Gòn
Tên tổng thống cắp vàng chuồn và mếu máo
Chúng nó đang đổ xuống Tân Sơn Nhất những hòm đạn tượng trưng
Cũ càng dăm khẩu pháo
Hạm đội Bảy hăm he ngoài biển
Cho nước Mỹ có thời gian
Lấy cớ giết thêm vài vạn lính
Cho nước Mỹ có thời gian
Bỏ vốn lần cuối cùng vơ trẻ con di tản
Bọn CIA thay họ đổi tên treo biển bán hàng
Những tên tư sản hì hục chôn vàng
Vừa chôn vàng vừa thu xếp lưỡi
Cố vấn Hoa Kỳ tranh nhau làm áp phe lần cuối
Vé máy bay tăng tốc leo thang
… Tất cả cần phải có thời gian
Chính phủ đổ thì dựng lên chính phủ
Tổng thống chuồn thì tổng trưởng lên thay
Sư đoàn 18 được tâng bốc tận mây
Vì nó cần đi làm bia Xuân Lộc

Xuân Lộc
Tôi gọi những căn nhà trơ trọi hàng hiên
Xiêu vẹo đỡ một hoàng hôn rách rưới
Vạn niên thanh
Tức tưởi
Chết bò lê dưới ghế nhựa ba chân
Ghế hất sấp ấm êm vào lổng chổng
Kẻ thù từ đó hiện ra
Kê thường dân làm bệ bắn
Xuân Lộc
Tôi gọi những cánh rừng cao su
Rừng cao su bật gốc
Chân nhang la liệt đất
Kẻ thù từ đó hiện ra
M.48 bò lên sau bom ngạt dạo đầu
Trăm mảnh đạn đuổi theo người tị nạn
Kẻ thù tàn ác hết những gì chúng có
Những ngày chúng ta gan góc hết mình
Một gốc cao su nửa giờ trước là ta, nửa giờ sau chúng chiếm
Ngày cuối cùng chiến sĩ ta xuất kích chính căn hầm họ xuất kích đầu tiên
Xạ thủ trung liên
Nốt ruồi đen chìm xuống
Lưỡng quyền cao khói súng cao lên
Sau loạt bom vùi
Anh gặp toàn lính mới
Kẻ thù tháo chạy những đâu
Về tới đây chúng không còn chạy nữa
Trước mặt ta là Sài Gòn
Sau lưng chúng cũng là Sài Gòn
Chúng lượm truyền đơn bắn trả ta
Chúng mặc áo cà sa đi chôn mìn định hướng
Chúng phóng M.72 trên nóc nhà thờ
Chỉ huy ta thức khuya
Chỉ huy chúng xài cà phê để thức
Tư lệnh
Lá cờ anh trao cho đơn vị chủ công
Đã qua tay đồng chí thứ ba
Vẫn chưa bay trên nóc nhà thị chính
Cây vật ngang chỉ huy sở tiểu đoàn
Lời anh nghe nghẹn đắng
Kho đạn ở phía trước
Giếng trong ở phía trước
Chiến công ở phía trước
Sư đoàn bước qua xác giặc mà đi
Đội hình xe tăng – đội hình đột phá
Xích bừa qua bãi bom
Đánh xa bằng đạn phá đạn xuyên
Đánh gần bằng máy gầm lựu đạn
Cần ăng-ten gẫy gập
Đạp vai làm ám hiệu
Tăng ga
Mồ hôi xông nhòe nhoẹt kính tê-sa
Vứt áo đánh trần
Vỏ đạn nhồi thêm cơn nóng dữ
Chiếc xe tăng thành một quả bom hơi
Giặc đổ thêm quân dự bị cuối cùng
Xích sắt cản đường thay dây thép gai
Những tên lính tháo từ Tây Nguyên vỡ
Từ Chu Lai, Bình Định, Khánh Hòa
Chống chèo
Vá víu
Lao vỗ mặt kẻ thù
Một chiếc xe tăng lửa
Cho tôi thăm bảo tàng này tại chỗ
Xin để nguyên đất đá nói cùng ta
Tám chiếc M.48 lật bụng chúc nòng
Thay mọi lời thuyết minh về chiếc T.54 bị cháy
Tháp pháo bong sơn chùm con số không còn
Sắt thép vô danh như cuộc đời chiến sĩ
Có nắm cơm đã cháy thành than
Đen chỉ còn một nửa
Có dấu tay in lõm vào trong
Ngón tay bè của đồng chí lái
Các anh ăn nửa bữa trong ngày
Phần để dành
Làm ta day dứt mãi.

