Nhà thơ Y Phương may mắn được sinh ra ở Trùng Khánh, Cao Bằng và đây được đánh giá là cái nôi của xứ Tày. Chính vì vậy yếu tố quê hương cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới những dấu ấn thơ ca của ông. Và có thể nói Y Phương đã mang những nét đặc sắc đó trong tập thơ của mình. Dưới đây là những bài thơ đầu tiên của tập thơ Đàn then Y Phương hay phần đầu.
Ánh trăng
Dưới ánh trăng
Tiếng đàn then
Vừa đủ nghe
Cỏ lấp lánh
Khe khẽ ướt
Tiếng đàn nép vào nhau
Ánh trăng nhợt trên đầu
Buồn vô cớ dềnh lên.
Áo chàm bay
Những cô gái áo chàm
Lơ ngơ đi trên cỏ
Ơ hay trời chẳng gió
Áo chàm tung cánh bay.
Ảo giác thành cổ
Thành cổ đổ nát
Những viên gạch vồ
Những viên đá tảng
Lăn lóc trên cỏ cây lúp xúp
Bỗng có con Trăn mào đỏ
Ngóc đầu dậy
Thành cổ lung linh.
Ăn cơm những ba bát
Khi biết tôi ngồi nhớ Tuấn
Những người lính len lén bước qua
Họ không dám nhìn lâu
Mọi ngày ăn ba bát
Tuấn đi rồi tôi ăn nữa bát
Tuấn đi rồi trời mưa nặng hạt
Mỗi hạt một năm trời xa nhau
Họ không dám nhìn tôi lâu
Cây cỏ cũng cúi đầu
Đá sỏi cũng mềm lòng
Sao lại có những thằng
Ăn cơm những ba bát
Bái Ô Lâu
Lạ thật
Chiều vừa nhắc xong
Đêm liền mơ nó đến
Bái Ô Lâu
Cả ngày mặc quần đùi
Cõng bạn vượt qua suối
Giặc vãi đạn sau lưng
Vừa thở vừa tếu
Đúng là cái thằng Bái
Nghe đâu giờ vẫn lính
Kéo lên mạn ngược rồi
Nó sống đá cũng cười.
Bài thơ viết dưới giàn bầu
Nhà để con nghịch
Cha ngồi dưới giàn Bầu làm thơ
Làm mây bay
Ngọn gió thổi
Những quả Bầu rắc rối
Cha ngồi từ tám giờ
Quả Bầu thõng như cuộc đời mỏi mệt
Nhìn con Ong miệt mài hút mật
Và cô bé rón rén bắt chuồn chuồn
Con chuồn chuồn tinh khôn
Cứ sắp sửa… lại vù hay mất
Giống như Cha… câu thơ hay nhất
Cha chậm rãi hút thuốc
Trang giấy trắng tinh
Có chấm nắng xuyên ngang
Chỗ bài thơ định viết.
Biết gọi tình yêu là gì?
Nào
khuya rồi
em về đi
chồng và con đang chờ
Nào
sắp sáng rồi
Sương rụng ướt mà không hề lạnh
Co đôi vai lại
Ấm rất lâu
Vai mình còn hơi người
Tình yêu là gì, trời ơi!
Bong bóng
Chiều oi nồng
Cô bé bên kia đường thổi bong bóng
Tôi ở bên này phập phồng.
Buổi chiều và hai em bé
Các em ơi
Sắp tối rồi
Nhà ta ở đâu
Rào rào người đi mau
Hai chị em
Đứng chờ ai
Nép vào bên đường
Trong xó bụi
Các em ơi
Trời tối rồi
Về đi chứ
Kẻo Mẹ Cha chờ lâu
Mẹ Cha em còn đâu
Họ đã bỏ nhau.
Cái tên
Cha mẹ đặt cho anh một cái tên
Dùng để gọi mỗi khi người âu yếm
Dùng để ta mỗi khi người trách mắng
Một cái tên không được phép lãng quên
Nhưng rồi anh tự đặt cho mình một cái tên
Ấm nóng
Rạo rực một thời
Đã xa rồi
Anh chỉ còn cái tên
Người biết và cả người chưa từng thấy
Đều gọi anh bằng cái tên lang bang ấy
Và bây giờ
Khi gọi cái tên ấy lên
Con đường đang đi bỗng mở ra
Một thời non trẻ và rồ dại.
Cháy
Ít nữa sang hè
Mùa nóng nực
Cháy cả cây còn xanh
Đi qua thì nhớ
Nói lên buồn lắm
Người dịu dàng sẽ sinh con vào mùa hè
Chiều chiều người ấy nấu cơm
Người ấy ru con
Nồm hiu hiu thổi
Gì đã nói nay không nói nữa
Cái chưa nói thì làm ra lửa
Cháy khôn nguôi suốt cả mùa hè.
