Vi Trang (khoảng 860-910) tự Đoan Kỷ, nguyên đậu tiến sĩ đời Đường, đi sứ sang Thục rồi lưu lại Thục không về. Ông sinh hoạt rất giản dị khâm hoài khoát đạt. Là một nhà thơ có nhân cách giản dị mà thanh cao. Tác phẩm của ông có Hoán hoa tập, Hoán hoa từ. Trong tập Luận từ tạp trước, Chu Tế có nói: “Từ của Đoan Kỷ thanh diễm tuyệt vời”
Những bài thơ của ông vô cùng đặc sắc được nhiều bạn đọc ngưỡng mộ và yêu thích. Hôm nay, tapchivannghe.com xin dành tặng bạn những bài thơ xuất sắc của thi sĩ này nhé!
Bá Lăng đạo trung tác 灞陵道中作
春橋南望水溶溶，
一桁晴山倒碧峰。
秦苑落花零露濕，
灞陵新酒撥醅濃。
青龍夭矯盤雙闕，
丹鳳褵褷隔九重。
萬古行人離別地，
不堪吟罷夕陽鐘。
Bá Lăng đạo trung tác
Xuân kiều nam vọng thuỷ dung dung,
Nhất hãng tình sơn đảo bích phong.
Tần uyển lạc hoa linh lộ thấp,
Bá Lăng tân tửu bát phôi nùng.
Thanh long thiên kiểu bàn song khuyết,
Đan phượng ly si cách cửu trùng.
Vạn cổ hành nhân ly biệt địa,
Bất kham ngâm bãi tịch dương chung.
Dịch nghĩa
Trên cầu xuân nhìn về phía nam nước mênh mông
Một dãy núi quang tạnh đảo những đỉnh xanh (trên mặt nước)
Vườn Tần hoa rụng sương rơi ướt
Bá Lăng rượu mới, tan hết mùi nồng
Rồng xanh bay lên trời chỉ còn đế trống ở hai cửa
Phượng đỏ rời đi xa cách chín từng
Từ vạn cổ là nơi người đi chia tay
Ngâm thơ xong buồn không chịu được với tiếng chuông chiều.
Bạch mẫu đơn 白牡丹
閨中莫妒新妝婦，
陌上須慚傅粉郎。
昨夜月明渾似水，
入門唯覺一庭香。
Bạch mẫu đơn
Khuê trung mạc đố tân trang phụ,
Mạch thượng tu tàm phó phấn lang.
Tạc dạ nguyệt minh hỗn tự thuỷ,
Nhập môn duy giác nhất đình hương.
Bính Thìn niên Phu Châu ngộ Hàn thực thành ngoại tuý ngâm kỳ 1
滿街楊柳綠絲煙，
畫出清明二月天。
好是隔簾花樹動，
女郎撩亂送秋千。
Bính Thìn niên Phu Châu ngộ Hàn thực thành ngoại tuý ngâm kỳ 1
Mãn nhai dương liễu lục ti yên,
Hoạ xuất thanh minh nhị nguyệt thiên.
Hảo thị cách liêm hoa thụ động,
Nữ lang liêu loạn tống thu thiên.
Dịch nghĩa
Khắp đường phố tơ xanh dương liễu mờ trong sương khói,
Trời tháng hai vẻ xuân trong mát như tranh vẽ.
Bên ngoài rèm hoa lá lay động,
Thiếu nữ đang nhún đu hết cỡ.
Bồ tát man kỳ 1 菩薩蠻其一
洛陽城裡春光好，
洛陽才子他鄉老。
柳暗魏王堤，
此時心轉迷。
桃花春水淥，
水上鴛鴦浴。
凝恨對殘暉，
憶君君不知。
Bồ tát man kỳ 1
Lạc Dương thành lý xuân quang hảo,
Lạc Dương tài tử tha hương lão.
Liễu ám Nguỵ vương đê,
Thử thời tâm chuyển mê.
Đào hoa xuân thuỷ lục,
Thuỷ thượng uyên ương dục.
Ngưng hận đối tàn huy,
Ức quân quân bất tri.
