Khi nhắc đến những nhà thơ có khối lượng thơ dịch xuất sắc thì không thể quên Nguyễn Xuân Sanh. Ông là một nhà thơ nổi tiếng được ví như một loài cây quý hiếm trong nền văn học Việt Nam. Với tâm huyết và khả năng của mình những tác phẩm dịch của ông luôn khiến bạn đọc phải trầm trồ ngợi ca và tìm kiếm. Những tác phẩm dịch nổi tiếng của thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh đã phần nào khẳng định được vị thế của ông trong văn đàn cũng như để lại ấn tượng trong lòng bạn đọc. Ngay bây giờ hãy cùng tapchivannghe.com chiêm ngưỡng những thi phẩm dịch nổi bật nhất của ông nhé!
Một rễ cây phát biểu
Tự hào! Nhưng để đó…Rễ cây
Bò đây, dưới đất. Tôi không thấy được
Ban ngày, và những vinh hạnh cho mai đây
Nở hoa dưới những trời cao tột bậc
Lá trên đỉnh tán sẽ biết gì
Cái việc tôi đã kéo ra vô vàn xác thối
Những dòi bọ tôi vứt vào bùn đen tối
Để trao màu hồng, màu vàng rộm cho các quả xuân thì?
Ôi, quả đẹp! Bao bàn tay ốm o gồ ghề
Đã lục tìm lâu dài khổ cực
Giữa bóng tối đêm sâu ẩm ướt
Cho đến khi tôi kiếm cách được trong say mê
Chuyển đồ mục rữa thành nhựa ngon và mật ngọt
Tôi là người chưa từng biết buổi sớm đẹp nào!
Trong bóng tối những đêm nao
Giống như các bóng đêm hầm mỏ
Mọi công việc tôi làm đều nhờ ánh trời cao
Mặc dù tôi luôn gắn liền với đất cứu trợ
Từ các nỗi tôi đau cái đau sâu nhất
Sẽ là một ngày kia ai biết được
Vòng nguyệt quế của tôi gãy rơi xuống tự trời
Vỡ và than thở bồi hồi
Tan tành và cháy bỏng
Với chùm lông chim ủ dồn trong tro nóng
Và đàn chim trong không khí kêu than!
Nhưng tôi lại đi lên từ các mầm non vươn tủa
Và bằng chồi lộc của tôi
hỏi chuyện lại với không gian cháy lửa!
Đoá hoa xanh Floare-albastră
Iar te-ai cufundat în stele
Şi în nori şi-n ceruri nalte?
De nu m-ai uita încalte,
Sufletul vieţii mele.
În zadar râuri în soare
Grămădeşti-n a ta gândire
Şi câmpiile asire
Şi întunecata mare;
Piramidele-nvechite
Urcă-n cer vârful lor mare –
Nu căta în depărtare
Fericirea ta, iubite!
Astfel zise mititica,
Dulce netezindu-mi părul.
Ah! ea spuse adevărul;
Eu am râs, n-am zis nimica.
Hai în codrul cu verdeaţă,
Und-izvoare plâng în vale,
Stânca stă să se prăvale
În prăpastia măreaţă.
Acolo-n ochi de pădure,
Lângă balta cea senină
Şi sub trestia cea lină
Vom şedea în foi de mure.
Şi mi-i spune-atunci poveşti
Şi minciuni cu-a ta guriţă,
Eu pe-un fir de romaniţă
Voi cerca de mă iubeşti.
Şi de-a soarelui căldură
Voi fi roşie ca mărul,
Mi-oi desface de-aur părul,
Să-ţi astup cu dânsul gura.
De mi-i da o sărutare,
Nime-n lume n-a s-o ştie,
Căci va fi sub pălărie –
Ş-apoi cine treabă are!
Când prin crengi s-a fi ivit
Luna-n noaptea cea de vară,
Mi-i ţinea de subsuoară,
Te-oi ţinea de după gât.
Pe cărare-n bolţi de frunze,
Apucând spre sat în vale,
Ne-om da sărutări pe cale,
Dulci ca florile ascunse.
Şi sosind l-al porţii prag,
Vom vorbi-n întunecime:
Grija noastră n-aib-o nime,
Cui ce-i pasă că-mi eşti drag?
Înc-o gură – şi dispare…
Ca un stâlp eu stam în lună!
Ce frumoasă, ce nebună
E albastra-mi, dulce floare!
. . . . . . . . . . . . . .
Şi te-ai dus, dulce minune,
Ş-a murit iubirea noastră –
Floare-albastră! floare-albastră!…
Totuşi este trist în lume!
Dịch
Anh lại mất đâu rồi
Trong muôn sao, mù đặc
Không anh, em chết mất
Đừng quên em, vậy thôi!