Đất ru

Tôi xin làm cỏ ru anh
Trồng cây ơn nghĩa xung quanh hồn người
Tôi ru nhẹ bớt mưa rơi
Sương tan sơm sớm nắng trời rộ mau
Bên bồi bên lở về đâu
Bên trong bên đục dài lâu tình đời
Có anh trong mỗi buồn vui
Trăng treo gọi trẻ mắt người vào thu
Có anh tiếng sấm gọi mùa
Trâu đàn lại gánh tua rua đi cày
Đá nồng vít mạch vôi xây
Có anh cho búp ngói này trông lên.

Tờ lịch cuối cùng

Thành phố đã hiện ra trước mắt các quân đoàn
Treo rộn rực bao điều trong ánh điện
Nghe sột soạt chút gì như kỷ niệm
Qua khu vườn vừa giáp mặt đầu tiên
Xe đang qua những cây số cuối cùng
Nối thành phố và con đường mang tên Bác
Những nhịp cầu, bùng binh xoáy lốc
Cùng trận đánh hiện ra
Ngã tư, đường Tự do, rẽ trái
Chiến sĩ nhẩm trong đêm
Có lẽ sao rất dày và sáng
Có lẽ gió rất lộng và thơm
ừ có thể
Và còn nhiều thứ nữa
Tất cả dễ thương và đáng quan tâm
Nhưng chúng tôi không hề có thời gian
Từng chuẩn bị chúng tôi biết thành phố mình lớn đẹp
Từng hy vọng chúng tôi biết thành phố mình chua xót
Và chúng tôi chào thành phố của mình
“Ngã tư
Đường Tự Do
Rẽ trái”
Chúng tôi nhận và chúng tôi chuyền lại
Xúc tích một đề thi
Câu trả lời buổi sáng
Câu trả lời chúng tôi mang sẵn
Qua rừng sâu ruộng nước trở về đây
Có thể đọc qua màu da bộc phá
Qua mùa đông men mét cổ tay gầy
Cũng có thể một tiếng Kinh đang vỡ
Tư đôi môi của đồng chí Tà Ôi
Anh tìm chữ khó khăn như người tiêu tiền mới
Bàn tay cầm rìu mộc mạc mở ra
Câu trả lời có thể là: thưa má
Cho con mượn nhà làm trạm cứu thương
Cho con lên tầng thượng đặt trung liên
Chỉ cho con ra ngã năm Phú Nhuận
Cũng có thể chỉ là im lặng
Im lặng không cùng, im lặng của mồ hôi
Câu trả lời có thể là cái chết
Ngay cả khi đang gõ cửa nhà mình
Gió cứ thổi phập phồng bao tâm sự
Đưa chúng tôi tới đích của mùa xuân
Nghe hơi nước những dòng sông gần gặn
Cứ mơn man trong suốt ríu ran hoài
Xin cám ơn nhạc sĩ
Nói giùm cho chúng tôi
Cái thao thức trước một tờ lịch cuối
Sài Gòn ơi, ta đã về đây!

Tôi đã nghe bài hát xốn xang lòng
Các cô gái làm đường đi đào củ chụp
Hố thì sâu mà tay em gầy guộc
Mưa miền Đông ướt áo các em rồi
Bữa ăn trông lên cây
Cây xác xơ thuốc độc
Bữa ăn đào từ đất
Đất lại bỏ hoang
Củ chụp thôi đâu phải là trầm
Đâu phải ngọc trai mà hiếm hoi lặn lội
Rừng cồn gió bụng người mang đói
Em vừa đào vừa hát Sài Gòn ơi!
Tôi muốn nhắc em còn xa lắm Sài Gòn
Còn xa lắm Củ Chi, Bà Điểm
Những miệt vườn ở tận cuối dòng sông
Nhưng tôi sẽ là người độc ác
Nếu nhắc em thì tiếng hát sẽ ngừng
Mưa to quá mà niềm vui dễ vỡ
Nếu em bồn rừng còn có gì che
Thôi cứ để cho em gái hát
Đỡ mủi lòng củ chụp nát trên tay
Sài Gòn ơi, ta đã về đây
Nghe người hát mà thương người quá thể
Mưa đã tạnh mấy năm rồi, nhanh nhỉ
Vẫn nghe hoài tiếng hát ấm rừng lên
Mưa tí tách ở trong tôi từ ấy
Cho hôm nay dào dạt với sông Tiền

