Đinh Hùng là một cây bút vang danh của nước ta trong phong trào thơ mới. Sở trường của ông là thơ tượng trưng. Thơ ông trau chuốt, gọt dũa, có nhiều ý hay đẹp, nhiều hình ảnh và ngôn từ quái dị, yêu ma. Đồng thời thơ ông cũng có lúc lại sang trọng đến lạ lùng. Tập thơ Đường Vào Tình Sử là một trong những trang thơ ấn tượng nhất làm nên tên tuổi của ông.
Đường vào tình sử
Khi tóc mùa xuân dài trước cửa
Khi nắng chiêm bao khẽ chớp hàng mi
Khi những con thuyền chở mộng ra đi
Giấc mộng phiêu lưu như bầy hải điểu
Kỷ niệm trở về, nắm tay nhau hiền dịu
Ngón tay thơm vàng phấn bướm đa tình
Anh sẽ tìm em như tìm một hành tinh
Mặc trái đất sắp tan vào mộng ảo
Trên đường ta đi
Những đoá hoa nở mặt trời xích đạo
Những làn hương mang giông tố bình sa
Những sắc cầu vồng nghiêng cánh chim sa
Và dĩ vãng ngủ trong hồ cẩm thạch
Của đôi mắt sáng màu trăng mặc khách
Thời gian qua trên một nét mi dài
Núi mùa thu buồn gợn sóng đôi vai
Dòng sông lạ trôi sâu vào tâm sự
Chúng ta đến nghe nỗi sầu tinh tú:
Những ngôi sao buồn suốt một chu kỳ,
Những đám tinh vân sắp sửa chia ly,
Và sao rụng biếc đôi tay cầu nguyện.
Ôi cặp mắt sáng trăng xưa hò hẹn,
Có nghìn năm quá khứ tiễn nhau đi.
Anh vịn tay số kiếp dẫn em về,
Nhìn lửa cháy những lâu đài mặt biển.
Phơi phới thuyền ta vượt bến,
Từ đêm hồng thuỷ ra đi.
Lòng ta dao cắt
Chia đôi
Biên thuỳ,
Dòng máu kinh hoàng chợt tỉnh cơn mê.
Chúng ta đi vào lá hoa Tình Sử
Hơi thở em hoà sương khói Đường thi
Anh đọc cho em những dòng cổ tự
Ai Cập và Cổ La Hy
Anh viết cho em bài thơ nho nhỏ
Bài thơ xanh ánh mắt hẹn tình cờ
Có những chữ Hoa yểu điệu
Không phải đại danh từ
Nét uốn đơn sơ
Lưng mềm óng ả
Những chữ hoa không thêu phù hiệu
Những chữ hoa không biết phất cờ
Một bài thơ
Có tiếng thở dài đôi hồn tình tự
Vần điệu dìu nhau đi trong giấc mơ
Sông núi trập trùng lượn theo nét chữ
Những chữ thương yêu
Những chữ đợi chờ
Đẹp như
Dáng em e lệ chiều xưa.
Anh sẽ tìm em, chiều nào tận thế
Khi những sầu thương cất cánh xa bay
Khi những giận hờn, khi những mê say
Khi tất cả hiện nguyên hình ảo mộng:
Giọt lệ hoa niên, cung đàn hoài vọng
Và những hương thơm tình ái trao duyên
Những không gian thăm thẳm mắt u huyền
Những vạt áo bỗng trở màu sông biển
Chúng ta đến, mùa xuân thay sắc diện
Chúng ta đi, mùa hạ vụt phai nhoà
Gương mặt mùa thu phút chốc phôi pha
Ta dừng gót, chợt mùa đông tàn phế.
Em hát mong manh bài ca Tuổi Trẻ
Bướm bay đầy một âm giai
Khúc nhạc lang thang như hồn Do Thái
Đại dương cồn sóng gọi tên ai?
