Lưu Trọng Lư là một bông hoa nở sớm trong phong trào thơ mới bởi vậy ông sở hữu được cho mình những trang thơ vô cùng giá trị. Tập thơ Tiếng Thu là trang thơ đầu tay của ông được công nhận là tập thơ hay và quan trọng nhất của thời kì này. Nét đặc sắc nhất trong tập thơ này là những cảm xúc chân thành của ông về người mẹ đã khuất khiến chúng ta cảm thấy xúc động nghẹn ngào.
Đợi
Yêu với không yêu, nói lúc đầu,
Làm chi như thể phỉnh phờ nhau!
Hôm ni hôm nớ mong rồi đợi
Trăng nở đầy buồng, người ở đâu?
Mây trắng
Mây trắng bay đầy trước ngõ tre,
Buồn xưa theo với gió thu về.
Vài chàng trai trẻ sầu biêng biếc,
Mộng nở trong lòng sắc đỏ hoe.
Chiều cổ
Chiều sương rừng tím, lệ muôn hàng
San sát ghe đầy bến Trúc lang,
Cây, nước, say theo người tráng sĩ,
Con đò quên cả chuyến sang ngang.
Điệu huyền
Những điệu huyền bay, lạc khắp thôn
Từng nhà, đây đó hẹn nhau buồn,
Có cô dâu mới nhìn sông nước
Sực nhớ quê nhà, giọt lệ tuôn.
Khi yêu
Không biết làm sao nói được nhiều
Như khi lòng chửa biết thương yêu,
Khi yêu quên cả lời săn sóc,
Nhìn lại nhìn nhau, chiều lại chiều.
Chia ly
Những ngày mưa lạnh, gió lê thê
Ta muốn trần gian ngớt tiếng đi,
Ta muốn ngựa xe đừng rộn nữa,
Âm thầm trong những buổi chia li.
Hương lòng
Em hãy thu về tất cả hương
Của bao hoa thắm nở bên đường.
Em thu hết cả lời ân ái.
Thu cả hương tàn lạc bốn phương.
Cảnh thiên đường
Nhờ em chỉ hộ cảnh thiên đường
Ở tận miền âm hay cõi dương,
Hay ở trong lòng người thiếu nữ
Một chiều nhuốm đỏ ráng yêu đương?
Im lặng
Dưới rặng liễu thầm gieo bước một
Trên muôn trùng, lặng lẽ bóng sao bay;
Nàng đi, ôm mối sầu vô hạn,
Vô hạn, sầu tràn khắp cỏ cây.
Trên muôn trùng, lặng lẽ bóng sao bay,
Nàng đi một bước, đêm một chầy.
Đôi liễu nhìn nhau cùng rũ bóng
Bên đường tha thiết mớ tóc mây.
Nàng đi một bước đêm một chầy,
Cỏ mòn lặng uống hạt sương rơi
Ngang trời chiếc nhạn êm như mộng
Lơ lửng âm thầm nhẹ cánh bay.
Thú đau thương
Tình đã len trong màu nắng mới,
Lòng anh buồn vời vợi, em ơi!
Niềm yêu rung động đôi môi
Tình đầy khôn lựa được lời thắm tươi.
Đã héo lắm nụ cười trong mộng
Đã mờ mờ lắm, bóng thân yêu,
Đã lam tím cả cánh chiều
Trong hồn lặng đã hiu hiu mộng tàn.
Xin để gối nằm im chỗ cũ,
Hãy lịm người trong thú đau thương,
Giờ đây ta đốt nén hương
Trên tay ta buộc dải tang cho tình.
Núi xa
Núi xa, nhà vắng, mưa mau,
Mênh mông cồn cát, trắng phau ngõ dừa.
Trong thôn văng vẳng gà trưa,
Lắng nghe đúng ngọ chuông chùa…
… nện không…
Hồn nghệ sĩ
Ta là nàng Ly Dao
Ngồi bến Hoa Giang, khóc trăng sầu,
Đếm giọt sương gieo,
Lắng nghe rĩ rầu giọng dế,
Trời đất quạnh hiu,
Một mình ta tuôn thắm dòng lệ…
Gỡ mối sầu, ta sẽ lựa mấy đường tơ.
Ngọn lửa chài, con sông trắng,
Bóng sao mờ lấp láy,
Hồn nghệ sĩ lạnh lùng tê tái,
Ngón cầm giăng tơ phiếm lung lay,
Khi lâm li, khi dồn vồ vập,
Khi gieo nặng, khi cao bay…
Rồi một kiếp khóc mướn
Thương vay cho thiên hạ.
Cảnh đêm khuya trời giá,
Lạnh lùng thấy một bóng Ly Dao
Ngồi bến Hoa Giang khóc trăng sầu.
Lại uống
Em đã dặn anh đừng uống nữa,
Vì đâu anh đã lại say rồi!
Hãy cho anh trái lời em dặn
Một lần và lần nữa mà thôi
Những từ xưa không hề nhắp rượu
Hiền vui như gió lướt bên cầu.
Anh chỉ say sưa màu tuyệt diệu
Thơ dầu ra, rượu chửa lúc vào.
Nhưng hôm nay em ạ, hôm nay
Anh thấy em buồn, buồn đắm say,
Không hỏi – có bao giờ anh hỏi
Anh chỉ nhìn mà lòng ngất ngây.
Ai chặt hộ mình những trấn song,
Cho vai kề vai, lòng bên lòng,
Cho lệ em rơi, khăn anh ướt,
Cho mắt đẹp nữa, lúc mơ mòng.
Lơi thêm một nút, thắt một nút
Một bước xa ra, một bước gần.
