Nhắc đến nhà thơ Phạm Hổ, chúng ta không quên nhớ đến tập thơ Chú Bò Tìm Bạn vang danh của ông. Ông là một thi sĩ tài hoa với những vần thơ vô cùng hồn nhiên chứa đựng nhiều tình cảm nên từ khi ra mắt tập thơ này luôn được đón nhận nồng nhiệt. Tập thơ này đã thu hút được rất nhiều nhạc sĩ phổ nhạc và trở thành những ca khúc đi theo cùng năm tháng được yêu thích mạnh mẽ. Nhiều thi phẩm được đưa vào chương trình dạy học gắn bó với nhiều thế hệ độc giả. Cùng nhau cảm nhận ngòi bút tài hoa này của ông nhé!
Tàu dài
Một toa
hai toa
ba toa
bốn toa
bé đếm
đếm mãi
tàu con
trôi qua
bé đếm
còn đếm
đầu tàu
đã xa
đuôi dài
rồng rắn
toan còn
níu toa
Kìa đạn
kìa gạo
nghé mắt
nhìn ra
qua khe
vải bạt
kìa đạn
kìa gạo
đang chào
chúng ta
ra đi
đánh giặc
Tạm biệt!
tạm biệt!
tàu đi
rồi về
tàu nói
bộ nghe:
bé chào
bác lái
dẫn tàu
chạy mãi
trong bom
trong đạn
ban ngày
ban đêm
cầu gãy
tàu cháy
lại lành
lại nguyên
mỗi lần
đứng ngắm
yêu tàu
yêu thêm…
Trăng sáng
Tiếng xe chạy dài
Bên kia đồng rộng
Bố đi mấy ngày
Thấy như lâu lắm
Ơi ông trăng sáng
Ông đứng trên trời
Thấy xe bố cháu
Chạy đến đâu rồi?
Như lùm cây tươi
Chạy nhanh vun vút
Xe bố qua sông
Phà chờ cõng giúp
Xe chú chạy trước
Xe bố chạy sau
Đường bằng, đường dốc
Chim đàn theo nhau
Đêm nay có ông
Không ai mỏi mắt
Xe nặng núi hàng
Vẫn nhanh như cắt
Ơ này hay thật
Xe bố kia rồi
Cả đoàn đang chạy
Trong trăng sáng ngời
Chú vịt bông
Chúng nó sắp đến rồi
Con chạy đi đâu vậy?
Con quên mất vịt bông
Nó còn trong nhà ấy
Mẹ cho con vào lấy
Vịt nó khỏi bị bom!
mẹ chìa ngay vịt bông:
Lần sau con phải nhớ!
thôi, con lui vào trong
kìa! Súng ta đã nổ!
chú vịt bông nho nhỏ
đã nấp kín trong hầm
bé con ôm vào lòng:
“Vịt bông ơi! Đừng sợ!”
Bác lái xe
Lê xe, thấy xe lớn hơn đường!
Làm sao chạy được nhỉ?
Em nhìn bác lái:
Bác ngồi đắng trước
Góc bên trái!
Xe to như cái nhà, chật ních người
Trẻ con khá đông
Người ngồi, người đứng
Chỉ thấy tay là tay
Không thấy chân…
Còi kêu máy nổ
Xe rung rung
Nhà cửa hai bên khẽ động đậy…
Bây giờ phố và cây đều chạy
Ngược về sau
Như quyển sách ai lật mau…
Gió trong xe kêu vù vù
Eo ơi, sắp húc vào nhau ư!
Véo!
Chú xe chở xăng
Cái bụng to ềnh mất biến
Lại kéo nhau từ xa chạy đến
Vui vẻ, leng keng: chị tàu điện
Khoan thai bước: một bác xe bò
Chậm chạp cần cù: xe ông lô
Cánh tay sắt đặt trên đầu: anh Cần cẩu
Bên đường đỏ rực một gốc gạo
Mới phố đó
Giờ toàn đồng xanh
Luá nổi bồng bềnh
Trong khung cửa xe, từng xóm nhà chui lọt
Với cả tre, cau, và hồ nước…
Xe dừng
Một chú bộ đội vui lên trận địa
Xe dừng
Nhiều cô hớn hở xuống bên chân núi…
Xe dừng
Lắm bác tươi cười, xuống một bến sông…
Cuối cùng
Đây phố huyện nơi em về sơ tán
Mẹ bảo còn qua hai cánh đồng!
Nhìn cái xe giờ trống vắng
Em thấy yêu xe, yêu bác lái vô cùng
Xe đi rồi, em vẫn thấy
Cái xe rất to, người chật đông
Bác ngồi đằng trước bên góc trái!
Đôi mắt nghiêm trang
Nhìn thẳng con đường…
Bé ốm
Ve đâu kêu trong đầu
Lửa đâu chui vào người
Bé sốt, nhìn ra ngõ
Nhớ mẹ lắm, mẹ ơi!