Bởi nơi ta về có mười tám thôn vườn trầu, mỗi vườn trầu có bao nhiêu mùa hạ
Chị đợi cờ quay mặt vào đêm
Hai mươi năm mong trời chóng tối
Hai mươi năm cơm phần để nguội
Thôi tết đừng về nữa chị tôi buồn
Thôi đừng ai mừng tuổi chị tôi
Chị tôi không trẻ nữa, xóm làng thương ý tứ vẫn kêu cô
Xóm làng thương không khoe con trước mặt
Hai mươi năm chị tôi đi đò đầy
Cứ sợ đắm vì mình còn nhan sắc
Vẫn được tiếng là người đứng vậy
Nhưng anh tôi vẫn còn
Anh tôi che cho ngọn đèn khỏi tắt
Hai mươi năm áo gấm đi đêm
Chị màu mỡ mà anh tôi chẳng biết
Nhưng chị tôi không thể làm như con rắn que cời
Lột cái xác già nua dưới gốc cây cậm quẫy
Chị thiếu anh nên chị bị thừa ra
Trong giỗ tết họ hàng nội ngoại
Bao nhiêu tiếng cười vẫn côi cui một mình
Những đêm trở trời trái gió
Tay nọ ấp tay kia
Súng thon thót ngoài đồn dân vệ
Một mình một mâm cơm
Ngồi bên nào cũng lệch
Chị chôn tuổi xuân trong má lúm đồng tiền
Chị vẫn nhớ anh và mong anh như thế
Và chị buồn như bông điệp xé đôi
Bằng tuổi trẻ không bao giờ trở lại
Anh đã nghe và cây cỏ cũng nghe
Cây thương anh làm vành lá ngụy trang
Dù vẫn biết không mát bằng bóng chị
Dù vẫn biết không ấm bằng tóc chị
Cỏ mùa khô một buổi vẫn tưng bừng
Chị thổi ù dằng dặc suốt đời anh
Chiếc khăn tay muốn làm buồm náo nức
Chiếc khăn tay của một thời nước mắt
Sẽ tung cờ hạnh phúc trước hàng hiên
Nhưng đêm nay chị vẫn còn buồn
Nhẫn vẫn lỏng ngón tay khô héo
Chị ơi
Bằng khắc khoải hai mươi năm đời chị
Chị hình dung những bước của anh về
Đêm dày thế chắc tiếng gà phải khỏe
Anh lẽ nào vẫn chiếc gậy tầm vông?
Em lẽ nào chỉ là một dòng sông
Phải cay đắng quay dòng trước chiếc cầu Bình Lợi?
Không thể rút về rừng đại đội một hàng ngang
Đứng lọt thỏm giữa bao nhiêu thương xót
Không thể nhìn đống súng thừa như nhìn thừa đũa bát
Thừa đến nỗi những người còn lại
Không dám nhận mình là may
Hồi Mậu Thân toan tính biết bao điều
Chị vẫn tin chữ hợp cuối trang Kiều
Hoa mai nở hai lần hoa có hậu
Chị vẫn tin có mùa thu xanh đền cho cuốc kêu tháng sáu
Vẫn tin có ngày hái quả cho anh
Bao giờ lúa trổ đòng đòng
Lúa đang trổ
Anh đang về đấy chị
Vuông vải đêm nay là tiếng chim khách đỏ
Anh sẽ nhận ra sao sáng của riêng mình
Anh ở đâu đêm chờ đợi cuối cùng?
Đêm quả thị
Và sáng mai cô Tấm