Vời vợi tiếng em lướt qua Hồng hải
Tiếng hát nhân ngư tuyệt vọng than dài
Chúng ta thở những hơi nồng nhiệt đới
Nghe mùa xuân nẩy lộc rợn trên vai
Có những giấc mơ lẻn vào quá khứ
Có những chiêm bao đi về tương lai
Anh gặp em anh từ thuở nào?
Mênh mang sóng mắt
Ngờ biển dâu
Núi non nhìn ta vừa nghiêng đầu
Hình như hội ngộ
Từ ngàn thâu.
Ta tỉnh hay mơ? Chiều nay trăng khép
Hàng mi sầu
Hay tà dương thu
Mưa rơi mau?
Em ơi! Vệt nắng phù kiều uốn mình ô thước
Ta, suốt đời ngư phủ
Thả con thuyền trên mái tóc em buồn lênh đênh
Ôi chao dĩ vãng! Dĩ Vãng thần linh!
Một phút, một giây, nhìn ta ngàn kiếp!
Thầm gọi cỏ hoa sang tự tình
Lời nói bâng khuâng, bàn tay duyên nghiệp
Anh nhìn em như chiêm ngưỡng một hành tinh
Truyện lòng
Em đến thăm tôi, nắng đã chiều
Hai lòng nghe rõ ý đìu hiu
Vàng thu sắp sửa làm thương nhớ
Lời nói ai trầm đến tịch liêu?
Tôi kết thơ hoa mộng bướm rồi
Bây giờ lòng kể chuyện lòng thôi
Bởi chừng em muốn sầu đôi chút
Tôi mới bâng khuâng ngỏ mấy lời
Em cũng im nghe câu chuyện lòng
Mắt buồn qua một thoáng mây trong
Nghe tôi gợi ý vào thương mến
Em nghĩ làm sao để má hồng?
Tôi kể chuyện vàng êm ái xưa
Có lời chân thực, có lời thơ
Ý đem bát ngát hồn non nước
Đặt giữa lòng thương – Em hiểu chưa?
Tâm sự mong manh nói ít nhiều
Em nhìn, lơ đãng, biết bao nhiêu!
Chiều thu, nắng đọng hàng mi biếc
Tôi nghĩ trong lòng: Em cũng yêu…
Hương
Hai người có buổi bâng khuâng quá
Kể truyện mưa xuân với nắng hè
Chắc hẳn đôi lòng lơ đãng cả
Vì chưng cùng nói chẳng cùng nghe
Tôi nhìn cặp mắt trong xanh ấy
Để thấy hồn tôi trong mắt xanh
Thuyền mộng lênh đênh vào xứ lạ
Chèo đưa nét nhạc lượn mong manh
Ôi! nếu đời ta ngừng bước lại
Một giờ, một buổi, một mùa thu!
Lòng tôi hoá bướm tình si mất
Cánh mỏng u hoài lả giấc mơ
Tôi nghe em nói bằng im lặng
Bằng dáng nghiêng nghiêng động nét mày
Bằng cả mênh mang chiều lắng đọng
Nụ cười em gửi gió thu bay
Tóc quyện mây choàng vai mộng nhỏ
Chìm chìm hơi nắng, bước thu đi
Hồn như khói toả say tà lụa
Chợt tỉnh, còn như truyện ngủ mê
Thoảng cánh hoa rơi, nhoà giấc mộng
Giật mình, tay nắm ngại rời tay
Lẻn trong nếp áo, mùi hương thẹn
Nắng sưởi bàn chân, gót chuyển mây
Vai ngả gần vai bát ngát trời
Rừng thương, núi nhớ lẩn vành môi
Mùa thu lọt giữa vòng tay khép
Bỡ ngỡ nhìn nhau trọn cuộc đời…
Tự tình dưới hoa
Chưa gặp em, tôi vẫn nghĩ rằng:
Có nàng thiếu nữ đẹp như trăng
Mắt xanh là bóng dừa hoang dại
Thăm thẳm nhìn tôi, không nói năng
Bài thơ hạnh ngộ đã trao tay
Ôi mộng nào hơn giấc mộng này?