Chờ con
Hôm nay con học muộn
Chưa về
Cha ủ nồi cơm, nấu nồi canh
Nước đã réo năm lần bảy lượt
Cha lắng tai nghe
Tiếng chân con
Chạy vù vù
Rơi bình bịch
Cha đợi
Chờ
Mong
Khắc nữa
Chắc là
Con đến
Con đã qua rừng
Đang qua biển
Bước chân con nhè nhẹ
Chắc là con đến rồi
Còn nấp kín đằng sau cánh cửa
Cha không nhìn thấy gì đâu
Nhắm mắt lại
Con ào ạt đến
Những chữ o chữ a không kịp thở
Những chữ b chữ c ôm choàng lên cổ
Khắp người cha toàn chữ con yêu
Cha ngồi đây bạc màu mắt
Vậy mà con chẳng biết
Nhẩn nha lớn.
Con là…
Con là nỗi buồn của Cha
Dù to bằng trời
Cũng sẽ được lấp đầy
Con là niềm vui của Cha
Dù nhỏ bằng hạt vừng
Ăn mãi không bao giờ hết
Con là sợi giây hạnh phúc
Mảnh hơn sợi tóc
Buộc cuộc đời Cha vào với Mẹ.
Con mèo hoang
Lúc này mới thật là đêm
Không còn ai đi trên đường lạnh vắng
Bỗng có tiếng con Mèo hoang
Con Mèo hoang đi ra từ nhà nào
Chủ mày là ai sao nó đuổi mày đi vào lúc này
Hàng phố đã ngủ cả rồi
Không còn ai nghe mà mày kêu
Tiếng kêu khi xa khi gần
Như thuở chạy giặc Cờ vàng Cờ đen
Nghe thảm thiết não nề
Như tiếng đứa trẻ không Cha không Mẹ
Nào Mèo ơi hãy lại đây nào
Ta sẽ mở cửa ra đón mày đây này
A mày đến đấy ư mày mừng rỡ gì điều gì nào
Mày nhìn tao, nhìn gì mà lâu thế
Vào nhà đi kẻo ốm đấy Mèo ơi
Tao là bạn của mày đây mà
Không
Không phải
Đồ con người
Dối trá…
Nó bỏ đi
Kêu gào.
Đánh rơi
À tôi nhớ có một người chùm áo đạp xe đi
Đêm đã quá khuya
Tóc ướt rượt
Mười ngón tay tê dại
Về đến phố
Vào đến nhà còn quay lại
Vội vàng
Luống cuống
Vì đánh rơi
Nụ hôn.
Giữa tiếng chào mời
Cánh cửa xe mở ra, đóng vào
Một người
Hai người
Núc ních như con lợn cạo
Đầu đội mũ rộng vành
Mắt đeo kính đen
Bước chậm rãi trên con đường sỏi
Lập tức
Các chị nhao nhao chạy theo hỏi
Trưa nay các vị dùng gì
Trưa nay ở quê tôi
Thóc gạo trong nhà cạn vơi
Trẻ con mót sắn trên đồi
Người lớn vác thuổng vào rừng đào củ mài
Các Mẹ các Chị mặc vải rách
Các Em các Con đi chân đất
Tháng Ba…
Những chiếc xe bóng lộn rù rà rù rì
Mắt xanh áo vàng cười cười…
Các vị nghỉ nhà nào các vị ơi.
Hạt chia tay
Người ta yêu nhau cho quả chua
Người ta mến nhau cho quả đắng
Anh yêu em sao mà khổ thế
Nói qua kẽ tay
Rồi từ đấy
Nhà liền nhà
Nửa ngày đường thôi, chẳng xa
Bên này ngủ nghe bên kia còn thức
Sớm ra trên mặt đất
Đầm đìa hạt chia tay.
Lời cây đàn tính
Cây đàn này đâu phải cây đàn
Bầu nước mắt trăm năm cười khóc
Cây đàn này đâu phải cây đàn
Bọc sinh nở, lời chào ly biệt
Vụt đứng lên cây đàn dìu dặt
“Đi như thế cho đến ngày nhắm mắt”
Ngôn ngữ cổ còn vài câu tích tịch
Hãy gẩy lên bất cứ nơi nào.
Lời mẹ
Con ơi
Mẹ yêu con như nắng
Nắng chẳng bao giờ thừa
Nhưng con ơi
Con thương mẹ bằng mưa
Mưa một ngày đã nhạt
Mưa cả tháng thì sao.
Lời ru
Ngày xưa tôi ở với bà
Mẹ đi chợ huyện
Đường xa
Chưa về
Bà ru
Tôi không ngủ
Nằm nghe
Tiếng ru hóm hém
Lòe nhòe
Bà trông
Có lần mưa bão sang sông
Nửa đêm
Tôi đói
Nhưng không
Gọi bà
Bà tôi khuất núi
Tôi đi xa
Lời ru xam xám la đà nhện giăng.
Trên đây chúng tôi đã giới thiệu với bạn thơ Y Phương viết trong tập Đàn then hay đặc sắc. Đây là một tập thơ đã ghi đậm được dấu ấn về phong cách sáng tác của Y Phương cũng như tạo nên tên tuổi của ông trong lòng người hâm mộ. Đừng quên đón đọc các phần tiếp theo trong tập thơ này để cùng cập nhật các bài thơ hay nhất bạn nhé!