Ngay từ khi mới xuất hiện, Tế Hanh đã mang tâm trạng, giọng thơ riêng, tha thiết, đằm thắm, tinh tế và đặc biệt là những tình cảm hết sức chân thành, hồn nhiên. Tập thơ Nghẹn Ngào đạt giải thưởng của Tự lực văn đoàn, tên tuổi ông bắt đầu có sức thu hút đối với giới nghiên cứu, phê bình văn học. Đây là tập thơ nổi tiếng được đông đảo bạn đọc quan tâm và tìm kiếm. Những thi phẩm mang những ý nghĩa sâu sắc chạm vào trái tim người đọc. Ngay bây giờ mời quý độc giả cùng chúng tôi đi điểm danh những thi phẩm này nhé!
Chứa chất
Mùa thu đã đến… cả người tôi
Hoảng hốt như thu đã hết rồi;
Lo lắng giờ thay cho ngóng đợi:
Thu làm tôi cực quá đi thôi!
Mắt mở to luôn, chứa chứa nhiều
Những hình ẻo lả, sắc xiêu xiêu:
Tai thêm linh thính lo thâu góp
Những điệu ly sầu, tiếng tịch liêu.
Lồng ngực phồng to ráng hít vào;
Phổi ghì không khí đến nôn nao,
Da tê xúc động niềm thương nhớ;
Màu động hương thu sắc bớt đào.
Đi mãi ngoài không chẳng ở nhà,
Đầu trần áo mỏng để lòi da:
Hơi thu mơn trớn như hơi thịt;
Tôi dựa vào thu dịu lắm mà!
Tình tự
Chiều hôm nay đất trời ngơ ngẩn cả:
Sương xuống đầy mờ tỏa bóng lung linh
Như mời ta kể lể chuyện ân tình,
Anh chờ đợi: em đâu em chẳng đến?
Hiếm hoi quá, em ơi! giờ hứa hẹn
Của tình ta cùng với cảnh thiên nhiên
Để cho anh tình tự với người tiên,
Trong sương bóng thầm thì lời mây nước.
Anh cảm thấy chiều nay anh nói được
Lời ái ân bày tỏ nỗi lòng anh,
Đã bao lần gặp gỡ chỉ làm thinh:
Không gian sáng phơi trêu tình trơ trẽn.
Chiều hôm nay bóng hơi che bẽn lẽn.
Trông thấy em thấp thoáng giữa sương mờ
Anh tưởng cùng nhau gặp gỡ trong mơ;
Nói với em mà anh như cảm thấy
Anh tự nói với chính lòng anh vậy,
Lời dễ dàng như lúc cách xa em.
Và phải không? Em đáp lại êm đềm
Em đáp lại dịu dàng và cảm động
*
Anh thấy trước trên con đường mơ mộng
Lòng bên lòng và tay ở trong tay;
Hai ta đi biệt lập giữa sương dầy.
Tình êm ả lâng lâng hơi bóng vướng.
Hai bên đường hân hoan sương điểm bướm
Cánh phân vân hòa nhịp với lòng ta.
Và như mừng, như đón, ở xa xa
Hơi nước trắng giăng phơi từng tấm lụa.
Trao đổi
Tôi dư một ít lời thơ,
Tôi dư thương sớm, sẵn ngơ ngẩn chiều;
Chất chen xa lạ vô liêu,
Trán đầy trăng gió, rất nhiều mùa thu…
Nhưng tôi nghèo lắm: than ôi
Đó đây lẻ chiếc trọn đời bơ vơ!
Tủi thân chỉ gặp hững hờ;
Lòng đơn lạnh lẽo nay chờ mai trông.
Bạn ơi! đây của đây lòng
Xin đem tặng bạn tặng không đủ rồi;
Có chăng mong mỏi đôi hồi
Bạn cười tôi với ngó tôi ít lần.
Ao ước
Anh là kẻ say mê, nhưng nhút nhát;
Không hiểu giùm, em lại nỡ cho anh
Là không yêu, là một kẻ vô tình.
Anh tức quá, đem lòng ao ước tệ:
Nếu em chết! Chắc là anh có thể
Tỏ mối tình lặng lẽ quá sâu thâm:
Anh đến nơi em nghỉ giấc ngàn năm
Ngồi điên dại sầu như cây liễu rủ
Anh không uống, anh không ăn, không ngủ,
Anh khóc than, than khóc đến bao giờ
Nước mắt anh lầy lội cả nấm mồ
Nhỏ từng giọt xuống thân em lạnh lẽo.
