Những thi phẩm của Tế Hanh luôn được đông đảo nhà nghiên cứu văn học và bạn đọc đánh giá cao. Kho tàng thơ ông mang những ý nghĩa sâu xa in sâu vào tâm hồn bạn đọc. Ngoài là một nhà thơ nổi tiếng thì ông còn còn dịch nhiều tác phẩm của các nhà thơ lớn trên thế giới, viết tiểu luận phê bình văn học, thơ thiếu nhi. Thật cảm phục sự tài năng của ông. Nếu bạn là một người yêu thơ ca, chắc hẳn sẽ không thể bỏ lỡ những thi phẩm này phải không?
Những con chim
Các em đến, vườn hồn ta đón đợi,
Những con chim tư tưởng ở phương trời.
Vượt trùng dương, các em đến xa khơi,
Làn gió mới thổi lồng trang giấy trắng.
Đón đợi vườn ta, mấy mùa bỏ vắng;
Ý sương mờ rêu phủ gốc cây tang;
Những lá khô, trái thối, những hoa tàn;
Pho sách bịt bùng, cái tôi kín mít.
Bầy chim yến sớm trưa chiều thút thít,
Giăng qua đời mờ mịt bóng hoàng hôn.
Những đường cong quanh quẩn chạy trong hồn
Đưa bế tắc đến bờ sâu vực thẳm.
Các em đến, hỡi bầy chim ý thắm!
Vườn hồn ta trỗi dậy khúc sinh ca,
Cả không gian đầm ấy khí dương hòa,
Trong nắng mới gieo sắc màu lá trở.
Cựa mà^ m sinh hân hoan lòng đất mở;
Hoa tâm tư ngào ngạt tỏa hương thơm,
Tròn tay ôm trĩu nặng ngọt mùa hồn.
Ta thay đổi con người nhìn cuộc sống.
Thép thực tế đẹp hơn vàng ảo mộng;
Ta dí tay vào trán vạch con đường;
Mến yêu thêm, san sẻ tấm tình thương,
Hòa giọt nước cá nhân trong bốn bể.
Em yêu mến, hỡi bầy chim thế hệ!
Ta yêu em say đắm cả lòng say.
Mối tình tri âm khăng khít cả đêm ngày,
Trang sách chung giường, ngọn đèn chung bóng.
Những trưa nắng gió hè đưa đẩy võng,
Những mai xuân hy vọng mặt trời xinh,
Những đêm thu vằng vặc ánh trăng tình,
Những chiều đông tỉ tê mưa gió lạnh,
Em mớm cho ta những dòng nhựa mạnh;
Ta tin vui hương sắc kết hoa đời.
Hỡi bầy chim tin tưởng của ta ơi!
Những loại kính
Kính này màu trắng trong
Với điểm cao hội tụ
Để cho anh nhìn gần
Thấy rõ gần như cũ
Kính này màu vàng phai
Soi chân trời phía trước
Để cho anh nhìn xa
Ít ra hai trăm thước
Kính này có một màu
Như màu mâ xanh xám
Sáng ra trong bóng râm
Sẫm đi ngoài ánh sáng
Có một thứ kính nào
Màu thời gian đặc biệt
Tôi thấy lại mặt em
Trong một ngày xuân đẹp?
Nói về tình yêu
Tình yêu không ở nơi em
Tình yêu không ở nơi anh
Tình yêu ở giữa hai ta
Anh yêu nhiều đến nỗi
Em không còn là em nữa, em ơi!
Anh yêu em nhiều đến nỗi
Anh không còn anh nữa em ơi!
Em đến cho anh
Sự cứng rắn
Của một người đàn bà
Cũng như anh đã cho em
Sự yếu đuối
Của một người đàn ông.
Phần mộ mẹ cha
Cha mất đi đã hai mươi năm
Mẹ hàng ngày mong đợi
Được nằm bên cạnh cha bên sườn núi
Nghe hàng cây gió thổi những đêm khuya
Khi mẹ ra đi lại phải chịu phân chia
Đất mộ cha thuộc về xã khác
Mồ mẹ đành nằm trên bãi cát
Suốt mười năm nước lũ chảy tràn qua
Đứa cháu về xây lại mộ ông bà
Mẹ được về yên nghỉ trên sườn núi cạnh bên cha
Mẹ ơi!
Quên đi, quên đi, ba mươi năm cách trở
Con dế mèn bỗng nằm im trong đám cỏ
Khi trăng lên soi tỏ
Hai ngôi mộ bên nhau.
Rét nàng Bân
Khi em đan áo ấm cho anh
Gió còn thổi qua bàn tay lạnh
Những đôi chim tìm nhau ủ cánh
Mây đầy trời, rơi rớt nắng mong manh
Em vội dệt thời gian qua sợi thắm
Những giờ trưa không nghỉ những đêm thâu
Sợi len mịn so sợi lòng rối rắm
Áo đan rồi, mùa lạnh hết còn đâu!