Chiến dịch này ăn cơm không phải độn
Mừng thì mừng mà thương mẹ bao nhiêu
Ngày mai chúng ta đánh trận cuối cùng
Đêm còn lạnhở ngoài ta đấy bạn
Ngoài ta độ này đang giáp hạt
Cây rơm gầy xay giã cũng thưa đi.
Ngày mai chúng ta đánh trận cuối cùng
Một nửa nhân dân ngày mai ta nhận mặt
Nhân dân trở về từ bên kia mặt trăng
Lại vằng vặc những bến bờ thương nhớ
Ngài mai chúng mình tiến vào thành phố
Đêm nay mẹ lại nhắc chúng mình đây
Mẹ cả nghĩ và bố thường ít nói
Lúa đồng mình mỏi mắt vẫn chưa hoe
Ngày mai bố dậy sớm ra tàu
Tàu vẫn chậm và đông người chạy bữa
Bóng bố khất sau nhà ga Chí Chủ
Sắn độ này lên giá quẩy tòng teo
Năm thì ngắn mà tháng ba dài thế
Nhìn trong nhà rộng rãi đến là lo
Ngày mai chúng mình tiến vào thành phố
Chẳng có cách chi báo tin cho mẹ
Mẹ đỡ lo, thấp thỏm đôi bề
Ba đứa con có mặt trong này
Mấy cuộc chiến tranh mẹ gánh cùng một lúc
Chiến tranh bao giờ chấm dứt
Nếu một đứa con của mẹ không về
Mẹ ít ngủ mẹ thường thức khuya
Đêm nào cũng dài
Căn nhà có mười mấy mét vuông
Làm lụng đến già còn bao nhiêu tất bật
Sáng úp mặt ngoài đồng
Chiều còng lưng cuốc đất
Qua tết lại bắt đầu cơm sắn cơm khoai
Từ chịu đựng và neo đơn của mẹ
Bao việc làng việc nước lớn dần ra
Nếu mẹ biết chỉ còn đêm nay
Đêm nay nữa là con vào thành phố
Mẹ sẽ khóc
Rồi mẹ đi nhóm lửa
Tưởng sáng ra là con đã có nhà
Và em nữa, em chưa đi ngủ
Đom đóm bay ngoài ngõ vơi đầy
Tháng ba đi trong vườn quả dông dài
Bước thật chậm theo màu chỉ nắn nót
Em tô đỏ dần các tỉnh miền Nam
Những mắt na đang chín
Đường số Một chạy thi với biển
Biển mệt nhoài nằm thở ở Nha Trang
Núi chồn chân trên đỉnh Chứa Chan
Núi nhường bước cho đường vào thành phố
Anh đang ở bên này thành phố
Cách một mệnh lệnh
Cách một trận đánh
Cách một cây cầu, cách một đêm nay
Đèn thành phố hắt lên áo anh
Soi rất rõ từng chiếc khuy sứt mẻ
Thành phố càng gần
Càng không dám nghĩ nhiều đến mẹ
Phải cố quên mẹ ngồi đứng không yên
Dù chỉ có anh và ngọn cỏ lúc này.

Có run rẩy một lá buồn nhỏ xíu
Không chở che
Gió đẩy đến gần anh
Sau trận bom
Lại bắt gặp cái nhìn
Ngây dại thế
Và trong sạch thế
Của bình yên
Có thể quá đơn sơ
Như là cỏ
Cuối cùng không bị nát
ấy là chỗ mà đất còn giữ được
Cho mọi tiếng ồn trận đánh khỏi bay đi
ấy là điều mà anh cố nói ra
Không nói được
Bỗng nhìn lên thấy cỏ
Cỏ thật gần
Chiến tranh đang chấm dứt
Qua đêm nay
Cỏ thành chiếc kèn môi
Những ô cửa đầu tiên của thành phố kia rồi
Nếu sáng ra mà anh nhìn thấy cỏ
Tức là anh được thấy em với người yêu
Anh chỉ thở mà không cần phải nói

Em cứ tô đậm nữa đi em
Tô thật đậm để hiện ra đất nước
Sớm mai em bổ con lợn đất
Bao niềm vui sẽ tóa dưới chân
Em sẽ hiểu đất nước mình dành dụm
Hiểu vì sao ta bớt giấy in thơ
Để in phiếu đường, phiếu thịt
Hiểu vì sao những thợ cày giỏi nhất
Đang khoét chiến hào bằng một chiếc xẻng con
Chiếc xẻng đã mòn
Vẫn đắp cao đôi bờ công sự
Đắp hối hả trong đêm châu thổ
Đó là con đường đất nước đi qua
Để trở về cây lúa
Sớm mai đất nước vào thành phố
Đêm nay xe pháo vẫn sang phà
Với đôi dép tân binh
Đất nước sẵn sàng giẫm lên nhiều thử thách
Các chiến sĩ lái xe dốc bi-đông chè đặc
Đất nước sẵn sàng thức trắng nhiều đêm
Dù kẻ thù từng đàn đang tháo chạy
Chúng gọi nhau táo tác trên trời
13 nóc nhà cao 13 bến tát
Nước Mỹ tát hoài ô nhục vẫn không vơi
Em cứ tô đậm nữa đi em
Tô thật đậm để hiện ra đất nước
Hiện ra ngày chúng ta hằng mong
Đất nước theo em ra ngõ một mình
Cau vườn rụng một tầu đã cũ
Đất nước đêm nay
50 triệu người không ngủ
Đang bóc đi tờ lịch cuối cùng.

