Khi nhắc đến Nguyễn Xuân Sanh chúng ta không thể không trầm trồ ngưỡng mộ những thi phẩm của ông. Ông sinh ngày 16 tháng 11 năm 1920 tại Đà Lạt. Cha ông là một nhà nho ở Quảng Bình, sau di cư vào Đà Lạt, nên ông Sanh đã ra đời nơi ấy. Bên cạnh sáng tác thì ông còn là một nhà dịch giả nổi tiếng cùng một kho tàng thơ dịch những tác phẩm đi vào huyền thoại trên thế giới đủ khiến bạn đọc phải thán phục và ngợi ca.
Hôm nay, tapchivannghe.com sẽ giới thiệu đến các bạn những bài thơ dịch của ông nhé!
Gửi Lôra
Ledwiem ciebie zobaczył, jużem się zapłonił,
W nieznanym oku dawnej znajomości pytał;
I z twych jagód wzajemny rumieniec wykwitał,
Jak z róży, której piersi zaranek odsłonił.
Ledwieś piosnkę zaczęła, jużem łzy uronił,
Twój głos wnikał do serca i za duszę chwytał;
Zdało się, że ją anioł po imieniu witał
I w zegar niebios chwilę zbawienia zadzwonił.
O luba! niech twe oczy przyznać się nie boją,
Jeśli cię mym spojrzeniem, jeśli głosem wzruszę;
Nie dbam, że los i ludzie przeciwko nam stoją,
Że uciekać i kochać bez nadziei muszę.
Niech ślub ziemski innego darzy ręką twoją,
Tylko wyznaj, że Bóg mi poślubił twą duszę.
Dịch
Mới thấy em anh đà đỏ mặt
Tìm cái xa xưa trên đôi mắt
Má em cũng ửng một màu hồng
Như hoa hồng vừa nở lúc rạng đông
Mới nghe em hát ca, anh liền khóc
Tiếng em hỏi lòng anh, anh đáp
Phải chăng một nàng tiên gọi tên anh
Nhìn trời, thấy đã đến giờ hẹn gặp
Em ơi, mắt anh hay lời anh làm em cảm động
Nhìn sâu trong mắt em anh đã hiểu ra
Mặc cho kẻ nào hay số mệnh có làm trái lòng ta
Nếu anh phải đi, và mang theo không kỳ vọng gì ngọn lửa ấy
Nếu một người trai khác sẽ kết bạn với em
Em hãy nhớ Chúa Trời đã cho em hồn anh rồi đấy!
Nhớ lại Przypomnienie
Lauro! czyliż te piękne wieków naszych lata
Jeszcze się kiedy twojej malują pamięci?
Kiedyśmy sami tylko i sobą zajęci
Dbać nie chcieli o resztę obcego nam świata.
Chłodnik, co się zielonym jaśminem wyplata,
Strumień, co z miłym szmerem po łące się kręci:
Tam nas często, wzajemne tłomaczących chęci,
Późnej nocy miłosna osłoniła szata.
A księżyc z pod bladego wyjrzawszy obłoku,
Śnieżne piersi i złote rozświecał pierścienie,
Boskiego wdziękom twoim przydając uroku.
Wtenczas serca porywa słodkie zachwycenie,
Usta się spotykają, oko ginie w oku,
Łza ze łzą i z westchnieniem miesza się westchnienie!…
Dịch
Lôra, nhớ chăng những năm đằm thắm ?
Hai ta chỉ biết có ta thôi
Ngày còn trẻ, với trái đất ta cũng lãnh đạm
Nhưng trái đất không ta vẫn trọn đường quay
Phòng ta tươi tắn có hoa nhài
Con suối chảy ngoằn ngoèo qua cỏ
Đêm khuya ta tâm sự bồi hồi
Rèm trăng chở che tình duyên đôi lứa
Mây màu trắng đục ru trăng
Trăng hoà ánh nhạt tóc em vàng
Gửi chút sáng trời vào sắc đẹp
Say chếnh choáng, môi anh tìm môi em
Mắt anh vờn đôi mắt em
Hoà chan tiếng thở dài, nước mắt.