Em gửi áo lo anh giận dỗi
Nhận áo em anh lại ngại em phiền
Đời cán bộ ít giờ nhàn rỗi
Vì việc chung đôi lúc nhẹ niềm riêng
Hoa bắt đầu thưa thớt cuối đường xuân
Cành cây đã sum suê lá đậm
Tháng ba đến với những ngày nắng ấm
Bỗng mùa đông trở lại! Rét nàng Bân
Nàng Bân xưa may áo ấm cho chồng
Áo may xong không còn mùa lạnh nữa
Nàng Bân khóc, đất trời thương lệ ứa
Cho rét về đáp lại nỗi chờ mong
Anh mặc áo của em và cảm thấy
Bàn tay yêu nhân ấm gấp hai lần
Thời gian hiểu lòng ta biết mấy:
Có tình người nên có rét nàng Bân.
Sóng
Biển một bên em một bên
Ta đi trên bãi cát êm đềm
Thân buông theo gió, hồn theo mộng
Sóng biển vào anh với sóng em.
Ta đã yêu em
Ta đã yêu em
Như yêu cuộc sống
Ngày hiện trong đêm
Thực hoà với mộng
Thấy hoa thêm tươi
Thấy trời thêm xanh
Thấy hiểu thêm người
Thấy hiểu thêm mình
Vụ gieo hôm nay
Vụ mùa ngày mai
Suối nhỏ nghìn tay
Nối ra sông dài
Dẫu mai xa nhau
Đôi ngả đôi đường
Lòng ta vẫn giàu
Thêm một tình thương.
Tặng
Tặng em một đoá hoa xuân
Lòng anh đã hoá mưa nhuần tưới cây
Tặng em quyển sách này đây
Anh từng gối đọc những ngày xưa xa
Tặng em thế kỷ chúng ta
Nỗi vui nỗi khổ đều qua vội vàng
Tặng em mây nổi trên ngàn
Trăng phơi đầu bến, biển vang cuối bờ
Tặng em tất cả đời thơ
Bốn mươi năm lẻ, đợi chờ tặng em.
Tâm sự
(Tặng Nguyễn Văn Bổng)
Khi đại chúng tiến nhanh hài bảy dặm
Vươn gót lên tình đẹp, ý thơm đời,
Ta quanh quẩn giữa kiêu căng vực thẳm;
Con ốc nằm nghe sóng vỗ xa khơi.
Cây cao đứng yên nhìn dòng nước chảy.
Ngựa tứ dừng, trông dõi bánh xe quay.
Đem tự phụ ta chìm, khi cả thảy
Dắt nhau đi tin tưởng giữa ban ngày.
Đỉnh trí thức phượng rồng tuồng trẻ nhỏ,
Đáy tâm tư vàng ngọc cũng trò chơi.
Ta vẫn tưởng ta bị đời quên bỏ,
Nhưng chính ta, ta đã bỏ quên đời.
Thu
Em lại về đón mừng hội lớn
Trong khi mùa lại đón thu sang
Thuỷ tinh trong suốt tầng không khí
Rót mật ong trải nắng vàng
Trời xanh êm soi nước xanh êm
Mây như lụa mỏng, gió tơ mềm
Tiếng ai thầm gọi trong trăng sáng
Một ánh mong chờ gợn mắt em?
Anh lớn ơi! Hồi chưa Cách mạng
Mùa thu có đẹp thế này không?
Thu này đẹp lắm, ơi em nhỏ!
Đời giống như em má ửng hồng.
Tìm xuân – tầm xuân
Ngày xuân tha thẩn trên đường
Hoa ai một nhánh bên vườn chào ta
Đến gần nhìn rõ – thì ra
Tìm xuân lại gặp hoa là tầm xuân.
Tình yêu và vĩnh viễn
Anh gặp em trong một thời biến chuyển,
Vừa ban mai sao đã ban chiều.
Anh dù biết tình yêu không vĩnh viễn,
Vẫn đi tìm vĩnh viễn của tình yêu.
Trái thu
Mùa thu về nhẹ nhàng
Như tay ai dịu dàng
Bóc bưởi cho ta ăn
Bưởi không chua không ngọt
Mà vừa ngọt vừa chua.
Trăng
Giữa hai hàng cây đôi mắt em nhìn
Anh đến suối mặt em cười dưới suối
Lòng em chạy cho lòng anh đuổi
Đêm ái tình đâu cũng mặt trăng em
Trung thu
Trung thu đi thăm em
Đi từ khuya mười lăm
Đến rạng ngày mười sáu
Mặt trời đã mọc lên
Mà mặt trăng chưa lặn
Đi chưa hết vàng trăng
Lại đi trong vàng nắng
Đi trong vàng của đêm
Tiếp trong vàng của ngày
Ôm trùm lên ngang cây
Vòm trời cao xanh biếc
Mùa thu trải mênh mông
Một màu vàng bất tuyệt
Một màu vàng vô biên
Trên đường anh đến em.