Mùi phấn em thơm mùi hạ cũ
Nửa như hoài vọng, nửa như say
Em đến như mây, chẳng đợi kỳ
Hương ngàn gió núi động hàng mi
Tâm tư khép mở đôi tà áo
Hò hẹn lâu rồi – Em nói đi!
Em muốn đôi ta mộng chốn nào?
Ước nguyền đã có gác trăng sao
Truyện tâm tình: dưới hoa thiên lý
Còn lối bâng khuâng: ngõ trúc đào
Em chẳng tìm đâu cũng sẵn thơ
Nắng trong hoa, với gió bên hồ
Dành riêng em đấy. Khi tình tự
Ta sẽ đi về những cảnh xưa
Rồi buổi ưu sầu em với tôi
Nhìn nhau cũng đủ lãng quên đời
Vai kề một mái thơ phong nguyệt
Hạnh phúc xa xa mỉm miệng cười
Ân tình dạ khúc
Đêm thân ái có muôn hoa hồng nở
Em tới đây tình tự một đôi lời
Hồn phong hương trầm tuổi mộng hai mươi
Ta nói khẽ đủ hai lòng nghe rõ
Tình chẳng xa xôi mà lời giăng gió
Đến làm chi thêm nhạt giấc mơ này?
Nói đi em, từng ý nhỏ mà say
Từng rạo rực cánh lòng hoa đang mở
Từng xao động vô cùng trong nhịp thở
Từng mê ly qua một thoáng môi cười
Cả rạt rào thương nhớ đấy, em ơi!
Cả thao thức mạch đời trong tiếng nhẹ
Ôi bát ngát trái tim hồng nhỏ bé
Nghe làm sao ân ái điệu rung trời?
Nói đi em, cho từng mảnh sao rơi
Từng vũ trụ tắt dần trong lồng ngực
Xin hãy để cả mình em thổn thức
Trên tay này mở sẵn đón thân hoa
Gió ân cần trộn lẫn tóc hai ta
Gió đằm thắm giúp đôi hồn phơ phất
Anh say ngất tình em trong khoé mắt
Say hương thầm trên mái tóc tơ nhung
Cặp môi em, xuân thắm nét hoa rừng
Anh mê uống nhuỵ thơm tràn vị ngọt
Nói đi em, lời tự tình thánh thót
Hẹn ngàn năm trong một phút êm đềm
Lời tự tình, em hãy nói đi em
Lời tình tự cũng là lời bỡ ngỡ
Đêm thân ái có muôn hoa hồng nở
Phấn hương bay phơi phới báo duyên lành
Thơ ân tình, anh chuốt lụa mong manh
Một tiếng em
Từ giã hoàng hôn trong mắt em
Tôi đi tìm những phố không đèn
Gió mùa thu sớm bao dư vị
Của chút hương thầm kia mới quen
Cùng bóng hàng cây gập giữa đường
Âm thầm tôi ngỏ tấm tình thương
Bao nhiêu hoài bão, bao hy vọng
Nói hết cho lòng nhẹ mối vương
Rồi đây trên những lối đi này
Ta sẽ cùng ai tay nắm tay
Nhịp bước năm cung đàn ảo tưởng
Buông chìm tâm sự nửa đêm nay
Từng bước trôi cùng trăng viễn khơi
Thâu đêm chưa hiểu miệng ai cười
Nụ cười gửi tự thiên thu lại
Tiền kiếp xưa nào em hé môi?
Dĩ vãng nào xanh như mắt em
Chao ôi! màu tóc rợn từng đêm
Hàng mi khuê các chìm sương phủ
Vời vợi ngàn sao nhạt dáng xiêm
Kỷ niệm thơm từ năm ngón tay
Trăng lên từng nét gợn đôi mày
Bóng hoa huyền ảo nghiêng vầng trán
Chưa ngát hương tình, hương đã bay
Sông biển nào nghe thấu nỗi niềm?