Nô lệ, lần này anh yêu…
Pierwszy raz jam niewolnik z mojej rad niewoli;
Patrzę na ciebie, z czoła nie znika pogoda;
Myślę o tobie, z myśli nie znika swoboda;
Kocham ciebie, a przecież serce mię nie boli.
Nieraz brałem za szczęście chwileczkę swawoli,
Nieraz mię obłąkała wyobraźnia młoda,
Albo słówka zdradliwe i wdzięczna uroda:
Lecz wtenczas i rozkosznej złorzeczyłem doli.
Nawet ową, gdy ową kochałem niebiankę,
Ileż łez, jaki zapał, jaka niegdyś trwoga!
I żal teraz na samą imienia jej wzmiankę….
Z tobą tylko szczęśliwy, z tobą, moja droga!
Bogu chwała, że taką zdarzył mi kochankę,
I kochance, że uczy chwalić Pana Boga.
Dịch
Nô lệ, lần này anh yêu cảnh anh nô lệ
Anh nhớ em, tâm hồn anh nhớ em sâu
Nét mặt anh vẫn thanh bình như thế
Anh yêu em, lòng anh không hề có thương đau
Hạnh phúc, anh hưởng nó không lâu dài
Thường anh bị mắc lưới vây của ảo tưởng
Nụ cười và lời đường mật hay làm anh ham muốn
Rồi anh lại rủa nguyền sự say đắm phút giây
Dù sao anh cũng thờ người con gái nhà trời
Bao lệ chảy! Lòng anh lo âu như lửa cháy
Nhớ em, tim anh buồn thương chẳng thấy vơi
Em ơi, anh chỉ sung sướng với em thôi
Cám ơn trời đã cho anh người yêu diễm lệ
Cám ơn tình yêu đã dạy anh biết ngợi ca Thượng Đế
Thảo nguyên Akerman
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi;
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
Omijam koralowe ostrowy burzanu.
Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu,
Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi;
Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzeńka wschodzi?
To błyszczy Dniestr, to wzeszła lampa Akermanu.
Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie,
Których by nie dościgły Źrenice sokoła;
Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,
Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
W takiej ciszy! – tak ucho natężam ciekawie,
Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła.
Dịch
Giữa một bể mênh mông không nước
Xe lướt thảo nguyên như một con đò
Dưới trận mưa hoa và trong sóng cỏ xanh xào xạc
Tôi đi quanh lùm dương đào tựa đảo san hô
Hoàng hôn xuống, không rõ đồi, không rõ lối nào
Như thuỷ thủ ngoài khơi rộng, tôi tìm sao
Bình minh đã lên? Hay một làn mây ửng chói
Không, đây ánh sông Đniextơ, kìa cây đèn biển rọi
Ta dừng chân! Yên tĩnh! Nghe đàn sếu bay qua
Mà mắt chim bồ cắt cũng chẳng nhìn ra
Trên ngọn cây tôi nghe thấy đung đưa con bướm
Con rắn lưng trơn lượn quanh lá cỏ
Tôi tưởng như lắng nghe sự im lặng đến nỗi tôi nghe được tiếng Lituyani
Nhưng không, chẳng ai lên tiếng gọi… Ta cứ đi đi…
Một ngày kia Un jour
Un jour le grand Soleil
se moquant de la lune
se vanta de sa gloire
cette clarté superbe
chantée par l’univers
Et toi ma pauvre fille
seule des nuits entières
que tu fais dans ce noir
Je m’occupe dit-elle
de ma propre lumière
Je fais des vers luisants
Dịch
Một ngày kia Mặt Trời lớn
chế giễu mặt trăng
nó khoe sự vinh quang của nó
cái ánh tuyệt đẹp đó
mà hoàn vũ ngợi ca
Và em người con gái đáng thương của ta
một mình trong mọi buổi đêm tròn
em làm gì trong khoảng tối đó
Em bảo: – Em bận lo
cho ánh sáng của riêng em
Em đang làm những con đom đóm
Bài thơ về một chú nhóc
Мальчик жил на окраине города Колпино.