Rồi anh chết, anh chết sầu, chết héo;
Linh hồn anh thất thểu dỗi hồn em.
Và ở đâu kia, ở cõi đời đêm
Chắc em chẳng nghi ngờ tình anh nữa…
Độc ác
Còn gì sướng cho bằng trông cặp mắt
Êm như nhung, sưng tím, lệ tràn trề;
Ngắm bộ ngực tròn xinh đau quằn quại
Nặng nề buông trong hơi thở đê mê!
Nguồn vui thú hãy tìm trong tiếng khóc.
Rách đau thương như lụa xé tơi bời;
Trên cặp mắt môi đỏ tươi như vết máu
Kiếm nụ cười héo hắt tựa hoa rơi.
Vì ta quá yêu em – nhưng thất vọng!
(Ngàn muôn năm, yêu chỉ nghĩa là điên)
Nên ta mong lấp vùi lòng đau đớn
Trong những giờ vui thú nhọn như kim.
Chủ nhật
Buồn làm sao cho ngày chủ nhật
Của người học trò vơ vẩn hay yêu!
Những ngày kia vui vẻ hơn nhiều
Ngồi chăm chỉ lắng nghe lời thầy giảng,
Hay vui đùa, chuyện trò cùng chúng bạn,
Trí bình yên thư thái biết bao nhiêu
Và nhất là được trông thấy người yêu,
Người thiếu nữ xinh như tờ giấy trắng.
Lần đi học là một lần đo đắn:
Đi làm sao cho gặp được giữa đường
Cô nữ học sinh tha thiết đến trường,
Tay đỡ nón và tay cầm sách vở.
Ngày chủ nhật là một ngày mong nhớ
ở trong nhà không ngớt ngoái trông ra
Hy vọng người yêu mến bước ngang qua:
Gặp gỡ mãi cũng gây tình lưu luyến.
Chờ đã mệt mà người không thấy đến
Có bao giờ người nghĩ đến ta đâu!
Thì giờ đêm qua… nắng xế ngang đầu.
Lòng rưng rức, người bần thần, bực bội
Quần với áo đã mấy lần thay đổi;
Quyển sách nào đem đọc cũng buồn tênh.
Tâm thần ta như có vẻ bấp bênh
Như chán chê, như rã rời, ngao ngán;
Ta tưng tức, ta giận hờn các bạn
Sao mải vui không đến với ta chơi;
Ta trách nhầm những kẻ ở xa xôi
Sao hững hờ không thư từ chi cả!
Quanh quẩn mãi… Trông ra ngày sắp ngả,
Lần cuối cùng, nhất định bước ra đường,
Đi bơ vơ, lòng thấm thía ngùi thương
Đường quen quá chán chường như tắc lối!
Ta quay lưng lủi thủi trở về nhà
Không hiểu sao thấy tiếc một ngày qua.
Ngại ngùng
Thơ anh lên, lòng anh mong nói lắm!
Vần theo nhau, điệu nhịp gọi nhau vang;
Anh tưởng chừng viết được biết bao hàng
Cầm đến bút, lòng không như giấy trắng!
Bởi vì em, bởi vì em quá lặng.
Anh làm thơ rồi biết tặng cho ai ?
Sao em không bày tỏ một hai lời
Cho anh biết lòng em đôi chút với ?
Anh cầu khẩn, nguồn thơ anh ngóng đợi;
Em nói đi! Em nói, có yêu anh
Cho tim anh vang dội tiếng ân tình,
Cho lòng anh tràn trề lòng yêu mến.
Anh sẽ làm thơ đưa em đi đến
Bờ thời gian ta ghé bến xa xôi.
Nếu lòng anh mong mỏi đã sai rồi
Em chớ ngại nói dùm em chẳng đoái
Đến tình anh. Đừng để anh mãi mãi
Sống nghẹn ngào mờ tỏ giữa tình em.
Không sao đâu, anh sẽ được giàu thêm
Sau đau đớn với bao nhiêu chua chát.
Anh sẽ viết những giọng đầy nước mắt
Anh sẽ than, sẽ khóc mối tình sầu.
Đấy em xem; anh có nói gì đâu!
Anh cũng vẫn làm thơ vì em đó.
Em chẳng nói, làm sao anh biết rõ!
Quê bạn
Nghe em kể lể nỗi niềm
Bấy lâu cách trở nhớ niềm cố hương.