Dưới nắng, các con sông
Anh tụ chúng, vô ích:
Nước Atxyri, Đông phương cổ
Đồng nội, biển mênh mông
Biết bao kim tự tháp
Già cỗi trong bầu trời
Chớ tìm quá xa vời
Anh muôn đời hạnh phúc!
Người yêu anh, biết cười
Vuốt ve đôi má, tóc
Biết nói lên sự thật
Anh mỉm cười vui tươi
Em đi vào rừng cây
Suối rạt rào thung lũng
Núi dày sắp đổ xuống
Tận dưới đáy vực đầy
Chỗ quang trong rừng sâu
Thấy trời trong, nước chảy
Nơi yên ổn chùm lau
Ta, bên khóm cây ngấy
Em kể chuyện cổ tích
Miệng em nói, êm đềm
Em cầm cành thuỳ cúc
Xem: anh có yêu em?
Và dưới nắng chang chang
Em hồng như quả táo
Em xoã mớ tóc vàng
Che phủ cả môi anh
Một cái hôn cho em
Là tốt lành vô kể
Việc xảy dưới mũ em
Ai biết, mà e lệ!
Khi trăng chiếu lên mình
Cành cây đầy ánh nguyệt
Đầu em dưới vai anh
Cổ em, tay anh riết
Rừng đan vòm trên ta
Ta đi vào thung lũng
Đằm thắm như bông hoa
Những chiếc hôn thầm vụng
Trong đêm, bên cánh cửa
Còn bao chuyện nói đây
Ai còn nghe ai nữa
Anh yêu em, đủ đầy!
Chỉ lần nữa, hôn anh
Tôi đứng yên!…Nàng khuất
Nàng vui, nàng đẹp thật
Dịu dàng thế, hoa xanh!
…Nàng ra đi, quyến rũ!
Mất rồi sao, tình cũ
Hoa xanh, đoá hoa quên!
Đời, sao lắm buồn phiền!
Kamadeva
Cu durerile iubirii
Voind sufletu-mi să-l vindec,
L-am chemat în somn pe Kama –
Kamadeva, zeul indic.
El veni, copilul mândru,
Călărind pe-un papagal,
Având zâmbetul făţarnic
Pe-a lui buze de coral.
Aripi are, iar în tolbă-i
El păstrează, ca săgeţi,
Numai flori înveninate
De la Gangele măreţ.
Puse-o floare-atunci-n arcu-i,
Mă lovi cu ea în piept,
Şi de-atunci în orice noapte
Plâng pe patul meu deştept…
Cu săgeata-i otrăvită
A sosit ca să mă certe
Fiul cerului albastru
Ş-al iluziei deşerte.
Dịch
Tôi chữa bệnh hồn tôi
Bằng ái tình và nỗi khổ
Trong mơ gọi Kama thôi:
Kama bên Ấn Độ
Người đến đầy kiêu hãnh
Gượng cười mỉm, người chạy ra
Đôi môi bằng san hô
Cưỡi trên lưng con vẹt
Sau lưng, người có cánh
Và tên, đựng trong bao
Đều là hoa tẩm thuốc độc
Mà sông hằng gửi trao
Trên cung, người đặt hoa
Người bắn tôi vào ngực
Và mọi đêm tôi thức
Nó làm tôi buồn đau…
Bằng mũi tên thuốc độc
Người truyền giáo cho tôi
Người con của trời cao
Và con của mộng ảo
Bài hát Tây Ban Nha
Над израненной пехотой
Солнце медленно плывет,
Над могилой Дон-Кихота
Сбросил бомбу самолет.
И в дыму военной бури,
И у смерти на краю
Ходит с песней Ибаррури –
Ходит женщина в бою.
Я хотел бы с нею вместе
Об руку, ладонь в ладонь,
У пылающих предместий
Встретить полночи огонь,-
Чтоб отряды шли лавиной,
Чтобы пели на ходу
Все, что пела Украина
В девятнадцатом году;
Чтоб по улицам Толедо
С этой песней прошагать,
Теплым воздухом победы
Учащенно задышать!..
Над землей военнопленной,
Над Севильей держит путь
Гул, мешающий вселенной
Утомленной отдохнуть.