Hôm nay mới thứ ba
Giá ngày mai chủ nhật!
Mình bé nằm trong nhà
Chị lên cô lấy thuốc…
Chị về, vẻ hấp tấp
Nước chín rót ra cốc
Em ngoan uống thuốc vào
Thuốc sẽ xua cơn sốt!
Ngồi dậy uống ngụm nước
Bé há mồm như chim
Mím môi bẻ viên thuốc
Chị đưa vào mồm em
Chim gáy gù ngoài nắng
Tre kêu như ru võng
Thôi em chị ngủ đi!
Chốc dậy, ăn cháo nóng!
Nhìn chị xuống bếp vắng
Bé nhận ra một điều:
Hôm nay, ừ lạ thật
Chị giống mẹ bao nhiêu!
Bài thơ cây xoan
Xoan ơi nhớ không?
Tết nào Bác dạy
Ta cùng bạn bè
Trồng xoan một dãy…
Ta đây, xoan đấy
So ngọn, so vai
Ta rình chim nhỏ
Lần đầu đến đây
Rung lá, rung cây
Cùng ta xoan mách
Trâu nào cọ sừng
Trẻ nào phá phách…
Nay ta bẻ “rắc”
Xoan chẳng kêu đau
Ta cùng cành lá
Băng đồng chạy mau
Đứng giữa chiến hào
Kìa anh bộ đội
Phản lực bắn nhào
Trời còn giữ khói…
Mũ cài lá mới
Anh cười nhìn ta
Lá leo nòng súng
Trận địa đẹp ra
*
Ta trở về nhà
Nhìn xoan hớn hở
Xoan như thì thầm:
“Mai ra lá nữa!”
Yêu xoan, yêu quá!
Góp lá diệt thù
Vẫn nuôi lớn gỗ
Dựng nhà mai sau!
Em đi đào hào
Trời đang còn trăng
Gà chưa kịp gáy
Theo bác, theo chị
Em đi đào hào
Lưỡi cuốc xôn xao
Cây còn ngái ngủ
Đất vui dậy rồi
Thấy người đông đủ
Tay giơ, cuốc bổ
Hào hiện mờ mờ
Giữa trời, trăng nhạt
Hào hiện rõ ra
Nhờ chuyện xa xưa
Đêm xây thành ốc
Cô tiên gánh đất
Sợ vang tiếng gà
Chống giặc, thành xưa
Đáp cao một chỗ
Hào đánh Mỹ nay
Luồn sâu khắp ngả
Thắng xong giặc nhỉ!
Giữ hào lại chơi
Chia phe trốn bắt
Chạy sâu lòng đồi…
Em bé và đàn bò
Địch ào đến
Xé trời tiếng đạn
Trời không rách
Đàn bò hốt hoảng
Như đá rơi, nước bắn
Đàn bò đông, tứ tán, nháo nhào
Con phóng vào thị xã
Con lao ra ngả cầu
Con vòng đồng trước
Con bọc đồng sau
Chân móng nện nhau
Đuôi dài dong thẳng…
Các bạn chăn bò, những em bảy, tám
Tụt cả xuống hầm rồi!
Như con chong chóng gió
Người em quay đảo khắp nơi
Một chú bò tơ đang chạy lên đồi
Bỗng lăn đổ xuống
Bốn chân đạp, gọi trời, luống cuống…
Em vứt nón
Xông khỏi lùm cây
Cắt bom
Nhả đạn
Trên đầu em, phản lực Mỹ vẫn bay!
Năm mươi con bò chạy năm mươi ngả
Một mình em bay đi khắp cả
(Một mình em đã hoá mấy mươi em)
Bay vào thị xã
Bay ra ngả cầu
Bay vòng đồng trước
Bay bọc đồng sau
Dựng tóc trên đầu
Sướt móng dưới chân
Tay chụp chạc
Miệng dỗ dành:
“Hò! hò! đứng lại!”
Năm mươi con bò, năm mươi niềm sợ hãi
Con vẫn lao chạy
Con vội quay đầu
Năm mươi con, ngoan ngoãn theo sau
Nấp lùm cây rậm
Nép mé đường cao…
Bắn vơi đợt đầu
Máy bay địch ào ra đợt nữa
Năm mươi con bò đứng yên, nhai cỏ
Chúng nhìn em, người chủ nhỏ mến thân
Một chim đại bàng con trong bão đạn mưa bom
Bảo vệ đàn bò hợp tác:
Những chân kéo trăm nghìn mùa lúa tốt
Những lưng vàng óng mượt
Những tiếng ậm ò, thôn xóm quen thân
Những chân bê, mừng sữa mẹ, tung tăng.