Yêu em ta những vấn vương;
Nghĩ quê quán bạn dạ thường ngẩn ngơ.
Mơ màng tin tức ra vô
Mải mê trong tấm bản đồ tìm tên…
Quê em ở chốn nào em!
Phải nơi nước biển êm đềm non tươi ?
Phải nơi chim hót hoa cười,
Trăng chào gió hỏi? – Đúng rồi, phải không ?
Bởi vì đôi mắt em trong
Ngó ta, ta thấy cả lòng sáng choang;
Bởi lòng em nói dịu dàng,
Lá run thỏ thẻ suối đàn vuốt ve
Bởi từ trí cạnh, hồn kề,
Đời ta tươi thắm, mọi bề nhờ em…
Những đêm tối
Những đêm tối là giờ lo tĩnh tọa,
Những chiều im là buổi ráng cầu kinh,
Ta đắm say, mê tín đạo Ân Tình.
Đọc câu kệ “Yêu em… anh nhớ quá!”
Với mong mỏi thiết tha thành chánh quả:
Hồn mong manh trực tiếp với niềm yêu.
Miệng lâm râm, ta tụng niệm thật nhiều,
Tay cung kính khoanh đè trên ngực sợ,
Mắt chẳng thấy vật chi tuy vẫn mở,
Tai bưng im gác bỏ chuyện quanh mình;
Ta thành tâm chờ đợi phút anh linh
Im lặng đến, không biết gì, không nghĩ…
Kìa em lên! Rực rỡ bốn phương trời,
Đôi mắt to ném lửa sáng nơi nơi,
Vừng trán rộng hào quang lòa chói rực
Ta thấy sáng, hồn phiêu phiêu thoát tục
Lòng lâng lâng không muốn ước mơ chi,
Mắt lim dim, đầu cúi gục, chân quì
Mở hết cửa tâm hồn chờ thánh nhập.
Sầu tên
Không lắng đợi, cũng không cần rõ rệt,
Chỉ thoáng nghe nhè nhẹ, thoáng nghe thôi
Tôi đã không giữ được tự nhiên rồi;
Lòng cảm động nao nao đầy ứ nghẹn,
Ôi vương víu cái tên người yêu mến!
Thế mà còn những tiếng giống hơi hơi
Hay đồng âm trái nghĩa với tên người,
Lòng thắc mắc cũng kiếm điều tư lự.
Đôi cái dấu thêm vào đôi cái chữ.
Dáng thân quen từ thủa nhỏ a, b.
Bởi vì đâu tôi thấy quá nặng nề:
Từng nét nhỏ in sâu như chạm khắc
Trong tâm trí rõ ràng và nhọn sắc ?
Và nhất là cái chữ đứng đầu tên,
Cái chữ hoa lưu luyến với diệu huyền.
Lần trông thấy là một lần bỡ ngỡ;
Mắt ám ảnh thấy đầy trong sách vở
Trong những hình chữ nhật, những hình vuông.
Bước ra đi gặp gỡ ngã tư đường;
Đứng dưới bóng cành giao nhau kết chữ…
Hễ có đường dọc ngang là tôi cứ
Nghĩ loanh quanh tìm kiếm cái tên ai.
Núi in xa và mây nổi trên trời
Tôi cũng thấy phô bày hình tưởng nhớ
Ôi cái chữ hoa kia sao mà rực rỡ!
Tấm lịch đời
Tôi muốn đem ngày tôi
In thành một bản lịch,
Để tôi gỡ tờ đời
Tùy theo hồi sở thích.
Tôi sẽ để thật lâu
Những tờ ghi hạnh phúc,
Và vội bỏ tờ sầu
Không theo giờ, đợi lúc.
Khi vắng mặt người yêu
Thì giờ không muốn hết
Tôi sẽ gỡ thật nhiều
Để chi ngày cách biệt ?
Nguỵ biện
Em bảo anh: “em không yêu anh nữa!”
Em đành lòng, anh biết nói làm sao ?
Nhưng em ơi, em nên suy nghĩ lại:
Không có anh, em sẽ mất dường nào.
Không có anh, em đem đôi mắt ngọc
Sáng long lanh so sánh với vì sao,
Ai đem ví làn mây cùng mái tóc ?
Vừng trán trong ai ví với trời cao ?
Hàm răng trắng hết cười ra ánh sáng,
Làn môi son thôi nở những bông hoa.
