Hoàng Cầm là một nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Pháp. Những trang thơ của ông luôn thu hút sự chú ý mạnh mẽ của dư luận. Thơ ông luôn hướng đến tình yêu quê hương mạnh mẽ và những rung cảm sâu sắc trong tình yêu. Với một lối thơ độc đáo và mới lạ thơ ông luôn được đông đảo bạn đọc săn đón và yêu thích. Để tiếp nối phần 3, ngay bây giờ chúng tôi xin chia sẻ đến các bạn những thi phẩm vang danh của Hoàng Cầm ngay bây giờ!
Ngã ba sông
Mắt em đi suốt vòng thân phận
Chỉ được quay về lúc lệ rơi
Hồn em thả hết nguồn thi tứ
Chỉ được bừng lên lúc miệng cười
Thì …. Ngã ba sông …. ba hướng thuyền
Hướng nào khôn, dại, hướng nào điên?
Liệu còn một hướng ta bơi đứng
Vớt cánh mai vàng xập sóng đen
Vừa khi vuốt tóc nhìn chênh bến
CHợt thấy dài xanh ngất nước mây
Hoa khô xây bậc cho thềm ngọc
Một phím đàn đôi bốn cánh bay
Ngự đỉnh dài ánh nguyệt xuyên xanh
Đón chào nữ chúa khóc vô thanh
Hỏi thăm ai nấc rung hoàn vũ ??
Ba ngã sông cùng đáp: chính anh
Ngủ vỉa hè
Thường đêm đày đọa tấm thân
Để trong đói khát được gần em hơn
Dưới hiên mê chập ngủ chờn
Nghe anh xẩm nối cung đờn đứt dây
Sương khuya mèo rú mái tây
Thôi Oanh Oanh rẽ lối này được không?
Bỗng dưng nước mắt ròng ròng
Hóa ra em trói chặt vòng tay anh
Đêm đi chậm quá không đành,
Xích lô máy lại tung hoành…
……………………….cơn đau…
Nhà em đâu? Anh ngủ đâu?
Ổ gà hạnh phúc giục nhau gập ghềnh
Xe đời bẹp bánh chông chênh
Vá cho tôi!
………….- Nắn lại vành mê si.
Nguyên hình ảo vọng
Khi lửa khói tàn đêm
Giòng sông êm ái
Tôi lại gặp em
Tưởng tháng năm dài chững lại
Em vẫn thế …
Thon cây mềm trái
Tóc hong chiều còn óng tuổi mơ xanh
Sao mắt em cứ nhìn mơ mãi
Về một phương trời …
Có phải đấy phương anh ?
Có phải sắc đời miên man hồng chúm liễu mành
Hay thời gian cũng đa tình đến thế ?
Không muốn trôi trên mặt em diễm lệ
Vun vút quay vòng …
Em vẫn đợi …
Nguyên trinh
Rồi một phương trời … ?
Có phải đấy phương anh?
Tôi huyễn tưởng hay em là ảo tưởng
Tôi vơ vào hoa? Hay em liệng xuống?
Để sớm nay em trao cánh thiệp hồng
Vâng. Đêm rằm … Anh!
…… Mình … Dự cưới em không ?
Nhân câu chuyện một tuổi trẻ anh hùng chống Mỹ
(Ý chí và tinh thần, cuộc đời và cái chết của Nguyễn Văn Trỗi theo như thông tin ban đầu đã gợi cảm cho tác giả viết bài thơ này)
1
Khi đàn cò thong dong
Vẫy cánh mây đông hồng
Gọi nắng mùa tươi trong
Trải trên đồng xuân mới
Có tay Anh vẫy gọi
Ngân xa lời Anh nói…
Vâng, đây là quê hương
Nhìn đi ! Anh yêu thương
Trước khi Anh lên đường
Ngấn vàng trang sử Nước…
2
Lưỡi mai khi lên đường
Để lại dòng kênh lớn
Rồi dòng kênh ra đi
Để lại mùa thu cốm
Khói trắng khi lên đường
Để lại suối thép loáng
Rồi suối thép ra đi
Để lại nhà máy sáng
Viên đạn khi lên đường
Để lại đống xác giặc
Rồi cả nước ra đi
Để một nhà Nam Bắc
Hôm ấy khi lên đường
Anh để lại Đôi Mắt
3
Vồng đông xua cơn mưa
Nắng đông xua sương mù
Sóng đông xua cướp bể
Phương Đông xua phỉnh phờ
á đông xua giặc Mỹ
Đêm đông thương vợ chờ
Trước mặt toàn ma quỉ
Tay gầy Anh xua đi
áo dài đen khô lỳ
Con quạ đen thập ác
