Vi Trang ( 836-910), tự Đoan Kỷ (; là nhà thơ, nhà từ nổi danh trong khoảng Đường mạt-Ngũ Đại ở Trung Quốc. Trước ông đậu tiến sĩ đời Đường, đi sứ sang Thục rồi lưu lại Thục không về. Ông sinh hoạt rất giản dị khâm hoài khoát đạt. Ông là một ngòi bút tiêu biểu cho nền văn học nước nhà.
Với lòng nhiệt huyết với sáng ta mà ông đã sở hữu cho mình những tác phẩm vang danh được người đời ca tụng. Hôm nay, hãy cùng tapchivannghe.com khám phá những bài thơ đó nhé!
Phụng hoạ Tả ty lang trung “Xuân nhật ám độ, cảm nhi thành chương”
纔喜新春已暮春，
夕陽吟殺倚樓人。
錦江風散霏霏雨，
花市香飄漠漠塵。
今日尚追巫峽夢，
少年應遇洛川神。
有時自患多情病，
莫是生前宋玉身。
Phụng hoạ Tả ty lang trung “Xuân nhật ám độ, cảm nhi thành chương”
Tài hỉ tân xuân dĩ mộ xuân,
Tịch dương ngâm sát ỷ lâu nhân.
Cẩm giang phong tản phi phi vũ,
Hoa thị hương phiêu mạc mạc trần.
Kim nhật thượng truy Vu Giáp mộng,
Thiếu niên ưng ngộ Lạc Xuyên thần.
Hữu thì tự hoạn đa tình bệnh,
Mạc thị sinh tiền Tống Ngọc thân.
Quá Mỹ Bi hoài cựu 過渼陂懷舊
辛勤曾寄玉峰前，
一別雲溪二十年。
三徑荒涼迷竹樹，
四鄰彫謝變桑田。
渼陂可是當年事，
紫閣空餘舊日煙。
多少亂離無門處，
夕陽吟罷涕潸然。
Quá Mỹ Bi hoài cựu
Tân cần tằng ký Ngọc Phong tiền,
Nhất biệt Vân Khê nhị thập niên.
Tam kính hoang lương mê trúc thụ,
Tứ lân điêu tạ biến tang điền.
Mỹ Bi khả thị đương niên sự,
Tử Các không dư cựu nhật yên.
Đa thiểu loạn ly vô môn xứ,
Tịch dương ngâm bãi thế san nhiên.
Sầu 愁
避愁愁又至，
愁至事難忘。
夜坐心中火，
朝為鬢上霜。
不經公子夢，
偏入旅人腸。
借問高軒客，
何鄉是醉鄉。
Sầu
Tị sầu sầu hựu chí,
Sầu chí sự nan vương.
Dạ toạ tâm trung hoả,
Triêu vi mấn thượng sương.
Bất kinh công tử mộng,
Thiên nhập lữ nhân trường.
Tá vấn cao hiên khách,
Hà hương thị tuý hương.
Sở hành ngâm 楚行吟
章華臺上草如煙，
故郢城頭月似弦。
惆悵楚宮雲雨後，
露啼花笑一年年。
Sở hành ngâm
Chương Hoa đài thượng thảo như yên,
Cố Dĩnh thành đầu nguyệt tự huyền.
Trù trướng Sở cung vân vũ hậu,
Lộ đề hoa tiếu nhất niên niên.
Dịch nghĩa
Trên đài cổ Chương Hoa, cỏ dại mọc như sương khói,
Trăng như lưỡi liềm trên đầu thành Dĩnh xa xưa.
Lòng buồn về sau những chuyện mây mưa trong cung Sở cũ.
Hàng năm móc vẫn kêu, hoa vẫn cười.
Tàn hoa 殘花
江頭沉醉落殘暉，
卻向花前慟哭歸。
惆悵一年春又去，
碧雲芳草兩依依。
Tàn hoa
Giang đầu trầm tuý lạc tàn huy,
Khước hướng hoa tiền đỗng khốc quy.
Trù trướng nhất niên xuân hựu khứ,
Bích vân phương thảo lưỡng y y.
Dịch nghĩa
Một chiều uống rượu ở quán đầu sông say tuý luý,
Thấy hoa, khóc thương thảm thiết rồi về.
Nỗi buồn hôm đó rồi cũng theo mùa xuân mà đi,
Mới hay, mây biếc và cỏ thơm, lúc nào cũng như lúc nào.
