Lưu Trọng Lư (19/6/1912 – 10/8/1991) là một nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, quê làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình quan lại xuất thân nho học. Ông sở hữu những trang thơ đầy mới lạ thu hút sự quan tâm lớn từ bạn đọc và dư luận. Hãy cùng nhau cảm nhận những trang thơ của ông nhé!
À ơi!
À ơi! Hai tiếng làm người
Héo xuân chói hạ, nảy chồi thu đông.
Từ hữu hạn đến vô cùng
Nhổ neo từ ấy, buồm dong biển trời.
Xưa sao mưa nắng rã rời
Giờ sao mưa nắng mắt người long lanh!
Bài ca vĩnh cửu
Chẳng gì mất không
Khi con người đã tỉnh
Một hồi kèn – một tiếng lệnh
Nước mắt cũng nhập lại cuộc đời
Không một cành hoa, một thiện chí bỏ ngoài
Không một quặng báu, một tài năng để rớt
Mỗi bước lên lại một lần thử thách
“Bao nhiêu nghịch là bấy nhiêu thuận”
Không đợi én về ta hát khúc sáng xuân.
Bài thơ cuối cùng của Lưu Trọng Lư
trời đã về chiều
buồn tà
vơ vẩn tà
ta đi tìm ai
bây giờ?
ai tìm ta nổi?
trăm khoá không giữ nổi ta,
ta như con chim giữa trời
vô ích! vô ích! vô ích!
không ai giữ nổi ta hết
ta đi tìm người ta yêu…
Bé
(Thuật theo lời của chị A.F. trên con đường đi thăm một trại tập trung phát xít ở Áo)
Từ trong ngục tối,
Chúng dẫn em ra
Và giắt một cành hoa
Lên đầu của bé,
“Ừ, con bé ngoan
Cho về với mẹ”
Em mừng, quýnh cả đôi chân.
Nho nhỏ đôi gót son
Em băng liều giữa tuyết
Con chim nhỏ hót chào em
Mà em có biết
Chiều đó em đi…
Vĩnh biệt.
Bức thư đêm giao thừa
Sương, giọt giọt lơi cành
Dặm nghìn, em săn đuổi bình minh
Có “trạm đường” nào, trăng anh không dõi tới
Thèm sao em: Một lời chưa nói
Khát sao em: Một dáng chưa qua
Xiết bao nhiệt cuồng cuống dạ
Đúng tên em: Ta gọi!
Không chết được đâu trong mòn xói
Dẫu tình ta có lúc im ắng đợi chờ
Từ trong cọ xát với hư vô
Đập vỏ, phá ngòi: Cho em mở to đôi mắt
Một trận mưa rào đất khát
“Nghiêng chén đời, rượu cạn một hơi”
Giữa một dòng trong chan chứa tình người
Da thịt vẫy vùng ngây ngất
Đông lạnh hãy tàn, xuân nồng bước tới
Ta vào cõi bất động không lời:
“Trước giờ đập cánh”
Trời của ta, đất của ta, thân của ta:
Một mảnh.
Ta bước lên từ một Giao thừa
Không đủng đỉnh, chẳng mơ hồ
Biết nắm chắc những gì tay mẹ trao đưa
Và cũng biết trọn xác hồn thay mầm rũ lá
Không phải một ông đồ gặm chữ
Biết nghe, biết thấy, biết soi
Môi ta còn ướt mật đời
Như xưa nút từng giọt sữa nồng tươi
Từ trên đôi vú đầy của mẹ
Chuyến đi còn nhiều đứt xé
Ta chẳng mơ chiếc mũ thiên thần
Hởi quyền uy rộng lớn!
Thái thượng nhân dân
Mẹ dạy con niềm hiếu thảo
Trọn một đời trung hậu
Con chỉ xin quỳ trước một chữ:
Nhân.
Chải lại đời anh
Cái màu nhiệm vô biên
Qua bàn tay em mỗi ngày hiển hiện
Đàn đã qua bao cung gió chuyển
Còn vọng vang tiếng nhấn tơ đầu
Sáng nay, em nghĩ gì, nghĩ gì anh biết
Khi giữa giờ bão tố hoa vẫn toả một mùi hương
Và đêm nay, bàn tay em ở đâu, ở đâu anh biết
Khi anh đang ngồi lặng, trước ngọn đèn chong
Em là ánh trăng khuya. Vẫn là của anh mặt trời mỗi sáng
Có những thu lá vàng tơi tả
Em chải lại đời anh
Em kéo từng nút khăn, em đơm từng khuy áo
Mà với trăng sao, em đi trọn khúc ân tình.
Chảy thành sông
Người thì vì Tổ quốc cơ cực
Người thì vì chồng nặng gánh đau thương
Người thì vì con trái tim luôn co thắt
Chao ôi
Mỗi người Việt mình nước mắt đủ chảy thành sông.
Chiếc ghế
Vừa chạm vào chiếc ghế anh phải biết giật mình
Từ giờ phút này, chiếc ghế vinh quang cũng là chiếc ghế bị cáo.
Mỗi ngày anh phải trả lời câu hỏi:
Những việc làm nào có ích cho dân?
Mỗi ngày anh không phải sờ xem ghế đã mòn
Mà phải sờ xem trái tim có mọt.
Vinh quang không chối từ
Thì tội lỗi đừng chối tội.
Chiều nay, ai đẹp hơn anh?
Từ trên tay Mẹ,
Anh bước ra
Hay từ một giấc mơ
Của tuổi trẻ
Anh về đây?
Chiều nay
Súng chắc tay,
Anh canh một khoảng trời Tổ quốc.