4
Người cày muôn xứ đồng
Áp ngực Anh bên lòng
Đi giành bốn cao điểm…
Điểm cao trang sách hồng
Máu gọi mùa quay vòng
Sữa đầy đong vú mẹ
Đất tròn tuổi anh hùng
Anh đứng là lưỡi cày
Anh nằm là dòng mương
Anh ngồi là cót thóc
Anh đi là con đường
Anh nhìn là nòng súng
Anh nói là lửa bùng :
Tôi ! Tôi yêu Đất Nước
Giành cao điểm cuối cùng
Kìa Anh đi phía trước
5
Phía trước : tiếng còi tầm
Chào Anh người bạn thợ
Cầu – dao – Anh cho lửa
Có dòng điện ươm tơ
Đèn soi tằm ăn rỗi
Có dòng điện làm mùa
Đèn bắt sâu đêm tối
Có dòng điện làm mẹ
Đèn canh giấc thiếu nhi
Có dòng điện trường kỳ
Đèn soi đường kháng chiến
Cả nước nhớ tên Anh
Trước tiên : người thợ điện
6
Khi phù sa Cửu Long
Cuồn cuộn xanh trăng mọc
Đôi bờ Ỗ-Rê-nôc(1)
Phù sa hồng rạng đông
Bài thơ trăng bay xa
Anh đến Ca-ra-cát(2)
Dẫn trăng về quê ta
Từ Vênêzuêla
Vầng – trăng – Anh xuất hiện
Trận thắng dài vượt biển
Về sân bay Biên Hoà
Sài Gòn – Ca- ra -cát
Ngày muộn kề đêm thâu
Thắp đèn qua bão táp
Cùng đi quanh địa cầu
7
Bào thai chín tháng cựa
Cầu chín nhịp tìm đôi
Chín năm ròng nước sôi
Chín khúc rồng cuộn lửa
Chín mùa rơm trải ổ
Nhà chín gian lá gồi
Xây chín kho thóc chật
Chống chín lần bão giật
Núi chín đỉnh đội trời.
Chín phút trước mũi súng
Chín phút Anh yêu đời
Bằng chín pho sách máu
Chép sử một con người
Chín phút ấy, trái đất
Ngừng quay quanh mặt trời
Để quay quanh một người
Nhận chín vòng ánh sáng
8
Khi xe goòng bon bon
Than lên vàng Uông Bí
Khi lưới dăng êm bể
Cá lên bạc Sầm Sơn
Ba lần tăng nhịp máy
Ba lần lúa trổ bông
Ruộng tắm ba lần sông
Cơm đơm ba lần bát
Ba lần em bé hát
Ba lần ấm chiếu chăn
Vì trước khi nhắm mắt
Anh gọi Bác ba lần
9
Khi pháo nổ toàn hồng
Cô dâu hồng mắt trong
Đi song song tay chồng
Trên đường xanh nắng mới
Có tay Anh vẫy gọi
Ngân xa lời Anh nói…
Vâng, hạnh phúc long lanh
Anh cười rất thơ lành
Vì Anh chưa cần biết
Hạnh phúc đời riêng Anh.
Nhận lỗi
Dây diều nghìn thước
Anh đòi em bay đỉnh Thái Sơn
Em không vượt quá vòng định ước
Anh buồn đau
Anh giận hờn
Anh gọi em tên phản bội
Anh ơi!
Nhìn lại dây chỉ rối
Anh tặng em
Vào nửa đêm nông nổi yếu mềm
Gió ngoài cửa cười em ngây dại
Vâng, em xin nhận lỗi
Ðã phũ phàng anh
Em gắng xin đêm nay ngó lại
Trăng bây giờ
còn đúng của anh chăng ?
Nhớ xa
I.
Xa rồi, em ở đâu
Đi đường biển nên thủy triều hỏa tốc
Chồm suốt đêm gào giấc nhớ bạc đầu
Đêm sau nữa lại đùn trăng đỏ trọc
Lên mâm chỉ trơ mặt biển ánh châu
Đi đường sông
nên vào bữa thường rau
Anh chan võng canh suông
…………………..cơm im lìm sỏi trắng
Đi đường núi nên mắt mờ trĩu nặng
Dãy Trường Sơn đeo đẳng mấy bờ mi
Đi đường không nên hư vô biếc lặng
Thành mắt anh không đáy đựng em đi
Còn đường bộ
………..cứ thập thình giữa ngực
Ma-ra-tông em giải nhất
………………….chạy không kì
II.
Em xa rồi xa thêm
Ngày trằn trọc suốt đêm trắng lạnh
Đêm thao thức không vơi
………………….ngày trắng em
Những khao khát một đêm dài trắng nuột
Ấm êm em trong trắng thịt da đêm
Mưa mắt anh rơi đúng giờ gắt nắng
Ngọn gió nao cũng ấp một hơi thèm
Chăn đệm dày càng rét phía nằm-em.