Dịch nghĩa
Trong thành Lạc Dương, ánh xuân tươi đẹp,
Tài tử người Lạc Dương đang già đi trên đất khách.
Liễu che đê Nguỵ vương,
Lúc này tâm trạng trở nên say đắm.
Đào ra hoa bên dòng nước trong,
Trên nước, đôi uyên ương đang tắm.
Nỗi hận ngưng tụ lại trước ánh chiều tà,
Lòng nhớ người, người không hay.
Bồ tát man kỳ 2 菩薩蠻其二
紅樓別夜堪惆悵，
香燈半捲流蘇帳。
殘月出門時，
美人和淚辭。
琵琶金翠羽，
弦上黃鶯語。
勸我早歸家，
綠窗人似花。
Bồ tát man kỳ 2
Hồng lâu biệt dạ kham trù trướng,
Hương đăng bán quyển lưu tô trướng.
Tàn nguyệt xuất môn thời,
Mỹ nhân hoà lệ từ.
Tỳ bà kim thuý vũ,
Huyền thượng hoàng oanh ngữ.
Khuyến ngã tảo quy gia,
Lục song nhân tự hoa.
Dịch nghĩa
Lầu hồng trong đêm ly biệt phải chịu nỗi buồn,
Khói thơm từ đèn hương nửa cuốn lên bên bức trướng có rèm tua.
Bóng trăng tàn chính lúc ra khỏi cửa,
Người đẹp ngấn lệ từ biệt,
Trên đàn tỳ bà có trang sức lông chim thuý vàng,
Trên dây đàn, chim oanh vàng đang hót. (Ý nói tiếng đàn trong trẻo như chim oanh hót)
Khuyên ta sớm trở về,
Bên song biếc, người đẹp như hoa.
Bồ tát man kỳ 3 菩薩蠻其三
人人盡說江南好，
遊人只合江南老，
春水碧於天，
畫船聽雨眠。
壚邊人似月，
皓腕凝霜雪。
未老莫還鄉，
還鄉須斷腸。
Bồ tát man kỳ 3
Nhân nhân tận thuyết Giang Nam hảo,
Du nhân chỉ hợp Giang Nam lão,
Xuân thuỷ bích ư thiên,
Hoạ thuyền thính vũ miên.
Lư biên nhân tự nguyệt,
Hạo oản ngưng sương tuyết.
Vị lão mạc hoàn hương,
Hoàn hương tu đoạn trường.
Dịch nghĩa
Người người đều nói rằng Giang Nam đẹp,
Người đến chơi chỉ muốn ở lại Giang Nam tới già.
Nước xuân màu biếc như trời,
Trong thuyền vẽ nghe tiếng mưa ngủ.
Cô gái bán rượu bên lò lửa đẹp như trăng,
Cổ tay trắng ngần như đọng sương tuyết.
Nếu chưa già thì quyết chưa về quê,
Nếu về quê thì sẽ buồn đứt ruột.
Bồ tát man kỳ 4 菩薩蠻其四
如今卻憶江南樂，
當時年少青衫薄。
騎馬倚斜橋，
滿樓紅袖招。
翠屏金屈曲，
醉入花叢宿。
此度見花枝，
白頭誓不歸。
Bồ tát man kỳ 4
Như kim khước ức Giang Nam lạc,
Đương thời niên thiếu thanh sam bạc.
Kỵ mã ỷ tà kiều,
Mãn lâu hồng tụ chiêu.
Thuý bình kim khuất khúc,
Tuý nhập hoa tùng túc.
Thử độ kiến hoa chi,
Bạch đầu thệ bất quy.
Dịch nghĩa
Nay lại nhớ tới niềm vui ở Giang Nam,
Khi đó còn niên thiếu, áo xanh mỏng manh.
Cưỡi ngựa lên, đứng tựa vào chiếc cầu nghiêng nghiêng,
Đầy lầu những tay áo hồng vẫy gọi.
Bình phong có hình chim phí thuý và những móc vàng,
Khi say thì ngủ trong khóm hoa.
Hôm nay lại thấy nhành hoa,
Bạc đầu thề không trở về.