Tự do

Có cách chi giữ nguyên được ngày này
Khi chúng ta chẳng còn trong đội ngũ
Con ngựa già trí nhớ
Đánh rơi bao kỷ niệm dọc đường
Nắng chẳng giữ cho ta, mây chẳng giữ cho ta
Như bây giờ đang mây đang nắng
Đi tìm những người lính
Nhưng họ đã già rồi
Và chính ta, ta cũng già đi
Ngày 30 tháng 4 thành tên gọi con đường
Lũ con cháu đi lại hồi hộp bên nhau
Cùng với chúng ngày hôm nay trẻ mãi

Năm cánh quân từ năm hướng trở về
Thành phố đầy áo trận
ở cuối đường một vành lá vút qua
Chỉ chờ thế là người xô như sóng
Người ta bỏ các máy điều hòa
Xuống đường
Chen với nắng
Những mặt người như cờ đỏ mới may
Cả thành phố biến thành trẻ nhỏ
Bóng bay lên làm thấp những hàng cây
Cứ lơ lửng cứ vẩn vơ thật lạ
Vừa là mình vừa là ai
Không kịp nghĩ điều gì rành mạch
Bước chân đan chộn rộn với người
Quàng thương nhớ của phố phường lên tháp pháo
Tháp pháo để trần lăm chăm vết đạn
Dằng dặc đường về
Mòn xích sắt vẫn quay nồng mùi đất
Mặt đường hăng mùi cỏ ngoại ô
Đồng chí trưởng xe
Mình quấn đầy băng trắng
Anh giơ tay cả thành phố động lòng
Những bó củi công kềnh
Những bao gạo vàng khè bụi bám
Các anh đã tới nơi
Vẫn sẵn sàng đi tới
Tên giặc nào cựa quậy phía sau lưng?
Kính ôtô giập vỡ vết chân chim
Mui xe bạc những hiểm nghèo chồng chất
Xạ thủ trung liên
Quần áo màu rừng ngả sang màu đất
Đôi dép râu dẫn trước đội hình
Hoa nhiều quá nhưng anh không kịp nhận
Ngõ ngách nào súng vẫn nổ vào anh
Các anh về
Làm một cơn giông lớn
Sáng lên gương mặt phố phường
Theo các anh rừng núi trở về
Các anh về như núi
Những người yêu của những người yêu
Niềm trông đợi của những niềm trông đợi
Những nụ cười dưới vành mũ sáng trưng
Thành phố hả hê đung đưa bồng bột
Những con đường ôm chầm lấy các anh
Cùng một lúc ôm bao miền đất nước
Ôi nước mắt! Tự bao giờ, nước mắt
Kể bao điều mừng tủi với đoàn quân.
Những góc phố đã trơ mòn, nhạt thếch
Đã lên rêu đã lẵp lại mình
Thoi thóp
Bấp bênh
Lạnh lùng
Méo mó
Đồng tiền rách trên tay người hành khất
Giày dép kiêu kỳ con cậu con cô
Chúng nó đi qua phập phì nước bọt
Thành phố căng ra
Gào thét
Bác đàn cò lọ mọ lên đây
Làm đêm về uống nước suông đi ngủ
Người ta sợ ban đêm như sợ đồng tiền giả
Và hoàng hôn là ban mai của cô gái bán mình
Những mái tôn the le hoán hết mặt sông
Đời vật vờ trôi nổi
Những nén nhang, những mâm bông mâm trái
Những bàn tay khấn vái
Nước lã đổ đi, nước lã lại đem thờ
Ngày mai vẫn xa lơ xa lắc
Mòn tay lần tràng hạt
Tràng hạt vẫn không cùng
Đô – la đỏ và đô – la xanh
Tờ nhật trình và những tên chửi đổng
Hai con hổ nhồi rơm và chiếc ngai tổng thống
Và chính tên tổng – thống – cổ – phần
Rơi xuống
Cùng những thằng buôn nạng gỗ phế binh
Những thằng đặt máy nghe trộm
Quan và lính
Thét lác và dạ vâng
Tụt tất cả dưới đôi càng máy bay lên thẳng
Lá cờ 50 ngôi sao
Cuộn thành một tổ sâu
Nước Mỹ ra đi với một khuôn mặt héo
Các anh về
Những lá cờ cháy sém
Chúng tôi nhận ra khói đạn dọc đường
50 triệu đứa con
Thương mẹ vừa sinh hạ
Sao hôm nay dễ khóc dễ cười
Không phải mặt trời
Chính lá cờ cho thành phố chói chang