Những dòng lang bạt
Anh muốn đón em từ nguồn sầu xứ
Hãy bỏ trốn sình lầy sỏi đá
gập ghềnh hoang
Tô diểm cực kỳ em như nỗi buồn Lệ Nữ
Như đón diệu kỳ hoa
từ tiền sử hỗn mang
Về đô thị với chín tầng
năm sắc mây huyền vũ
Trăm nét nhạc phiêu du
lê tới đỉnh thiên đàng
Bỗng thấy em úp mặt xuống lòng tay
như đêm giông úp chùm biển lớn
Rồi trừng mắt nhìn lên như giận hờn
như đắng cay
như xót xa
như đau đớn
Em nói âm vang nhịp sấm vô thường
-Anh nhầm rồi
Em chẳng đi đâu nữa
Sình lầy đây mới thật đó…quê hương
Nơi hẹn
Em đã đi rồi. Tôi quyết đi
Tàu hai phương lạ đã vào ghi
Ga băng, chia lửa ga vào lạnh
Bốn mắt nhìn nhau có phép gì
Em thoắt về xuôi. Tôi trở ngược
Tốc hành hun hút ngút trông ai?
Em như biến ảo vào mê cực
Tôi đứng trơ vơ vọng hải đài
Nào bến em đâu chín hướng lầy
Dẫu hồng Nam Bắc tía Đông Tây
Biết nơi em thiên phương trường lệ
Mua vé vô cùng…đợi..chuyến bay
Như ảo thuật trò chơi Thượng đế
Có phải em huyền diệu tháng ngày?
Như cô đồng gọi hồn nhân thế
Có phải Kim Kiều hẹn tới đây?
Nương nhẹ
Ánh trăng nhẹ gót sương ngàn
Em đi như dạo bản đàn Sô-panh
Bước đi nhẹ nữa bên mình
Kẻo mai bóng gấu lại rình nuốt trăng
Ngón tay nhẹ nữa búp măng
Kẻo mai phím nguyệt nặng bằng Thiên Sơn
Phai đi nhạt nữa giận hờn
Kẻo mai trăng ngậm đẫm hồn Trương Chi
Trong vòng tay vẫn cứ đi
Bá Nha chợt khóc
Tử Kỳ chợt thương
Nghe anh, sa mạc phố phường
Nhớ ngôi sao lạc đêm trường
Phi Châu.
Phía sau thư cầu hôn
Khô cong thuyền bến cát
Khát dòng sông em
Sóng sánh bờ mi cong
Ve rào rào sớm nóng
Trời tức ngực chưa mưa
Mây mỏng
Cánh chuồn kim dim díp mắt
Ngủ đầy năm
Đánh liều trao thư cầu hôn em
Bật sáng đáy tâm linh trẻ nít
Trở gót về
Thu phố – phái chao nghiêng
Men dẫn thẫn thờ đêm
thêm trăm năm nữa
Đường láng cháng xuân
cho mình dang dở
Sầu lênh láng phố
Cho mình chơi vơi
Phương ấy em ơi
nhớ lên tê môi
Cơn say cuối đời
cứ ngồi mà thương
Cái buồn đế vương
Tràn dâng tóc úa
Cái vui bạch đinh
Lọt dinh công chúa
Cái gió lưng trần
Vật nhau với lá
Em là tất cả
Riêng mình là ai
Cái hẹn thở dài
Tên là Anh Đợi
Nỗi nghiêng tóc rối
Là tên Em Chờ
Giường chiếu chơ vơ
Tên là Nam Cực
Đêm dài rạo rực
Là tên Đêm Xanh
Sao em là anh
Long lanh tình sử
Soi tìm cuối phố
Về phương hương quỳnh.
Phương xa
Phương xa ấy có hồng bao nhiêu nắng
Có nắng nào rớm má tuổi mơ xưa ?
Phương xa òa xanh bao nhiêu mưa
Có mưa nào óng mùa nặng em trắng nuốt ?
Phương xa lang thang mấy mùa cỏ mượt
Có lối nào phấp phỏng gót em qua ?
Phương xa tưng bừng mấy vạn loài hoa
Có hoa nào ngây hương môi em chớm ?
Vậy em ơi đừng ở mãi phương xa
Về tìm anh vườn quê sương lạnh rớm
Chỉ một tiếng vành khuyên
Rơi liệng hoa bưởi muộn
Đủ cho em dậy thì một dáng thì xuân
Vòng tay anh ôm vẹn cõi riêng trần
Không phân vân cành li tan nghiêng ngó cửa
Vừa dựng trăng đã nồng nàn hoa sữa
Đi tận cùng trời trải lụa đón tê mê
Phương xa ơi! Sao chưa thả em về ?