Trên đôi má bình minh không tỏ rạng,
Trong giọng vàng không có tiếng chim ca.
Ai sẽ bảo: “Cả mùa xuân hương sắc
Nở tưng bừng trong một phút em vui,
Khúc nhạc nổi theo bước đi dìu dặt,
Cả mùa thu trong dáng điệu bùi ngùi ?
Không có anh rồi đây em sẽ mất
Vẻ thiêng liêng vàng ngọc cũng tiêu tan;
Bước vội vã không làm rung trái đất,
Mặt lệ mờ không ám cả không gian.
Và đời em phút giây ai nhắc nhở?
Ai sống giùm từng tý khổ, phần đau?
Và đời em phút giây ai tưởng nhớ?
Nỗi buồn chiều lạnh lẽo những ngày sau.
Sao em không, sao em không cảm thấy
Mối tình thơ rộng rãi tựa trăng sao
Mà nỡ nói những lời đau đớn vậy ?
Không có anh em mất đến dường nào…
Có những con đường
Có những con đường ta đã đi
Thẩn thơ qua lại rất nhiều khi
Nhà người yêu mến ngang qua đấy
Vắng mặt nên lòng thấy biệt li.
Ta gửi tình ta ở khoảng đường:
Bước này tưởng nhớ, bước này thương.
Ta đưa ngượng nghịu, hàng mi chớp,
Ngực đánh dồn thêm, chân vấn vương.
Đi mãi không hề biết mỏi xa,
Đi suông không dám ngó vô nhà.
Đường thường bỗng hoá trung tâm điểm,
Lắm cớ xui mình phải bước qua.
Ta tưởng bao giờ có thể quên
Con đường như một mối tơ duyên.
Ai ngờ khúc ruột tương thân ấy
Cũng phải buồn đau chuyện chẳng bền.
Ấy lúc lòng ta hết với người
Hay ta yêu mến đổi dời nơi.
Con đường bị bỏ trong quên lãng
Sầu tủi nằm thương dưới bụi đời.
Tặng hoa
Anh nghĩ đến em đầy tin cẩn
Ra vườn kết một bó hoa xuân.
Nhưng em không đến, lòng đau cắt
Anh ngó hoa phai cánh rã dần.
Cũng tưởng hoa sung sướng được vầy
Bởi người diễm lệ có bàn tay
Trắng ngần. Ngón nhỏ thon thon nhọn
Đã xé lòng anh tự bấy nay.
Anh đứng ngây chờ em lại chơi
Cho hoa ngắn ngủi chết yên đời;
Tay anh thô quá! – em không đến
Nỡ để cho anh tủi mộng rời.
Đắng cay
Vui không dám vui nhiều,
Miệng cười như thể mếu!
Lo lắng nỗi đìu hiu
Vấn vương người yểu điệu.
Đau buồn che dấu lệ;
Ta có thở than đâu!
Em xinh tươi như thế
Ai nỡ sẻ chia sầu.
Một lời em nói vội,
Một bước em đi nhanh,
Ta tưởng chừng thế giới
Sụp đổ vỡ tan tành.
Quen biết, vẫn cô đơn,
Lứa đôi thêm tẻ lạnh;
Ta ôm chịu tủi hờn,
Chết dần lòng kiêu hãnh.
Bấy lâu ta vẫn ngỡ
Đi kiếm chút êm đềm
Nay lòng tan nát vỡ,
Đau đớn quá đi em!
Thắc mắc
(Tặng Lưu Quang Thuận)
Hỏi mượn nhiều khi chẳng để dùng
Đến hồi giao trả mắt rưng rưng;
Lòng riêng lủi thủi xin từng tý
Lo sợ người ta quá lạnh lùng.
Người mượn, rồi người trả lại thôi
Thế mà tôi đã xót xa rồi!
Trách ai hờ hững đành xô đuổi
Một tí tình tôi gửi lên người
Em nói làm chi tiếng “cám ơn”?
Anh mong giúp đỡ phải đau hờn;
Nói chi kiểu cách lời “xin lỗi”?
Quen biết sao đành tính thiệt hơn!
Thắc mắc tìm thêm lẽ tủi sầu,
Đau buồn vì những cớ không đâu.
Bao điều vụn vặt người không nhớ
Đã chạm lòng tôi, những vết sâu.
Viết tên trên cát
(Tặng Phan Ngô)
Ngồi viết tên yêu trên bãi cát,
Kỹ càng, chậm rãi, rõ như kêu
Ngón tay ấn mạnh từng đường kẻ
Cho thấm mong chờ, sâu mến yêu.