Trong veo và thở phập phồng soi khắp
Những cuộc đời ở bên kia mặt lá
Rưng rưng bước lên cầu thang
Cửa sổ mở ra bốn bề hy vọng
Lại hiện về bước chân em Đuốc sống
Chạy như bay để kịp sáng hết mình
Những linh hồn từ ngọn lửa tự thiêu
Âm ỉ từng hàng gạch lát
Những dòng người tìm về dân tộc
Câu ca dao và gạch đá cùng đi
Lịch sử chép trong đề lao cấm cố
Máu sinh viên bầm tím từng dòng
Các chiến sĩ biệt động thành
Các cô chiêu đãi viên
Kéo cái chết đến đầu giường của giặc
Ma-giét-tích, Prê-di-dăng
Nghe tiếng nổ má châm đèn với bánh
Tiếng thì thầm sau cửa liếp
Và em
Em bị bắt sau tiếng giày thúc cửa
Tất cả đã trở về
Từ cầu chữ Y
Trường đua Phú Thọ
Tổng kho Nhà Bè
Cho chúng tôi hình ráng ra Đất nước
Cờ bay lộng trên nóc dinh Độc Lập
Những cánh quân sum họp những chân trời
Tháng Tư nay cây cỏ cũng ra tù
Mùa hạ đón bằng cơn mưa nồng nhiệt
Mưa vỡ ra trên vòm cây thảng thốt
Mưa ngọt ngào nhà cao thấp rưng rưng
Hơn nước mờ bay không để dấu trên đường
Tôi bị lắc giữa hai chiều hư và thực
Trời ngây ngất tôi của trời một ít
Phố chật người tôi bước với người đây.
Tôi ngẩn ngơ cuối gió những hàng cây
Tôi xô cửa cùng sức đè xích sắt
Có ánh mắt không làm sao đi dứt
Người ơi người như cốc rượu đầu tiên
Nếu anh còn
Giờ này anh ở đâu
Anh Trỗi?
Đeo quanh anh không phải những vòng hoa
Không nguyệt quế, không cầu vồng huyền hoặc
Đeo quanh anh là những vòng người
Có người trẻ, có người già
Họ tự do hoan hỉ cùng anh
Cứ hồn nhiên giật áo kiềng chân
Đường đã sạch những vòi rồng xối nước
Họ hỏi anh mà không đợi trả lời
Anh cứ thế mà miên man
Họ kéo đến đông thêm
Anh cứ thế mà đầy ắp
Hình như chị xếp thùng chiều nào quanh vòi nước
Hình như anh lưng gò xuống máy khâj
Anh tìm họ nhưng anh không lên bục
Cứ cảm thông chia sẻ giữa nền đường
Nếu anh con
Việc đầu tiên
Anh lồng đi phá cửa các nhà tù
Vai anh đỡ những người ốm lả
Họ không còn sức để cười để khóc
Toàn thân họ đã biến thành nước mắt
Trên vai anh nóng bỏng Tự Do
Con đã từng khóc Bác ở trong rừng
Phải dựa vào cây trong đêm truy điệu
Chiếc Orionton giàn giụa nước mưa
Bài điếu văn nghe khi rành khi mất
Trong buồng lái xe tăng nhỏ hẹp
Chúng con nâng niu tấm ảnh của Người
Giấc ngủ bữa ăn hành quân đuổi giặc
Không lúc nào chúng con vắng Bác
Con đã về nơi Bác ra đi
Đường lắm dốc hôm nay con mới tới
Chúng con về như Bác vẫn từng mong
Đất nước liền một dải
Đã trở về từng hạt muối ngoài khơi
Từng đọt măng trên rừng, từng đám mây lưu lạc
Tất cả dưới bàn tay của Bác
Hóa thiêng liêng máu thịt tự hào
Chúng con thèm nghe Bác nói một câu
Giữa bến Nhà Rồng mênh mông trời nước
Thèm nghe thơ, thèm đôi tay bắt nhịp
Để vui hết những gì ta có được hôm nay
Hạnh phúc nhân dân – mơ ước tột cùng
Người cao cả tận ngọn nguồn thương nước
Sông trôi mãi nhưng bờ còn giữ được
ánh mắt Người sâu vợi suốt thời gian
Đang tỏa khắp đang ân cần căn dặn
“Hễ còn một tên xâm lược trên đất nước ta
Thì ta còn phải tiếp tục chiến đấu, quét sạch nó đi”
Tên giặc cũ chuồn rồi, lại những tên giặc mới
Chúng con nghe nóng bỏng lời Người.