Quan họ lại bắt đầu
Sáng nay phường Lim phường Nội
Phường Tam Sơn, phường núi Dạm, núi Chè
Gửi những giọng vàng luyện mãi trên đồng quê
Thách với phường Bò Sơn, phường Duệ
Đã từng đi Đông, Đoài bốn bể
Tìm câu tìm điệu tìm giọng tìm người
“Đã trèo lên trái núi Thiên Thái
Thấy đôi con chim loan phượng ăn ngoài bể Đông”
Tìm lông chim nhạn
Non mòn bể cạn
Chưa thấy mặt nhau
Ai hôm qua khóc đổ nhịp cầu
Đồng cua nước mặn
Tháng ngày lận đận
Đói nghèo chẳng được sánh đôi
Mở hội hôm nay
Đồi rộng cỏ thơm
Sánh giọng so lời
Mắt giếng sâu nhìn nhau đằng đẵng
Tiếng hát bao ngày nín trong miệng đắng
Đến nay có thỏa mộng ngày xưa ?
Quan họ mở đầu
Mẹ kể chuyện ngày xưa xa lắm
Tháng tám ao hồ mát lặng
Làng quê còn níu lại hương sen
Hai mươi gái trai
Thả một con thuyền
Song song mười đôi
Mắt nhìn trong mắt
Nón nghiêng tăm tắp
Ngày mai ai chắc được gần ai ?
Gió nằm im chân trời
Đừng về đây gợn nước
Sợ tan những bóng người
Sợ rung rinh tiếng hát
Sợ lỡ nhịp sai cung
Dang dở những tấm lòng
Bấy nhiêu con mắt
Cùng hát một câu
Nghe giọng biết người chung thuỷ.
Sám hối
Ôi một phút vũng bùn đen ghê gớm
Ngập lòng tôi quằn quại lửa hờn đau
Người sáng trong đêm mù ghê tởm
Khi tỉnh ra sương đã trắng trên đầu
Như ngọn gió điên rồ trên đất lạ
Cuốn phăng đi ngàn hoa lá thiên đường
Tôi đã mất hương thơm, tôi xé nát
Cả lòng mình
Trời đất đã thê lương
Triền sóng bể gầm lên màu tội lỗi
Khắp lâm tuyền con ác thú vằn đen
Làm vẩn đục cả mặt trời sáng chói
Vầng thái dương là cả tấm lòng em!
Tấm lòng em cao xa và quảng đại
Còn rọi ngang trên một mảnh hồn thơ
Tôi mở mắt: Ôi! mây hồng thắm lại
Nắng huy hoàng gột sạch vết bùn nhơ
Bàn tay ngọc lặng xoa vừng trán lạnh
Tôi như người chết đuối được hồi sinh
Nửa đêm nay, muôn vì sao lấp lánh
Là mắt em, hay thần mộng anh linh
Nằm yên trong mắt ân tình,
Hồn lên khép nép thiên đình đó chăng
Nhờ em ngọc lại như băng
Nước sâu gạn đục, ánh giăng nhiệm màu.
Sáng tối
Sao phải rủ nhau ngồi trong bóng tối
Ngoài trời nắng gió xôn xao
Chưa ai nhìn ta
Như hai đóa hoa
Rung rinh trước gió
Đời vẫn tráo trâng
Nghiêng nghiêng ngó ngó
Ta chưa có chỗ
Trong trái tim người
Ta phải lặng ngồi
Trong bóng tối mùa xuân
Ngồi đó không yên
Có kẻ đuổi lên
Ghế đá
Lạnh lưng em quá, mình ơi!
Suốt tháng giêng
Suốt tháng giêng mưa xuân trắng ngõ
Những người gái thôn Dương Ô
Đập sợi thâu đêm
Khi nắng lên se chỉ trắng ngoài thềm
Khi giăng lên đưa con thoi dệt vải
Tiếng hát chập chùng, mái gianh phủ khói
Chị em hẹn nhau ngày hội sang năm
Sẽ hát thi ba mươi sáu giọng bổng trầm
Tìm những anh chàng hát thua
Mà sắc mặt còn đỏ
Mà đôi mắt còn trong
Mà tay còn dứt mạnh sợi cỏ
Chúng ta sẽ ướm làm chồng.
Ngày hội năm sau
Anh sẽ bắc giàn hoa lí
Mời em về ngồi nghỉ
khi nào em hát thua anh.
Trong nền thơ ca hiện đại, Hoàng Cầm là một nhà thơ tài hoa đã dệt nên một hồn thơ đẹp và độc đáo. Hồn thơ đó của ông đã góp phần không nhỏ trong sự nghiệp thơ ca Việt Nam. Thơ Hoàng Cầm là những khoảng sáng hắt lên những mộng ước đắng cay của đời người. Chỉ khi ta sâu lắng cảm nhận hết những ý nghĩa thì mới hiểu được một phong cách thơ đầy táo bạo của Hoàng Cầm.