Bỗng thấy lòng đau nhẹ khác thường.
Hình như yêu, ghét, giận, hờn, thương
Bấy lâu chất chứa trong tim nặng
Đã chảy tràn lan xuống kẽ đường.
Cả nỗi niềm riêng chẳng một lời
Chiều nay trên cát nhẹ bày phơi:
Gió qua, tình sẽ bay lên núi…
Nước lớn, lòng tôi đến biển khơi…
Từ thở nào đâu vẫn lặng thinh
Yên vui ai có rõ tâm tình
Cực lòng đi kiếm quên trên cát,
Cát nhẹ xa đi nói chuyện mình.
Chiêm bao (I)
Tỉnh mộng rồi sao? Có lẽ nào
Ân tình ngắn ngủi thế chiêm bao?
Tay không trơ trọi tìm tay ngọc
Môi lạnh mân mê vị má đào.
Lẩn bóng nương hình gặp gỡ em,
Mến yêu ảo ảnh cũng êm đềm.
Nhưng thôi lỡ dở cơn yêu mến!
Mộng có về đâu với những đêm.
Rồi vẫn cô đơn, vẫn tủi sầu.
Nỗi niềm ai có biết cho đâu?
Cơn mơ mai mỉa thêm cơn tỉnh
Quạnh quẽ thâu canh gối dãi dầu.
Mong manh
Trong chậu, một đóa hoa vừa nở,
Một đóa hoa tươi buổi sớm đầu.
Vì biết đời hoa mau héo rũ
Nên tôi mong mỏi giữ cho lâu.
Tôi đem để chậu dưới hiên nhà,
Cho đóa hoa cười khỏi nắng mưa
Tôi không dám ngửi e hương nhạt;
Sợ sắc mau phai chẳng dám sờ.
Nhưng chỉ bày thêm niềm tiếc rẻ;
Mới chiều hoa đã sắc hương bay.
Bao nhiêu tính toán, bao khôn khéo,
Không giữ cho hoa quá một ngày.
Dẫu được em cười vẫn quạnh hiu,
Không gần em lắm, ngó em nhiều;
Thiệt thòi, lủi thủi ta mang hết
Đôi lúc ta ngờ chẳng có yêu.
Tưởng biết lo xa chịu tủi sầu,
Mối tình nhỏ nhẹ sẽ bền lâu,
Than ôi, tình cũng như hoa mỏng
Ta có bao giờ giữ được đâu.
Kể lể
Em bỏ anh là phải lắm rồi!
Mến yêu chi kẻ chỉ buồn thôi,
Mến yêu chi kẻ bao giờ cũng
Ngơ ngác in như lạc giữa đời.
Kể từ gặp gỡ buổi ban sơ,
Len lẻn thư đi lại mấy tờ
Anh đã làm buồn màu giấy trắng
Với sầu không cớ, nhớ bâng quơ.
Kịp đến trao duyên những chuyện đầu,
Trời ơi, anh có nói gì đâu
Cho vui, cho đẹp lòng anh tý,
Quanh quẩn không qua chuyện tủi sầu.
Người ta mạnh mẽ biết bao nhiêu,
Lo lắng cho nhau thật đủ điều;
Anh chỉ đem tấm lòng yếu ớt
Như nhờ, như dựa ở tình yêu.
Người ta lo nghĩ đến tương lai:
Kết tóc xe tơ, chuyện vững dài,
Anh chỉ yêu suông vì anh biết
Không làm sung sướng được cho ai.
Quen biết em chi tội lắm mà!
Anh trông ngày tháng hững hờ qua
Mà lo, mà sợ, mà đau đớn;
Một phút cùng em một cách xa.
…Bây giờ em đã có nơi,
Biết phận anh đâu dám trách người,
Vội vã, anh đi như trốn tránh;
Tấm lòng hết cả những màu tươi.
Thơ Tế Hanh với những xúc cảm về nội tâm chân thành, tinh tế dễ đi vào lòng người,được nhiều thế hệ độc giả mến mộ và thuộc. Ông sở hữu một kho tàng thơ lớn góp phần không nhỏ trong sự nghiệp thơ ca nước nhà. Những vần thơ đầy sâu sắc luôn đánh thức tâm hồn bạn đọc. Mời các bạn đón xem phần 3 vào một ngày gần nhất nhé!