Фантазер и мечтатель.
Его называли лгунишкой.
Много самых веселых и грустных историй
накоплено
Было им
за рассказом случайным,
за книжкой.
По ночам ему снилось – дорога гремит
и пылится
И за конницей гонится рыжее пламя во ржи.
А наутро выдумывал он небылицы –
Просто так.
И его обвиняли во лжи.
Презирал этот мальчик солдатиков
оловянных
И другие веселые игры в войну.
Но окопом казались ему придорожные
котлованы,-
А такая фантазия ставилась тоже в вину.
Мальчик рос и мужал на тревожной недоброй
планете,
И, когда в сорок первом году зимой
Был убит он,
в его офицерском планшете
Я нашел небольшое письмо домой.
Над оврагом летели холодные белые тучи
Вдоль последнего смертного рубежа.
Предо мной умирал фантазер невезучий,
На шинель
кучерявую голову положа.
А в письме были те же мальчишечьи
небылицы.
Только я улыбнуться не мог…
Угол серой исписанной плотно страницы
Кровью намок…
…За спиной на ветру полыхающий Колпино,
Горизонт в невеселом косом дыму…
Здесь он жил.
Много разных историй накоплено
Было им.
Я поверил ему.
Dịch
Một nhãi ranh
rời nhà
Đầu mùa hè
nắng riết
Vào một thế giới bao la
Đời cậu chưa từng biết
Cậu quay lưng làng xa
Mỉm cười với ly biệt
Cậu đi dọc sân ga
Cậu để ngón tay miết
Vào bậc thang lên toa
Khổ người cậu không lớn
Xương xẩu chắc không to
Ước ao những hành động
Của dũng cảm vô bờ
Nhưng so với người khác
Mặc dù tuổi trẻ thơ
Cậu đã đưa vai khoác
Cả sức nặng Thời Gian
Cả báng súng F.M
Cả giá sắt đại bác
Cuối cùng cả Đất Nước
Cậu mong manh và hiền
Nhưng đấy, Mátxcơva
Không may thiếu cậu ta
Cũng khó làm gì được
Hãnh diện phần cứu nước
Và cứu Mátxcơva
Hoa hồng đen
Hoa Hồng
Người ta gọi em là Hoa Hồng, hỡi Hoa Hồng huyền diệu của anh
Trong màu đen của da em
Răng của em chiếu sáng khi em cười mỉm
Thân hình em đung đưa và em vừa đi vừa khiêu vũ
Em gái đen của anh, huyền diệu, lơi lả và tươi cười
Em đi, đầy cả sự sống, em đi, đầy cả ước mong
Với thân hình em trong đó chảy làn nhựa sống
Và thịt da em
Và đôi môi em đều đang cười mỉm
Anh băn khoăn về vận mệnh em trong cuộc đời
Cuộc đời mà chúng ta đang sống
Ngày mai, em sẽ sinh con, hỡi cô em gái đen huyền diệu của anh
…Hỡi cô gái Đen huyền diệu của anh, anh không còn băn khoăn nữa
Cuộc sống riêng của em rồi sẽ chấm dứt
Em gái Da Đen huyền diệu của anh, ngày mai em sẽ sinh con
Nhưng cũng ngày mai
Ngày mai, em sẽ sống!