Sóng đâu còn khoé mắt thâm nghiêm
Lòng ơi hoài vọng bao giờ nói
Thăm thẳm trùng dương một tiếng em
Nhẹ bước chiêm bao tưởng lạc đường
Rưng rưng mùi phấn bỗng ngùi thương
Sương đầm vạt áo mong manh lệ
Sao rụng bay vào tóc dạ hương
Tôi lánh trần ai đi rất xa
Bâng khuâng sao lạnh ánh trăng tà
Ngày mai hứa hẹn bừng hương cỏ
Tôi sẽ say nằm ngủ dưới hoa
Khi lòng đầy hương
Gần gũi nhau rồi
Xin em cùng vui
Thu may áo cưới
Tặng em và tôi
Áo dệt tơ trời
Thêu toàn nắng mới
Thơ bay nụ cười
Mấy ngày có hoa
Rước em sang nhà
Bướm vàng đưa lối
Bốn bề chim ca
Bên này là Thu
Bên ấy là Thơ
Tôi ra đón gió
Xin em hãy chờ…
Gió ở bên nào?
Gió nhủ làm sao?
Em ra cửa nhỏ
Trông nắng hoa đào
Rước em sang nhà
Trời thu bao la
Mùa thu niên thiếu
Có nắng thướt tha
Và mây yểu điệu
Làm dáng xa xa
Nắng cười nửa miệng
Nắng cũng đồng tình
Ôi phút thần linh!
Ngày đi không tiếng
Và tôi cầu nguyện
Cho hồn thu xanh
Mộng xế hoàng hôn
Xin em ngồi lại
Mười ngón tay thon
Mở trang thần thoại
Bát ngát linh hồn
Chiều thu tân hôn
Lừng hương nhiệt đới
Một nét môi son
Tím màu hoa dại
Chiều nhẹ chiêm bao
Ngập ngừng áo mỏng
Có trăng hoài vọng
Cùng mây tiêu dao
Có một vì sao
Ghé vào giấc mộng
Tóc em gió lộng
Bay hương ngọt ngào
Gió lạc theo mây
Và mây theo gió
Ôi bóng đêm say
Thơm từng hơi thở
Từng hơi thở dài
Em hỡi! nghiêng vai
Ngả đầu chút nữa
Xát vành tóc mai
Kề đôi lòng nhỏ
Đôi lòng cùng bay…
Hương thầm phơ phất
Trên ngón tay ai?
Một thoáng u hoài
Não nùng khoé mắt
Hoa cau ngây ngất
Cười trắng đêm dài
Mộng xoã trên vai
Là mùi thiên lý
Linh hồn hoa huệ
Còn ở trần ai
Tâm sự hoa nhài
Xin đừng e lệ
Bông hồng phong nhuỵ
Mơ suốt canh trường
Bóng dạ lan hương
Hiện hình tuyệt thế
Hoa ngâu thuỳ mị
Hoa mộc hiền lương
Ngọc lan thanh quý
Ngủ mê đầu tường
Tàn đêm trăng xế
Nâng tà áo sương
Thấy hoa đầy lệ
Và lòng đầy hương
Hỡi em mến thương!
Có nghe trời bể
Tương tư dặm trường?
Hoa cỏ mênh mang
Nối lời ước thệ
Trọn mùa yêu đương
Nụ cười thương nhớ
Thu về, em đã gặp thu chưa?
Giải nước trường giang lạnh mấy bờ?
Thoảng bóng hoa buồn in lối cũ
Dặm đường mơ tưởng bước em xưa
Tôi mãi tìm thu mấy bữa nay
Mới nên sầu mộng, nhớ nhung này
Tưởng trong thao thức, lòng giăng gió
Ðều nói cùng em: Yêu lắm thay!