Bồ tát man kỳ 5 菩薩蠻其五
勸君今夜須沈醉，
樽前莫話明朝事。
珍重主人心，
酒深情亦深。
須愁春漏短，
莫訴金杯滿。
遇酒且呵呵，
人生能幾何！
Bồ tát man kỳ 5
Khuyến quân kim dạ tu trầm tuý,
Tôn tiền mạc thoại minh triêu sự.
Trân trọng chủ nhân tâm,
Tửu thâm tình diệc thâm.
Tu sầu xuân lậu đoản,
Mạc tố kim bôi mãn.
Ngộ tửu thả a a,
Nhân sinh năng kỷ hà!
Dịch nghĩa
Khuyên chàng đêm nay hãy say khướt,
Trước chén rượu xin đừng nhắc tới chuyện ngày mai.
Trân trọng tấm lòng của chủ nhân,
Rượu nồng lại có tình thâm.
Hãy tiếc lấy những ngày xuân ngắn ngủi,
Đừng nói rằng chén rượu kia là đầy. (Vì uống vào là hết, ý nói những ngày vui ngắn ngủi như chén rượu)
Say rượu cất tiếng hát nghêu ngao,
Đời người ngắn ngủi có là bao.
Bồi Kim Lăng phủ tướng trung đường dạ yến
滿耳笙歌滿眼花，
滿樓珠翠勝吳娃。
因知海上神仙窟，
只似人間富貴家。
繡戶夜攢紅燭市，
舞衣晴曳碧天霞。
卻愁宴罷青鵝散，
揚子江頭月半斜。
Bồi Kim Lăng phủ tướng trung đường dạ yến
Mãn nhĩ sinh ca mãn nhãn hoa,
Mãn lâu châu thuý thắng Ngô oa.
Nhân tri hải thượng thần tiên quật,
Chỉ tự nhân gian phú quý gia.
Tú hộ dạ toàn hồng chúc thị,
Vũ y tình duệ bích thiên hà.
Khước sầu yến bãi thanh nga tán,
Dương Tử giang đầu nguyệt bán tà.
Dịch nghĩa
Đầy tai nghe đàn hát, mãn mắt coi hoa,
Gái đẹp đeo châu báu đầy lầu.
Được biết cung điện của thần tiên ngoài biển,
Cũng chỉ như trang trại giàu sang ở cõi người.
Đèn đuốc trong tiệc nhiều như gom lại của một phố thị,
Màu sắc quần áo vũ công rực rỡ như ráng trời biếc.
Buồn bã khi tiệc tan gái đẹp ra về,
Nơi đầu sông Dương Tử trăng phai một nửa.
Chương Đài dạ tứ 章臺夜思
清瑟怨遙夜，
繞弦風雨哀。
孤燈聞楚角，
殘月下章臺。
芳草已雲暮，
故人殊未來。
鄉書不可寄，
秋雁又南回。
Chương Đài dạ tứ
Thanh sắt oán dao dạ,
Nhiễu huyền phong vũ ai.
Cô đăng văn Sở giốc,
Tàn nguyệt há Chương Đài.
Phương thảo dĩ vân mộ,
Cố nhân thù vị lai.
Hương thư bất khả ký,
Thu nhạn hựu nam hồi.
Dịch nghĩa
Tiếng đàn ngân vang oán đêm dài
Dây đàn run rẩy ai oán gió mưa
Trong ánh đèn lẻ loi nghe tiếng tù và đất Sở
Ánh trăng tàn soi xuống Chương Đài
Cỏ thơm nay đã úa tàn
Cố nhân vẫn chưa trở về
Thư nhà không sao gửi được
Vi mùa thu sang, nhạn đã về nam
Cổ ly biệt 古離別
晴煙漠漠柳毿毿，
不那離情酒半酣。
更把玉鞭雲外指，
斷腸春色在江南。
Cổ ly biệt
Tình yên mạc mạc liễu tam tam,
Bất nả ly tình tửu bán hàm.
Cánh bả ngọc tiên vân ngoại chỉ,
Ðoạn trường xuân sắc tại Giang Nam.