Đã biết không mong còn mỏi đợi
Như người thiếu nữ bến sông Ngân.
Chuyện ái ân dành khi nhàn rỗi
Cười cũng hay mà khóc cũng hay.
Không vui ta cũng cùng vui gượng,
Vì không buồn, cũng bị buồn lây.
Chỉ một lần và lần nữa thôi,
Và li này, và li nữa vơi,
Cho anh trái nửa lời em dặn
“Vì em chỉ là em gái thôi”.
Trăng lên (II)
Vừng trăng lên mái tóc mây,
Một hồn thu tạnh, mơ say hương nồng.
Mắt em là một dòng sông,
Thuyền ta bơi lặng trong dòng mắt em.
Bâng khuâng
Ta còn thấy bóng kẻ thơ ngây,
Xe chồn gối mỏi trở về đây,
Trên đường hiu quạnh khách đau mỏi,
Chán nản hung hăng nện gót giày;
Ngàn liễu xanh xanh con cò trắng,
Lạnh lẽo xa vời ủ rũ bay.
Ta còn thấy bóng kẻ thơ ngây,
Rẽ lau vạch suối tới am mây,
Nắng trần chan chát, lòng trần héo,
Mịt mù dặm cát một chòm cây,
Dừng lại đây bóng im cửa Phật,
Dừng lại trong làn khói biếc bay,
Dừng lại đây là nơi hiu quạnh,
Là nơi nghe thấy tiếng cỏ cây,
Là nơi quên những mùi trần sự,
Là nơi quên những nỗi chua cay.
Nghe thấy tiếng ngọt ngào cõi Phật,
Rũ bụi trần, chàng dừng lại ngay
Trước Phật đài, chàng lâm râm nguyện
“Tình xưa theo gửi, nước, trời, mây!”
Một hôm thiền định dưới gốc mai
Bỗng thấy lòng vơi chốc lại đầy,
Thẫn thờ tay lần tràng chuỗi hạt
Mà như lần những hạt chua cay…
Vì vừa nghe tiếng chuông chùa nện
Lạnh lùng từng tiếng não bên tai,
Lạnh lùng như người trong cung Quảng,
Bâng khuâng chợt nhớ cảnh trần ai.
Mộng chiều về
tặng người bạn cũ họ Phùng
hôm xưa ta đứng bên hồ Kiếm
quanh ta rộn rịp biết bao người
mà ta chỉ thấy người hôm ấy
in giữa không gian một nụ cười
… dang tay ta đón nàng vào dạ
giật mình ẵm phải cái không gian
dưới nước lâu đài tan vỡ cả
bên bờ trơ lại giấc mơ tàn
anh ạ, nàng không còn đấy nữa
dưới nước sau cây chẳng thấy nàng
không biết ta mơ hay ta tỉnh
cảnh trời hôm ấy mờ mờ sương
nàng với ta chỉ có thế thôi
theo dõi tơ duyên bốn góc trời
lúc mộng nhìn nhau cười ngặt nghẽo
mộng tan trên gối: lệ hoen rơi
Ngày xưa
Ngày xưa nàng tiên
Ngày tháng triền miên
Những giấc mơ đẹp
Dạo khắp lâm tuyền.
Bắt đàn bươm bướm
Trên cành hoa tươi
Tháng ngày vui lượm
Những vần thơ rơi.
Thơ rơi trên bãi cỏ
Cỏ mịn tựa như nhung,
Nàng nhặt đưa vào giỏ
Một chiều trước gió tung.
Ngày ngày vào rừng sâu
Thổi sáo tìm bồ câu,
Chim ngàn trên vai đậu,
Đậu cả mái tóc sầu.
Mắt buồn vời vợi
Hỏi gì không nói,
Nắng chiều hắt bên song
Nhờ chim gỡ tóc rối.
Càng gỡ càng rối thêm,
Giận chim chẳng êm đềm,
Nàng buồn rụng hết tóc,
Mỗi chiều ra vườn khóc.
Từ đấy vào rừng sâu
Chẳng còn thấy bồ câu,
Đến trên vai nàng đậu
Nàng ngày một thêm sầu.
Sáu đảo đến ba châu
Nàng chẳng thấy chim đâu!
Một hôm lạc trần giới
Chiều sớm đứng bên cầu.
Gặp ai qua, nàng hỏi;
– Kìa ngài! Chim tôi đâu?
Khách trần gian đều nói:
– Tìm chim vào rừng sâu.
Bữa nọ một thi nhân
Thấy hay hay đến gần:
“Muốn được những bồ câu
Cho ta đôi mắt sầu
Nàng sẽ về với ta
Đủ hai năm sáu tháng,
Những con bồ câu trắng
Sẽ đến đầy sân nhà”.
Ngọt giọng, nàng nghe theo,
Cùng nhau tách xuống đèo
Về trong túp lều cỏ
Đầu giường: mảnh trăng treo.
Những con bồ câu
Từ đâu bay tới
Với điệu thơ sầu
Giục niềm ân ái.
Ngày một rồi ngày hai
Mảnh trăng treo cửa sổ.
Đã quen mùi rơm cỏ
Nàng nguyện với nghèo vui.
Trọn đời tơ tóc
Gối tay cười khóc,
Nàng chẳng về tiên
Nơi không khổ ải
Nơi chẳng liên miên
Trong niềm ân ái!
Trên đây, chúng tôi đã chia sẻ đến các bạn những trang thơ hấp dẫn nhất của nhà thơ Lưu Trọng Lư. Hãy cùng nhau theo dõi và cảm nhận ngay bây giờ các bạn nhé!