Thán lạc hoa 嘆落花
一夜霏微露濕煙，
曉來和淚喪嬋娟。
不隨殘雪埋芳草，
盡逐香風上舞筵。
西子去時遺笑靨，
謝娥行處落金鈿。
飄紅墮白堪惆悵，
少別穠華又隔年。
Thán lạc hoa
Nhất dạ phi vi lộ thấp yên,
Hiểu lai hoà lệ táng thiền quyên.
Bất tuỳ tàn tuyết mai phương thảo,
Tận trục hương phong thướng vũ diên.
Tây tử khứ thì di tiếu yếp,
Tạ nga hành xứ lạc kim điền.
Phiêu hồng đoạ bạch kham trù trướng,
Thiểu biệt nùng hoa hựu cách niên.
Thính Triệu tú tài đàn cầm 聽趙秀才彈琴
滿匣冰泉咽又鳴，
玉音閑澹入神聲。
巫山夜雨弦中起，
湘水清波指下生。
蜂簇野花吟細韻，
蟬移高柳迸殘聲。
不須更奏幽蘭曲，
卓氏門前月正明。
Thính Triệu tú tài đàn cầm
Mãn hạp băng tuyền ế hựu minh,
Ngọc âm nhàn đạm nhập thần thanh.
Vu Sơn dạ vũ huyền trung khởi,
Tương thuỷ thanh ba chỉ hạ sinh.
Phong thốc dã hoa ngâm tế vận,
Thiền di cao liễu bính tàn thanh.
Bất tu cánh tấu U Lan khúc,
Trác thị môn tiền nguyệt chính minh.
Dịch nghĩa
Như dòng suối đầy băng trong hộp (đàn) nghẹn ngào rồi kêu rõ
Âm điệu ngọc ngà nhàn nhã và đơn sơ nhập vào tiếng thần
Dạ vũ ở Vu Sơn phát ra từ những dây đàn
Những đợt sóng trong trẻo sông Tương nẩy nở do những ngón tay
Bầy ong xúm xít bên những hoa dại ngân nga những âm thanh nhỏ
Ve sầu di chuyển trên cây liễu cao phóng ra điệu ru tàn tạ
Khỏi cần phải đàn bài U Lan
Cũng (thấy được) vầng trăng sáng trước cửa nhà Trác Văn Quân.
Thượng hành bôi 上行杯
芳草灞陵春岸，
柳煙深，滿樓弦管。
一曲離聲腸寸斷。
今日送君千萬，
紅縷玉盤金鏤盞。
須勸！珍重意，莫辭滿。
白馬玉鞭金轡，
少年郎，離別容易。
迢遞去程千萬里。
惆悵異鄉雲水，
滿酌一杯勸和淚。
須愧！珍重意，莫辭醉。
Thượng hành bôi
Phương thảo Bá Lăng xuân ngạn,
Liễu yên thâm, mãn lâu huyền quản.
Nhất khúc ly thanh trường thốn đoạn.
Kim nhật tống quân thiên vạn,
Hồng lũ ngọc bàn kim lậu trản.
Tu khuyến! Trân trọng ý, mạc từ mãn.
Bạch mã ngọc tiên kim bí,
Thiếu niên lang, ly biệt dung dị.
Điều đệ khứ trình thiên vạn lý.
Trù trướng dị hương vân thuỷ,
Mãn chước nhất bôi khuyến hoà lệ.
Tu quý! Trân trọng ý, mạc từ tuý.
Dịch nghĩa
Cỏ thơm trên bờ xuân Bá Lăng,
Khói sương dày trong rặng liễu, tiếng đàn sáo đầy lầu.
Một khúc chia tay đứt từng tấc ruột.
Hôm nay tiễn người ngàn vạn (dặm),
(Áo) tơ hồng mâm ngọc chén vàng, nên mời (rượu)!
Ý khí trân trọng, đừng từ chối (ly rót) đầy.
Ngựa trắng roi ngọc yên cương vàng,
Người tuổi trẻ, chia tay không khó.
Lên đường vạn dặm xa xôi.
Buồn bã nước mây xứ lạ,
Rót đầy một ly hoà với lệ, mời,
Tuy thẹn, trân trọng ý khí, đừng từ chối (uống) say
Tiêu Nhai các 焦崖閣
李白曾歌蜀道難，
長聞白日上青天。
今朝夜過焦崖閣，
始信星河在馬前。
Tiêu Nhai các
Lý Bạch tằng ca “Thục đạo nan”,
Trường văn bạch nhật thướng thanh thiên.