Những dấu chân nho nhỏ
Giày đứt chưa nối kịp
Tin gấp phải chạy liền
Thấp cao cái lượn dốc
Bóng nhỏ nhoà trong đêm
Súng địch nổ như điên
Súng ta càng quyết liệt
Căm giặc, sóng gào to
Thù giặc, dương thôi hát
Chân nhỏ bay trên cát
Bờ bụi chẳng thèm nhìn
Lòng đang lo thắng giặc
Ma quái cũng xem khinh
Đơn vị nhận được tin
Súng dời ngay vị trí
Bóng nhỏ vút chạy luôn
Chân “Kim Đồng” không nghỉ
*
Ngày hôm sau thức dậy
Các trận địa giữ nguyên
Những dấu chân nho nhỏ
Dũng cảm và thân quen
Trên cát, chiến sĩ nhìn
Đường dây không thể đứt
Nghe yên thêm xóm làng
Trong dấu chân mải miết…
Đôi dép thần kỳ
Các em đọc cổ tích
Chắc rất thích được gặp
Những đôi giày thần kỳ
Một bước đi bảy dặm
Còn nhanh hơn chim bay
Thế kỷ hai mươi này
Ở tại một nước nọ
Có nhiều núi, nhiều sông
Có nhiều mưa, nhiều gió
Có cờ đỏ sao vàng
Có mùa khoai, mùa lúa
Có đôi dép thần kỳ
Một cụ già thường đi…
Người làm đôi dép này
Cắt lốp xe làm đế
Cắt săm xe làm quai
Dép đen màu than đá
Hình dáng nhìn rất ngộ
Như đôi xà lan nhỏ
Thích lênh đênh sông dài…
Dép vui vẻ, dẻo dai
Theo cụ già đi khắp
Dép đạp tan gai góc
Đạp bằng đá tai mèo
Dốc cao mấy cũng leo
Đường xa mấy cũng vượt
Dép đi trong nắng đốt
Dép đi trong mưa tuôn
Theo cụ già xuống bể
Theo cụ già lên non
Được cụ già yêu thương
Dép thêm tài, thêm sức:
Đê sắp vỡ vì lụt
Có dép đến: lụt lui!
Ruộng nứt nẻ cả rồi
Có dép về: nước đến
Đường nào nắng chói chang
Dép qua: cây giăng hàng
Đường liền râm bóng mát
Gọi chim về hót vang
Mỏ nào để ít than
Dép về, than chảy suối
Thoi nào dệt ít vải
Dén đến, vải đầy kho
Người mù mịt i, t
Vụt thành người có học
Trẻ nghịch ngợm, lười nhác
Hoá trò giỏi, con ngoan
Bạn bè đáng giận hờn
Biết thương nhau trở lại
Thương nhau hơn ngày thường
Giặc đến từ bốn phương
Dù giày đinh sắt nhọn
Dù lắm súng lắm bom
Nhiều máy bay, tàu chiến
Mang đôi dép thần kỳ
Cụ già đi ra trận
Con cháu ào ra theo
Tay dao, tay súng
Băng qua trăm lửa đạn
Vượt qua nghìn hiểm nguy
Là kẻ thù bỏ mạng
Và giặc nào, cướp nào
Cũng cụp đuôi cút thẳng…
Hỏi dép: sao dép tài?
Dép thật thà đáp ngay:
Dép trước sau vẫn dép
Tài trí ở người đi
Tài trí ở cụ già
Biết gọi người cả nước
Triệu người chung một lòng
Giành tự do, độc lập
Biết dẫn cả trẻ, già
Biết đánh thức gần xa
Cùng lên đường hạnh phúc.
Cụ già râu tóc bạc
Mang đôi dép thần kỳ
Em có biết là ai?
Là Bác Hồ mình đó!
Bác Hồ của Việt Nam
Có nhiều núi nhiều sông
Có nhiều mưa nhiều gió
Có cờ đỏ sao vàng
Có mùa khoai, mùa lúa
Có đôi dép thần kỳ
Anh làm thợ hôm nay…
Nhưng hôm nay, hôm nay
Bác Hồ không còn nữa
Vắng tiếng dép Bác Hồ
Cả Việt Nam thương nhớ
Cả loài người thương nhớ.
Đôi dép thần kỳ đó
Giờ theo Bác đi xa
Đi vào trong lịch sử
Chói ngời của dân ta
Theo Bác dép đi xa
Phép thần kỳ để lại
Các em hãy giữ lấy
Trong đôi dép của mình
(Dù dép to, dép nhỏ
Dù dép đỏ, dép xanh…)
Miễn các em làm đúng
Lời Bác Hồ Chí Minh!
Trên đây, chúng tôi đã chia sẻ đến quý độc giả những trang thơ hay và ấn tượng của nhà thơ Phạm Hổ trong tập thơ Chú Bò Tìm Bạn. Qua đó ta có thể nhận thấy được tình cảm sâu sắc của ông dành cho lứa tuổi thiếu nhi lớn như thế nào.