Hồi âm

Tôi muốn tan vào cơm mưa Sài Gòn đường đột
Làm giọt nước đầu mùa
Tôi cùng mùa hạ dắt nhau đi
Mang thơm nức những triền sông cây quả
Đến những đảo xa
Những quả trứng giập giờn giữa sóng
Những nhớ thương không ở ngoài tầm
Đất nước
Chính ở đây tôi nghe rõ tiếng gọi đời mình
Giữa bao nhiêu ồn ào của biển
Tôi thấy rõ nhân dân xanh lẫn vào cây chàm cây đước
Nhân dân tự do
Triệu bàn tay dằng dịt ôm bờ
Ghì lấy từng con tôm con tép
Ghì lấy dấu chân ai khỏa thượng nguồn
Cũng tìm về cuối đất
Nhịp triều thịnh vượng mũi Cà Mau
Nhân dân chia mình ra các đảo
Làm vệ tinh
Yên dạ những con tàu
Nhân dân có tên là Bình, là Nghĩa, là Tỏ, là Thu
Là xạ thủ trung liên
Là báo vụ viên
Là Phấn khí tài, là quỳnh quản lý
Đã tới đảo bằng mũi tàu truy quét
Dựng lên đảo pháo đài mắt thức
Yêu đảo bằng cánh tay dài rộng đất liền
Tôi đang đi trên đảo chẳng bình yên
Nghe rõ lắm lời tuyên ngôn của cát
Ném tơi bời trên da thịt nóng rang
Biển lại hát bài hát cũ
Biển luôn luôn muốn chứng tỏ mình
Khao khát
Sóng nồng nã không có gì ngăn được
Sóng mênh mông thử sức con người
Ngày ở đảo dài
Mặt trời lên từ sóng và chìm dần vào sóng
Trời bao giờ cũng muốn đỡ biển lên
Mặt trời tôi vào biển
Tình yêu cường tráng và dai dẳng
Hôm nay và hôm qua
ở đây và nơi khác
Chẳng sợ nhàm
Mặt trời cháy với một niềm mong mỏi
Mỗi hạt cát hành tinh cũng phát sáng như mình
Em ơi em, em là biển của đời anh
Là vụng kín
Là bến bờ nương tựa
Em làm anh bận rộn ngày ngày
Em làm anh nóng nực ngày ngày
Anh chìa ca nhận phần nước hiếm hoi
Để em thấm vào anh khúc ngọt ngào chia sẻ
Em làm anh tơ non
Em làm anh mạnh mẽ
Cứ vẫy vũng như đảo của ta
Biển nguội dần vỗ tím vào đêm
Những cánh chim
Khép chiếc ô râm mát
Những chiếc ô biến thành lời ru
Nựng nhau quanh nhà bạt
Đó là lúc đảo cất lên tiếng hát
Những bàn chân sánh ướt lân tinh
Đảo độc thoại dưới trời sao rộng rãi
Sóng mang đi âu yếu đất liền
Và anh
Anh biến thành một tấm áo choàng
Che đồng đội những cơn mưa xích đạo.

Hữu Thỉnh là một cây bút giàu chất trữ tình về đề tài người lính. Ở chiều sâu tình yêu dành cho những đối tượng thân gần nhất, người lính trong thơ Hữu Thỉnh luôn suy nghĩ, phát hiện và tổng kết thành những chân lý đắt giá, những bài học đắp bồi cho nhân cách, cho bản lĩnh sống.