Như trên dòng sông, làn mây biếc
Anh gợn dậy sóng yêu thương…
Và mắt anh sáng ngọn đèn
Vẫn chiếu vào từng bóng đen cú vọ
Vừa đạp lên đầu Mỹ – nguỵ
Dép anh vẫn sạch sẽ, nhẹ nhàng
Bước chân anh rất đỗi hiên ngang
Mà nụ cười anh hiền dịu lạ thường!
Một thiên thần? Đâu phải!
Anh vừa ôm đứa trẻ khóc bên đường
Lời anh dỗ, anh ru sao mà dễ thương
Với cụ già di tản, anh nhẹ nhàng đỡ gánh
Lưng dẻo quá đi thôi! O nào dám sánh
Với người lạc nẻo, anh vẫn mỉm cười,
Và đưa nhẹ bàn tay:
Đò cập bến, mời anh bạn mới
Trước sau một chuyến sang ngang!
Chiều nay, anh đi trong hương bay khắp đường
Cô gái Ngự nhìn anh nghiêng nghiêng chiếc nón
Dòng Hương rất hùng, rất xinh, rất đỏm
Muốn thu mình làm gương nhỏ tay anh
Để soi nhiều, soi mãi áo màu xanh
Và đôi mắt người trai anh dũng
Mà ung dung, dịu dàng, độ lượng
Anh hãy là Mẹ hiền
Nghe hết nỗi đau em!
Từ đêm qua, những nước mắt còn sót lại
Anh đưa tay, lau vội
Và cả với trời biếc xanh
Anh cho thêm nhiều xanh biếc của mắt anh
Chuông điểm
Thương lo chẳng bao giờ cô quạnh
Đêm mười hai giờ, chuông điểm
Cái bóng kia, sao bóng lặng, bóng dài?
Cho con buồn chút, mẹ ơi!
Gà gáy đi, rồi gà gáy lại
Bình minh không thể đến trước mặt trời.
Đã là ta còn phải biết không ta
Tự đối lập để tìm ra chân lý
Đâu phải chuyện gà bên nớ đã gáy
Gà bên ni phải gáy
Biết chờ, biết đợi
Nhưng không thể chờ, không thể đợi cái khốn nạn thờ ơ.
Có lẽ nào anh chết
Anh không ngồi đếm bao thu còn lại
Bao tuần lá đổ vàng rơi
Khi cánh song anh khép kín cõi đời
Anh vẫn không tin: Mình chết
Khi chia tay không cất lời vĩnh biệt
Buổi giao ban không đứt đoạn đường dây
Trong gian nan ta gọi thép sáng ngời
Giữa đối thoại ngày mai ta không vắng mặt.
Bão gió ba mươi năm đầu cành vẫn trong tiếng hót
Ôi mẹ! Với mây xanh, sao biếc, nắng vàng
Tổ rút ruột, kén thời gian tằm lót ổ
Cho trời, cho đất một tình thương.
Đâu phải anh vào nơi bất diệt
Vì trăm năm sau
Cô bé nào bên cầu ao
Chợt ngâm đùa mấy câu thơ anh, vơ vẩn.
Anh biết rồi mắt anh sẽ tan thành bụi phấn
Nhưng em có hay: hạt bụi mắt anh
Là con thương của giọt nắng rơi tự trên cành
Và của hạt sương tự đất đen tụ lại ?
Còn say, còn mơ, còn đời luân hồi mãi mãi
Bụi phấn vẫn bay đi cướp lửa những sao trời
Để sưởi nồng mảnh mảnh trăng rơi
Và chút chút nhen hồng trong mắt người bất hạnh.
Nếu chút thương còn vương trên mẩu bánh
Chút đau còn vướng áo chưa lành
Bọn côn đồ còn doạ dẫm hành tinh
Bụi mắt anh, cả hồn anh khắp trời bủa lưới.
Xin cảm tạ ngọn sóng lòng vừa tới
Giữa dòng thơ trên tờ giấy trắng tinh
Và bâng quơ tiếng gió trên cành
Xua chút lạnh trên bờ cây còn sót lại
Có nhạc nào bằng khúc nhạc ấy
Của lời trao tiếng gởi giữa con người
Cũng bấy nhiêu tiếng khóc tiếng cười
Mà vàng ngọc thế gian không sánh nổi
Ta chẳng bao giờ tiếc nuối
Những giọt nước mắt đổ ra
Vì một ý đẹp, một cành hoa
Hay vì một nỗi đau bên đường đụng phải
Có những hoàng hôn toan xoá mờ chân sói
Giữa nơi đây ta chong sáng ngọn đèn
Giữ mãi hồn thương, sắc mơ còn đỏ mãi
Dẫu mơ kia chưa trọn nở trước thềm
Có hạnh phúc nào như hạnh phúc niềm tin
Vẫn như thủa nào tóc để lơi chiếc lược
Cho mắt anh lại được gặp mắt em
Cho hai tia lửa nhỏ hồng thêm.
Khi gà, mai mỗi ngày còn đập cánh
Ai tắt được lửa bình minh ?
Khi tim anh còn chan chứa ân tình
Lẽ nào em tin rằng: Anh chết?
Con chim non
Con chim non
Bóng trưa tròn
Nguỵ trang sau tờ lá
Liếc trời xanh
Hót ran cành!
Trên đây, chúng tôi đã dành tặng đến quý độc giả những trang thơ đầy ý nghĩa và giá trị sâu sắc của nhà thơ Lưu Trọng Lư. Hãy cùng nhau suy ngẫm và cảm nhận phong cách thơ hiếm có của ông nhé! Mời các bạn đón xem phần 2 vào một ngày không xa!