Thời gian khác
Sự im lặng của tôi được tưới
bằng lời bạn rơi mưa
tôi ra đi
về một miền đất khác
của bản thể mình
Đằng sau tôi
thời gian khép lại
tựa như Hồng Hải
Cắm sâu
vào bước chân mình
tôi đi
để lại đằng sau tôi
tất cả các con đường
Vòng hoa diễm phúc
Ton visage lumière
Eveil
Lavie d’un trait
L’amour d’un souffle
Le jour recommence
La nuit passe la ligne des eaux
L’aube toutes ailes déployées
Illumine
La joie à bout de bras
Le poème au sommet de la tête hissé
Couronne de félicité
Dịch
Khuôn mặt anh – ánh trời
Tỉnh thức
Cuộc đời – một nét sáng
Tình yêu – một phút thiêng
Buổi sớm lại mở đầu
Ban đêm đã vượt qua dòng nước
Bình minh sải cánh bay xa
Chói chang trái đất
Niềm vui bắt được đầu ngón tay
Trên đỉnh đầu ta bài thơ hát
Diễm phúc – một vòng hoa
Bài thơ một khuya 1970
Như nhiều năm tháng trước
Phòng ngủ bị rối bung
Tro củi tàn rải tung
Áo quần dồn chất đống
Một hiếc giường oi nồng
Thư nằm đó từ lâu
Có ai trả lời đâu
Lại còn hơn thế nữa
Xin lỗi tôi ốm quá
Bệnh dịch lại lan tràn
Một năm nữa sắp sang
Những năm sau sẽ đến
Tôi sẽ không lỗi hẹn
Với con hoạ mi xinh
Bay lượn trong vườn mình
Không đổi con chim nhỏ
Lấy chim rẻ quạt đó
Hay lấy con chim câu
Và như mãi trước sau
Một năm rồi sẽ tới
Tình yêu thương sôi nổi
Luôn đầy ắp trong lòng
Mạch ngầm và mạch ngầm
Jerusalem, ngày tháng hoa hồng
Thành phố bát ngát quận gần quận xa
Tôi tuổi nhỏ nhiều năm qua
Đến đây tạo vật thiết tha khát thèm
Tôi một mình thuở bé em
Trong ngôi nhà lạ ngày đêm ngắm trời
Mắt nhìn dãy núi chơi vơi
Thử xem gì đẹp cho đời tôi đây
Trên trời xoay chuyển vầng mây
Dưới chân tùng bách lá bay rì rào
Trời chiều bóng toả ánh cao
Từ đâu xa thẳm nơi nào phía tây
Lòng ham muốn như biển say
Tiếng con châu chấu gọi rày sớm khuya
Dường đàn ong vội bay qua
Rì rào gọi nỗi say sưa hồn mình
Ở phía bắc người ta rét buốt
Nhớ hương hồn Barouh Kurtzwall
Ông vươn dậy ông đi
Ông đứng ông đã chết
Là cha một chị khác
Cái lưỡi ông từng chìa
Ra tận mãi xa kia
Nhanh như trò múa lộn
Như con ma ghê rợn
Tôi chẳng hề thấy gì
Toi chẳng hề biết chi
Và giờ đây mùa rét
Trời vô cùng giá buốt
Không phải để cho tôi
Mà cho chị khác thôi
Giờ đây ở phía bắc
Trẻ em lạnh gió bấc
Kẻ không bị vứt vào
Người lôi đi kéo lại
Cùng bị cảnh đau lòng
Cơn gió buốt vô song
Thổi dập dồn phía bắc
Tôi muốn được kể tất
Vì ông là người hiền
Khi một cách buồn phiền
Ông lao vào csi chết
Nếu cho ông miếng đất
Ông có thể vẫy đưa
Một thanh kiếm cũ xưa
Nắm bàn tay lên ngực
Ngăn cản như thường khi
Đố kẻ ác làm gì?
Chúng ta có thể kể
Ông: cha và chúa tể
Ông đã từng vươn lên
Đứng dậy chí vững bền
Rồi ông từng ngả xuống
Và chết không đau đớn
Chọn cách ngả dịu dàng
Ông kể chuyện nói ngang
Nói cợt đùa nói giỡn
Nguyễn Xuân Sanh là một nhà thơ xuất sắc và tài hoa. Ở ông có một luồng gió mới mẻ hiếm gặp được từ một thi sĩ nào khác. Chúng tôi đã chia sẻ đến các bạn những thi phẩm dịch xuất sắc của ông giúp bạn thêm phần cảm nhận được sự tinh tế và ngợi ca vốn hiểu biết của ông. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này!