Từ trái đồi xanh, xanh mãi đâu
Trở về đồng nội ngát ưu sầu
Hương thơm ngây ngất, hồn hoa cỏ
Hằng viễn hoài em xa cách lâu
Mảng nhớ mong em, rừng đã vàng
Dáng chiều giục giã cửa đài trang
Cảm thương nhan sắc, mờ thu thuỷ
Phơ phất trùng dương khỏi ải quan
Nước buồn cũng bởi mắt em xanh
Hồ biển rưng rưng biếc mấy thành
Em tự phương trời, thu gởi lại
Nụ cười thương nhớ, nét đan thanh
Sóng nước đồng chiêm
Loang loáng thuyền khơi vệt nắng chìm
Trùng dương về bạc khắp đồng chiêm
Một rừng nhiệt đới in lòng nước
Tay với trời xanh, đụng cánh chim
Trời nước kề vai lả lướt buồn
Từng cù lao nhỏ nép sơn thôn
Em đi, dẫy núi nhìn ngây ngất
Ðá cũng tình si nhớ gót son
Chưa khuất đầu non đã cố nhân
Người ôi! cho núi chuyển theo gần
Vầng trăng mười bẩy rưng rưng nhớ
Con nước đầy vơi lệ thuỷ ngân
Em vượt Bồng sơn đến Tuyết sơn
Ðà giang nghiêng nửa khoé thu buồn
Sông xanh toả bóng hàng mi rợp
Con mắt trao về nẻo viễn thôn
Tình đến bên người, núi chắn ngang
Tà dương mái tóc ngút mây vàng
Bỗng nghe lạc trận mưa ngàn đổ
Cả một mùa thu đã quá giang
Sóng tóc rừng mưa gợn chập chùng
Nghẹn ngào từng tiếng nấc thu không
Sương pha áo mỏng gầy non bạc
Chiều lặng soi gương, xót má hồng
Chiều lại chiều mưa, nước ngập đồng
Mộng vàng hoa mướp rụng ven sông
Ðợi em từ mấy phương bèo giạt
Mưa lọt chiêm bao, tóc rối bồng
Giấc mộng đêm nào cũng gió mưa
Gối chăn như hải đảo vô bờ
Sáng dâng bốn vách sầu nghiêng bóng
Thoáng ngọn đèn trôi ánh mắt xưa
Vọng tiếng chim đêm, núi nhớ rừng
Ðồng chiêm nghe cũng thuỷ triều dâng
Dài thương mặt nước mênh mang gió
Lòng bỗng trôi ra biển mấy trùng
Bài hát mùa thu
Hôm nay có phải là thu?
Mây năm xưa đã phiêu du trở về
Cảm vì em bước chân đi
Nước nghiêng mặt ngọc lưu ly phớt buồn
Ai về xa mãi cô thôn
Một mình trông khói hoàng hôn nhớ nhà?
Ngày em mới bước chân ra
Tuy rằng cách mặt, lòng ta chưa sầu
Nắng trôi vàng chẩy về đâu?
Hôm nay mới thực bắt đầu vào thu
Chiều xanh trắng bóng mây xưa
Mây năm xưa đã phiêu du trở về
Rung lòng dưới bước em đi
Lá vàng lại gợi phân ly mất rồi!
Trời hồng, chắc má em tươi
Nước trong, chắc miệng em cười thêm xinh
Em đi hoài cảm một mình
Hai lòng riêng để mối tình cô đơn
Hôm nay tưởng mắt em buồn:
Đã trông thấp thoáng ngọn cồn, bóng sương
Lạnh lùng chăng, gió tha hương?
Em về bên ấy, ai thương em cùng?
Những trang thơ của nhà thơ Đinh Hùng vô cùng giá trị và đặc sắc. Hãy cùng nhau cảm nhận những ý nghĩa sâu sắc mà nhà thơ mang lại trong những tuyệt phẩm này. Mời các bạn đón xem phần 2 cùng những trang thơ hấp dẫn hơn nữa nhé!