Kim triêu dạ quá Tiêu Nhai các,
Thuỷ tín tinh hà tại mã tiền.
Dịch nghĩa
Lý Bạch từng viết bài “Đường đất Thục khó đi”,
Than thở khó khăn như ban ngày leo lên trời xanh.
Nay sáng đi đến tối mới tới gác Tiêu Nhai,
Mới tin rằng dải Ngân Hà ở ngay trước đầu ngựa.
Tống nhân du Tinh Phần 送人遊并汾
風雨蕭蕭欲暮秋，
獨攜孤劍塞垣遊。
如今虜騎方南牧，
莫過陰關第一州。
Tống nhân du Tinh Phần
Phong vũ tiêu tiêu dục mộ thu,
Độc huề cô kiếm tái viên du.
Như kim lỗ kỵ phương nam mục,
Mạc quá Âm quan đệ nhất châu.
Dịch nghĩa
Mưa gió ào ào lúc cuối thu,
Một mình mang kiếm đi rong chơi quanh quan ải.
Nếu nay kỵ binh giặc muốn lùa mục súc xuống phía nam,
Cũng không thể qua được châu đầu tiên ải Âm quan.
Tống Nhật Bản quốc tăng Kính Long quy
扶桑已在渺茫中，
家在扶桑東更東。
此去與師誰共到？
一船明月一帆風。
Tống Nhật Bản quốc tăng Kính Long quy
Phù tang dĩ tại diểu mang trung,
Gia tại phù tang đông cánh đông.
Thử khứ dữ sư thuỳ cộng đáo?
Nhất thuyền minh nguyệt nhất phàm phong.
Dịch nghĩa
Cây thần phù tang ở nơi xa xăm mờ mịt ngoài biển đông,
Cây thần đó còn ở phía đông quê hương của thày.
Chuyến về này có ai cùng về theo thày không?
Ánh trăng sáng soi đầy thuyền, gió thổi căng cánh buồm.
Trường An xuân 長安春
長安二月多香塵，
六街車馬聲轔轔。
家家樓上如花人，
千枝萬枝紅豔新。
簾間笑語自相問，
何人占得長安春？
長安春色本無主，
古來盡屬紅樓女。
如今無奈杏園人，
駿馬輕車擁將去。
Trường An xuân
Trường An nhị nguyệt đa hương trần,
Lục nhai xa mã thanh lân lân.
Gia gia lâu thượng như hoa nhân,
Thiên chi vạn chi hồng diễm tân.
Liêm gian tiếu ngữ tự tương vấn,
Hà nhân chiếm đắc Trường An xuân ?
Trường An xuân sắc bản vô chủ,
Cổ lai tận thuộc hồng lâu nữ.
Như kim vô nại hạnh viên nhân,
Tuấn mã khinh xa ủng tương khứ.
Tuyết dạ phiếm chu du Nam Khê 夜雪泛舟遊南溪
大江西面小溪斜，
入竹穿松似若耶。
两岸严风吹玉树，
一滩明月晒银砂。
因寻野渡逢渔舍，
更泊前湾上酒家。
去去不知归路远，
棹声烟裏独呕哑。
Tuyết dạ phiếm chu du Nam Khê
Đại giang tây diện tiểu khê tà,
Nhập trúc xuyên tùng tự Nhược Da.
Lưỡng ngạn nghiêm phong xuy ngọc thụ,
Nhất than minh nguyệt sái ngân sa.
Nhân tầm dã độ phùng ngư xá,
Cánh bạc tiền loan thướng tửu gia.
Khứ khứ bất tri quy lộ viễn,
Trạo thanh yên lý độc ẩu nha.
Tư quy 思歸 • Mong về
暖絲無力自悠揚，
牽引東風斷客腸。
外地見花終寂寞，
異鄉聞樂更淒涼。
紅垂野岸櫻還熟，
綠染迴汀草又芳。
舊里若為歸去好，
子期凋謝呂安亡。
Tư quy
Noãn ti vô lực tự du dương,
Khiên dẫn xuân phong đoạn khách trường.
Ngoại địa kiến hoa chung tịch mịch,
Dị hương văn nhạc cảnh thê lương.
Hồng thuỳ dã ngạn anh hoàn thục,
Lục nhiễm hồi đinh thảo hựu phương.