Dịch
Mặt trời đi chậm bước
Nhìn nghĩa quân bị thương
Phi cơ ném quả bom
Lên mộ Đông Ky-sốt
Trong bão lên, trong lửa
Cái chết đưa cánh tay
Và I-ba-ru-ri
Hát reo khi giáp chiến
Nhớ người khuôn mặt sáng
Đêm khuya, Đo-lo-re
Trên ngã tư bão lửa
Hứng đạn như mùa hè
Dòng người đi ào ạt
Và nâng cao tiếng hát
Mà U-kren đã hát
Trong Cách mạng tháng Mười
Ai băng thành Tô-lét
Tiếng hát nhịp bước đi
Ngày mai ta thắng giặc
Vui xiết kể lòng ta!…
Trên địa ngục trần gian
Trên thành phố Xê-vin
Tiếng sấm vang dậy đất
Như hồi chuông báo gấp
Grenada Гренада
Мы ехали шагом,
Мы мчались в боях
И “Яблочко”-песню
Держали в зубах.
Ах, песенку эту
Доныне хранит
Трава молодая –
Степной малахит.
Но песню иную
О дальней земле
Возил мой приятель
С собою в седле.
Он пел, озирая
Родные края:
“Гренада, Гренада,
Гренада моя!”
Он песенку эту
Твердил наизусть…
Откуда у хлопца
Испанская грусть?
Ответь, Александровск,
И Харьков, ответь:
Давно ль по-испански
Вы начали петь?
Скажи мне, Украйна,
Не в этой ли ржи
Тараса Шевченко
Папаха лежит?
Откуда ж, приятель,
Песня твоя:
“Гренада, Гренада,
Гренада моя”?
Он медлит с ответом,
Мечтатель-хохол:
Братишка! Гренаду
Я в книге нашел.
Красивое имя,
Высокая честь –
Гренадская волость
В Испании есть!
Я хату покинул,
Пошел воевать,
Чтоб землю в Гренаде
Крестьянам отдать.
Прощайте, родные!
Прощайте, семья!
“Гренада, Гренада,
Гренада моя!”
Мы мчались, мечтая
Постичь поскорей
Грамматику боя –
Язык батарей.
Восход поднимался
И падал опять,
И лошадь устала
Степями скакать.
Но “Яблочко”-песню
Играл эскадрон
Смычками страданий
На скрипках времен…
Где же, приятель,
Песня твоя:
“Гренада, Гренада,
Гренада моя”?
Пробитое тело
Наземь сползло,
Товарищ впервые
Оставил седло.
Я видел: над трупом
Склонилась луна,
И мертвые губы
Шепнули: “Грена…”
Да. В дальнюю область,
В заоблачный плес
Ушел мой приятель
И песню унес.
С тех пор не слыхали
Родные края:
“Гренада, Гренада,
Гренада моя!”
Отряд не заметил
Потери бойца
И “Яблочко”-песню
Допел до конца.
Лишь по небу тихо
Сползла погодя
На бархат заката
Слезинка дождя…
Новые песни
Придумала жизнь…
Не надо, ребята,
О песне тужить,
Не надо, не надо,
Не надо, друзья…
Гренада, Гренада,
Гренада моя!
Dịch
Phi ngựa trên chiến trường
Hát bài hát U-kren
Đơn vị tôi đi tới
Đồng cỏ nghe chơi vơi
Lời ai lại nối lời
Nhưng một bài ca khác
Của một nơi xa lắc
Bạn tôi mang trong lòng
Anh ngồi vững trên yên
Nhìn quê anh, anh hát:
“Ôi Grenada, Grenada”
Nhìn đồng cỏ xanh tươi
Khi ngựa lướt qua đồi
Lời anh hát hôm nay
Nghe thân như luống cày
Nghe say như hương đất
Từ ngày nào anh hát
Mà thuộc như lòng anh
Này đất nước U-kren
Xin trả lời tôi với
Đã lấy từ đâu vậy
Bài hát Tây Ban Nha
U-kren hãy nói đi
Trên cánh đồng lúa mạch
Phải chăng nằm yên giấc
Thi sĩ Sép-tren-kô
Tôi hỏi bạn, bạn ơi
Anh học đâu bài hát
“Ôi Grenada, Grenada
Ôi Grenada yêu thân”
Người thanh niên U-Kren
Trả lời trong tiếng gió
Ngựa dồn mau bốn vó
Lay lắt ngọn gió chiều:
“Ôi Grenada mến yêu
Tên đẹp trong sách đẹp
Một quận Tây Ban Nha
Có tên sáng như thép
Tôi đọc trong sách xưa
Rồi tôi đâm ngơ ngác
Tôi bỏ cả ngày mùa
Tôi xin đi đánh giặc
Cho đất đai Grenada
Được trả lại dân quê
Xin chào tất cả nhé
Hẹn nhau đến ngày về
Ôi Grenada, Grenada”
Hồng quân đi lớp lớp
Trời sáng rồi trời chiều
Trên nội cỏ bạt xiêu
Ngựa mau chân vũ bão
Đạn lồng bay tà áo
Ngăn bước ngựa trên đàng
Trung đội lại ngân vang
Bài ca của đất nước
Với cung bậc đau khổ
Trên cây đàn thời gian
Này hỡi anh bạn thân
Ở đâu rồi bài hát
“Ôi Grenada, Grenada”
Thây anh ngã bóng trăng
Ngập ngừng môi bập bẹ
“Ôi… Grenada mến yêu”
Rồi mắt anh lặng lẽ
Ngọn gió thổi tiêu điều
Anh lại mang điệu hát!