Cù Châu giang thượng biệt Lý tú tài kỳ 1
前年相逢灞陵春，
今日天涯各避秦。
莫向尊前惜沉醉，
与君俱是异乡人。
Cù Châu giang thượng biệt Lý tú tài kỳ 1
Tiền niên tương phùng Bá Lăng xuân,
Kim nhật thiên nhai các tỵ Tần.
Mạc hướng tôn tiền tích trầm tuý,
Dữ quân câu thị dị hương nhân.
Dịch nghĩa
Xuân năm ngoái chúng ta đã gặp nhau ở Bá Lăng,
Hôm nay cùng chạy nạn khỏi đất Tần, gặp nhau ở góc trời này.
Đừng có nhớ tiếc hãy uống thật say,
Vì chúng ta nay đều là người nơi đất khách rồi.
Cù Châu giang thượng biệt Lý tú tài kỳ 2
千山紅樹萬山雲，
把酒相看日又曛。
一曲離歌兩行淚，
不知何地再逢君。
Cù Châu giang thượng biệt Lý tú tài kỳ 2
Thiên sơn hồng thụ vạn sơn vân,
Bả tửu tương khan nhật hựu huân.
Nhất khúc ly ca lưỡng hàng lệ,
Bất tri hà địa tái phùng quân.
Dịch nghĩa
Núi non trùng điệp, rừng thu đang thay lá và mây đầy trời,
Trời đã về chiều, hai ta cùng nhau bên chén rượu.
Một bài ca ly biệt vẳng lên, hai hàng lệ tuôn rơi,
Không biết sẽ gặp lại ông ở nơi nào?
Dao lạc 搖落
搖落秋天酒易醒，
凄凄長似別離情。
黃昏倚柱不歸去，
腸斷綠荷風雨聲。
Dao lạc
Dao lạc thu thiên tửu dị tỉnh,
Thê thê trường tự biệt ly tình.
Hoàng hôn ỷ trụ bất quy khứ,
Trường đoạn lục hà phong vũ thanh.
Dịch nghĩa
Cảnh thu tàn tạ làm người ta dễ tỉnh say rượu,
Quạnh hiu buồn bã như vừa cách biệt người thân.
Chiều xuống rồi mà cứ đứng dựa cột chẳng muốn về,
Lòng buồn day dứt trong tiếng lá sen bị gió mưa.
Dữ Đông Ngô sinh tương ngộ 與東吳生相遇
十年身事各如萍，
白首相逢淚滿纓。
老去不知花有態，
亂來唯覺酒多情。
貧疑陋巷春偏少，
貴想豪家月最明。
且對一尊開口笑，
未衰應見泰階平。
Dữ Đông Ngô sinh tương ngộ
Thập niên thân sự các như bình,
Bạch thủ tương phùng lệ mãn anh.
Lão khứ bất tri hoa hữu thái,
Loạn lai duy giác tửu đa tình.
Bần nghi lậu hạng xuân thiên thiểu,
Quý tưởng hào gia nguyệt tối minh.
Thả đối nhất tôn khai khẩu tiếu,
Vị suy ưng kiến Thái Giai bình.
Dịch nghĩa
Thân thế đôi ta trong mười năm như cánh bèo trôi dạt,
Tóc bạc gặp nhau vẫn cơ hàn nên nước mắt ướt cả giải mũ.
Tuổi già của con người qua đi đâu hay rằng hoa sang năm nở lại,
Trong loạn ly không làm gì được nên chỉ có rượu là vừa ý.
Người nghèo nghi rằng chúa xuân thiên vị nên ít đến ngõ hẹp,
Người sang tưởng rằng trăng chiếu trên nhà giàu là sáng nhất.
Chi bằng hai ta nâng chén nhếch mép cười cả hai phía,
Chưa suy yếu nên vẫn còn muốn thấy sao Thái Giai nằm ngang trên trời.
Trên đây, tapchivannghe.com đã dành tặng bạn những bài thơ đặc sắc của nhà thơ Vi Trang. Mời các bạn đón xem phần 2 vào một ngày gần nhất. Hãy đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi những bài viết hay hơn nữa nhé!