Trường xưa
Hơn bốn năm trời trở lại đây
Trường ơi! Sao giống tấm thân này?
Mái hư, vách lở buồn xơ xác
Tim héo, hồn đau, tủi đoạ đày.
Mưa gió phũ phàng hình vững chãi
Tình duyên mờ nhạt tuổi thơ ngây.
Ngậm ngùi đối cảnh rưng rưng lệ…
Hàng liễu bơ phờ cảm động lây.
Ước ao
Anh là kẻ say mê nhưng nhút nhát;
Không hiểu giùm em lại nỡ cho anh
Là không yêu, là một kẻ vô tình.
Anh tức quá, đem lòng ao ước tệ.
Nếu em chết; chắc là anh có thể
Tỏ mối tình lặng lẽ quá sâu thâm:
Anh đến nới em nghỉ giấc ngàn năm
Ngồi điên dại sầu như cây liễu rủ.
Anh không uống, anh không ăn, không ngủ,
Anh khóc than, than khóc đến bao giờ
Nước mắt anh lầy lội cả nấm mồ
Nhỏ từng giọt xuống thân em lạnh lẽo.
Rồi anh chết, anh chết sầu, chết héo;
Linh hồn anh thất thểu dõi hồn em.
Và ở đâu kia, ở cõi đời đêm
Chắc em chẳng nghi ngờ tình anh nữa…
Văn xuôi cho em
Anh yêu em đôi mắt mở to như muốn chứa tất cả cuộc đời rộng lớn
Anh yêu nơi em cái miệng như trái mọng mùa thu làm ngọt cả cành cây
Em là một biển đầy
Anh đứng trên bờ rợn ngợp
Em là một pho sách
Anh mới đọc mấy trang đầu
Anh gửi nơi em những mối tình ngày qua mà anh không còn nữa
Anh gửi nơi em những mối tình ngày mai mà anh không thể có
Em là nghìn trận gió
Anh là một làn mây.
Về tình yêu
Em đã cho anh
Sự cứng rắn của một người đàn bà
Cũng như anh đã cho em
Sự mềm yếu của một người đàn ông.
Vĩnh viễn
Anh gặp em
một ngày không có thời gian
một nơi không bờ không bến
Anh tìm kiếm ở em một cái gì vĩnh viễn
Trong khi anh tự biết mình
Muốn tồn tại trên trái đất này
phải
tính
từng
giây
Với một vì sao
Sao là em hay là sao
Em hiện ra lấp lánh giữa trời cao
Con đường em đi bao nhiêu năm ánh sáng
Để ta được nhìn em trong một thoáng.
Có thể em biến lâu rồi trong vũ trụ bao la
Ta còn thấy em vì em quá xa
Nhịp độ trái tim và tốc độ tinh tú
Giây phút kì diệu em đến với ta
Vu vơ
Những ngày nghỉ học tôi hay tới
Đón chuyến tàu đi, đến những ga
Tôi đứng bơ vơ xem tiễn biệt
Lòng buồn đau xót nỗi chia xa
Tôi thấy tôi thương những chuyến tàu
Ngàn đời không đủ sức đi mau
Có chi vướng víu trong hơi máy
Mấy chiếc toa đầy nặng khổ đau
Bánh nghiến lăn lăn quá nặng nề
Khói phì như nghẹn nỗi đau tê
Lâu lâu còi rúc nghe rền rĩ;
Lòng của người đi kéo kẻ về
Kẻ về không nói bước vương vương
Thương nhớ lan xa mấy dặm đường
Lẽo đẽo tôi về theo bước họ
Tâm hồn ngơ ngẩn nhớ muôn phương.
Vườn xưa
Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Hai ta như ngày nắng tránh ngày mưa
Như mặt trăng mặt trời cách trở
Như sao hôm sao mai không cùng ở
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Hai ta như sen mùa hạ cúc mùa thu
Như tháng mười hồng tháng năm nhãn
Em theo chim đi về tháng tám
Anh theo chim cùng với tháng ba qua
Một ngày xuân em trở lại nhà
Nghe mẹ nói anh có về anh hái ổi
Em nhìn lên vòm cây gió thổi
Lá như môi thầm thĩ gọi anh về
Lần sau anh trở lại một ngày hè
Nghe mẹ nói em có về bên giếng giặt
Anh nhìn giếng, nước sâu trong vắt
Nước như gương soi lẻ bóng hình anh
Mảnh vườn xưa cây mỗi ngày mỗi xanh
Bà mẹ già tóc mỗi ngày mỗi bạc
Hai ta ở hai đầu công tác
Có bao giờ cùng trở lại vườn xưa?
Tế Hanh luôn biết cách thu hút bạn đọc qua những vần thơ mang những ý nghĩa sâu sắc . Với ngòi bút tài hoa mang đậm chất trữ tình bộc lộ rõ những suy tư và tình cảm của ông trong những bài thơ. Trên đây chính là chùm thơ nổi bật đặc sắc của ông được bạn đọc yêu thích nhất.