Cựu lý nhược vi quy khứ hảo,
Tử Kỳ điêu tạ Lữ An vong.
Ức tích 憶昔 • Nhớ ngày xưa
昔年曾向五陵遊，
子夜歌清月滿樓。
銀燭樹前長似晝，
露桃花里不知秋。
西園公子名無忌，
南國佳人號莫愁。
今日亂離俱是夢，
夕陽唯見水東流！
Ức tích
Tích niên tằng hướng Ngũ Lăng du,
Tử Dạ ca thanh nguyệt mãn lâu.
Ngân chúc thụ tiền trường tự trú,
Lộ đào hoa lý bất tri thu.
Tây viên công tử danh Vô Kỵ,
Nam quốc giai nhân hiệu Mạc Sầu.
Kim nhật loạn ly câu thị mộng,
Tịch dương duy kiến thuỷ đông lưu!
Ứng thiên trường 應天長
別來半世音書絕
一寸離長千萬結
難相見
易相別
又是玉樓花似雪
暗相思
無處說
惆悵夜來明月
想得此時情切
淚沾紅袖黦
Ứng thiên trường
Biệt lai bán thế âm thư tuyệt
Nhất thốn ly trường thiên vạn kết
Nan tương kiến
Dị tương biệt
Hựu thị ngọc lâu hoa tự tuyết
Ám tương tư
Vô xứ thuyết
Trù trướng dạ lai minh nguyệt
Tưởng đắc thử thời tình thiết
Lệ triêm hồng tụ uất
Vụ Châu thuỷ quán trùng dương nhật tác
異國逢佳節，
憑高獨若吟。
一杯今日醉，
萬里故園心。
水館紅蘭合，
山城紫菊深。
白衣雖不至，
鷗鳥自相尋。
Vụ Châu thuỷ quán trùng dương nhật tác
Dị quốc phùng giai tiết,
Bằng cao độc nhược ngâm.
Nhất bôi kim nhật tuý,
Vạn lý cố viên tâm.
Thuỷ quán hồng lan hiệp,
Sơn thành tử cúc thâm.
Bạch y tuy bất chí,
Âu điểu tự tương tầm.
Xuân nhật 春日 • Ngày xuân
忽覺東風景漸遲，
野梅山杏暗芳菲。
落星樓上吹殘角，
偃月營中掛夕暉。
旅夢亂隨蝴蝶散，
離魂漸逐杜鵑飛。
紅塵遮斷長安陌，
芳草王孫暮不歸。
Xuân nhật
Hốt giác đông phong cảnh tiệm trì,
Dã mai sơn hạnh ám phương phi.
Lạc tinh lâu thượng xuy tàn giốc,
Yển nguyệt doanh trung quải tịch huy.
Lữ mộng loạn tuỳ hồ điệp tán,
Ly hồn tiệm trục đỗ quyên phi.
Hồng trần già đoạn Trường An mạch,
Phương thảo Vương Tôn mộ bất quy.
Xuân sầu 春愁
自有春愁正斷魂，
不堪芳草思王孫。
落花寂寂黃昏雨，
深院無人獨倚門。
Xuân sầu
Tự hữu xuân sầu chính đoạn hồn,
Bất kham phương thảo tứ Vương Tôn.
Lạc hoa tịch tịch hoàng hôn vũ,
Thâm viện vô nhân độc ỷ môn.
Yết Vu sơn miếu 謁巫山廟
亂猿啼處訪高唐，
路入煙霞草木香。
山色未能忘宋玉，
水聲猶似哭襄王。
朝朝暮暮陽臺下，
為雨為雲楚國亡。
惆悵廟前無限柳，
春來空鬥畫眉長。
Yết Vu sơn miếu
Loạn viên đề xứ phỏng Cao Đường,
Lộ nhập yên hà thảo mộc hương.
Sơn sắc vị năng vong Tống Ngọc,
Thuỷ thanh do tự khốc Tương Vương.
Triêu triêu mộ mộ Dương Đài hạ,
Vi vũ vi vân Sở quốc vương.
Trù trướng miếu tiền vô hạn liễu,
Xuân lai không đấu hoạ my trường.
Trên đây là những bài thơ đặc sắc của nhà thơ Vi Trang mà tapchivannghe.com muốn dành tặng đến các bạn. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn cảm nhận được tâm hồn cũng như phong cách sách tác của ông, rất thoáng đãng và dản dị.