Đồng nội của quê hương
Trong tiếng hát chiến trường
Hết nghe vang: “Grenada,
Ôi Grenada mến yêu”
Trung đội anh tiến đều
Vó ngựa chen tiếng hát
Ngang trời giọt nước mắt
Một chút mưa hắt hiu
Chảy nhẹ trên ráng chiều
Xa xa mặt trời tắt
Nhưng cuộc đời còn hát
Còn đất còn vui ca
Loài người sung sướng chan hoà
Tiếc chi bài hát nghe qua
Bạn ơi, đừng tiếc, đừng tiếc
Ôi Grenada, ôi Grenada!
Ca-chiu-sa Катюша
Расцветали яблони и груши,
Поплыли туманы над рекой.
Выходила на берег Катюша,
На высокий берег на крутой.
Выходила, песню заводила
Про степного сизого орла,
Про того, которого любила,
Про того, чьи письма берегла.
Ой, ты, песня, песенка девичья,
Ты лети за ясным солнцем вслед
И бойцу на дальнем пограничье
От Катюши передай привет.
Пусть он вспомнит девушку простую,
Пусть услышит, как она поет,
Пусть он землю бережет родную,
А любовь Катюша сбережет.
Расцветали яблони и груши,
Поплыли туманы над рекой.
Выходила на берег Катюша,
На высокий берег на крутой.
Dịch
Vườn cây vào vụ nở hoa
Mù mưa theo gió đi xa chưa về
Bờ sông xanh cỏ sum suê
Kachiusa đến đứng nghe, một mình.
Dốc cánh đồng, chị bước nhanh
Bài ca chim trĩ lông xanh mượt mà
Bài ca chị yêu sâu xa
Của người trai viết thiết tha thư tình.
Bay, bay, bài ca của mình
Đuổi theo trời lặng, rập rình hoàng hôn.
Trao cho anh lính biên cương
Chiếc hôn cô gái yêu thương ngóng chờ.
Lắng nghe bài hát từng giờ
Mong anh nhớ lại dáng cô nhẹ nhàng
Diệt thù, chúc anh sẵn sàng
Yêu anh, cô chẳng từ nan đáp lời.
Vườn cây hoa nở xinh tươi
Mù mưa theo gió xa xôi chưa về
Bờ sông xanh cỏ sum suê
Kachiusa đến đứng nghe, ân tình.
Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.
☆☆☆☆☆ Chia sẻ trên FacebookTrả lời
Ảnh đại diện
Bản dịch của (Không rõ)
Ngôn ngữ: Chưa xác định
Gửi bởi Hoa Xuyên Tuyết ngày 08/02/2007 16:02
Có 1 người thích
Đào vừa ra hoa, cành theo gió đưa vườn trăng tà
Ngoài dòng sông màn sương trắng buông lững lờ
Từ bến sông thoáng bóng ai in trên màn sương mờ
Cất cao lời ca làm rung cỏ cây ven bờ
Gửi về anh lời hát thiết tha từ tấm lòng
Từ bờ sông gửi đến cánh chim đại bàng
Lời hát trong vút bay đi ngân qua màn sương mờ
Biết không chàng ơi! Rằng xa xôi em mong chờ.
Ngày này năm qua chàng đi ra nơi miền biên thùy
Vì quê hương, dù mấy khó nguy không lùi
Người chiến sĩ mến thương có hay chăng tấm lòng
Chốn làng quê có ai ngày nhớ đêm mong
Các bờ sông tuổi đương thì
ailleurs
sera le paysage
je t’attends
là-bas
il fera beau
sur les rives adolescentes
et tu seras belle
le sais-tu
Dịch
nơi kia
lầ sơn thuỷ hữu tình
anh chờ em
tại đó
sẽ đẹp biết bao
trên các bờ sông tuổi đương thì
và em sẽ đẹp tuyệt vời
em có biết không em?
Nguyễn Xuân Sanh là một gương mặt đi đầu trong phong trào thơ mới Việt Nam. Những bài thơ với phong cách mới mẻ đầy sáng tạo của ông luôn được bạn đọc yêu quý và tìm tòi. Trên đây, tapchivannghe.com đã dành cho quý độc giả chùm thơ hay và xuất sắc của Nguyễn Xuân Sanh hy vọng các bạn sẽ hài lòng !