Tế Hanh không chỉ cảm nhận cuộc sống với lòng chân thực và cách nhìn bình dị, mà cũng luôn có ý thức phát hiện cái thi vị ở đối tượng miêu tả. Ông hướng thơ đến cái đẹp thi vị thanh cao lại vừa đưa thơ về với cuộc đời bình dị. Thơ ông luôn gần gũi với bạn đọc một cách chân thành nhất. Ông góp phần không nhỏ trong sự nghiệp phát triển nền thơ ca nước nhà. Hãy cùng nhau điểm danh những thi phẩm đặc sắc của ông trong tập thơ Tiếng Sóng hấp dẫn nhé!
Nông trường cà phê
Cà phê chạy tới chân mây
Song song luống thẳng, lá đầy nắng mai
Cà phê chạy tới tương lai
Khói lam trại mới lượn dài khoảng xanh
Đầu mùa hoa nở trắng cành
Hương thơm bay dậy vòng quanh núi đồi
Cuối mùa trái chín đỏ tươi
Câu ca khúc hát hẹn nơi đi về
Hai ta trong bóng cây che
Xa xa gió núi nước khe rì rào
Em đang ương giống, anh chào
Bóng anh lái máy ngả vào tay em…
Tách cà phê nóng trong đêm
Bạn cùng tôi uống, hồn thêm mơ màng
Ước mong nhà Bắc nhà Nam
Mùi thơm vị ấm cũng tràn niềm vui…
Bạn ơi! rót nữa cho tôi
Tôi không muốn ngủ – Núi đồi trăng trong
Nông trường ta rộng mênh mông
Trăng lên trăng lặn vẫn không ra ngoài
Qua công trường gỗ
Những đêm dài kháng chiến
Ở rừng ngủ dưới cây
Mùi gỗ thơm bay quyện
Tưởng nhà cửa đâu đây
Hoà bình ta kiến thiết
Xây dựng thêm cửa nhà
Từ rừng xanh núi biếc
Cây lại về với ta
Đường đi xa nhọc lắm
Băng thác đến vượt ghềnh
Bờ sâu liền vực thẳm
Nắng ngày tiếp mưa đêm
Ngàn cây về gặp gỡ
Tấp nập những công trường
Tưng bừng trong nhịp thở
Nhà máy gỗ lên hương
Và đời lim đời gụ
Và đời sến đời xoan
Từ giã ngày xanh cũ
Đến ngày mới hồng vàng
Đây chiếc bàn suy nghĩ
Trang giấy trắng thâu đêm
Đây chiếc giường tri kỷ
Trăng sáng gọi bên thềm…
Hỡi ai về nhà mới
Có nghe rộn tâm hồn
Đêm đêm tiếng cây gọi
Trong mùi gỗ bay thơm?
Đến Mộc Châu
Hôm qua đánh giặc
Hôm nay tăng gia
Nông trường Châu Mộc như hoa nở
Giữa núi rừng Tây Bắc hát ca
Thảo nguyên trông ngút tầm con mắt
Ngang dọc nhô lên những máy cày
Đất mở lòng tươi như ngực trẻ
Mầm non hạt mới ấm bàn tay
Doanh trại gió lồng phơi ánh sáng
Có câu lạc bộ, có căng tin
Đôi hàng đào mận vây sân biếc
Đón gió mùa xuân thổi Điện Biên
Mộc Châu hướng thẳng đường Tây Bắc
Chờ ai vẫy vẫy cánh hoa ban?
Đêm nay sẽ có văn công múa
Trời rộng chiều xanh sắp mở màn…
Thăm đồi A1
Năm thứ năm Điện Biên chiến thắng
Lần đầu tiên tôi đến đất anh hùng
Hè mới về còn rực sắc trời xuân
Tôi chiêm ngưỡng đứng trên đồi A1
Dưới chân tôi chiếc xe thù trơ xác
Nằm bẹp bên mồ hai chiến sĩ đã hy sinh
Sông Nậm Rôm lấp lánh giữa Mường Thanh
Những bản Thái yên lành khói toả
Chiều trầm mặc: từng cái hoa, cái lá
Từng gốc cây, bụi cỏ cũng thiêng liêng
C1, C2, Đồi cháy kế bên
Trong mình mẩy còn tươi dòng máu đỏ
Tôi lắng nghe Tổ quốc gọi thầm trong gió
Tên những người con: Phan Đình Giót, Bế Văn Đàn
Mà tâm hồn trắng mãi với hoa ban
Tôi đã gặp
Những con người đẹp nhất
Chiến trường xưa
Nay dựng khắp công trường
Mở rộng đường đi như chuyển cánh vai vươn
Cho thế giới vào thăm nơi lịch sử
Rừng đã gửi về đây bao thước gỗ
Ngói gạch màu son hứa hẹn những căn nhà
Lấp hố bom rực nở những vồng hoa
Ánh điện sáng ngời dòng nước cuộn
Tên khói lửa nào Him Lam, Hồng Cúm
Lúa bay hương, tên đã chói hoà bình
Đứng bên tôi một đồng chí công binh
Đồi A1, hai lần anh có mặt
Trước tiêu diệt quân thù
Nay thi đua đào đất
Vinh quang xây Đài liệt sĩ trên đồi
Sắp sửa giã từ tôi
Một chiến sĩ Điện Biên chỉ nhành hoa mới:
“Trên đường xã hội chủ nghĩa, chúng tôi đi tới
Cần có thêm xe, có thêm lúa, có thêm nhà
Có thêm người, có thêm sách, có thêm hoa
Thêm tình yêu và có thêm hạnh phúc…
Đồng chí sẽ trở lại Điện Biên Tây Bắc
Trên máy bay chớp cánh xuống phi trường
Giữa mùa ban nở trắng ngạt ngào hương
Ta sẽ cắm một cành hoa trên đồi A1″
Tên quê hương
Khi ta đi, đất đã hoá tâm hồn
(Chế Lan Viên)
Nghe tin Mỹ Diệm
Đổi tên quê hương
Hòng làm Nam Bắc
Tin tức lạc đường
Lòng ta đau nhói
Như một vết thương
Tên quê ta đó
Giản dị bình thường
Mà nay không có
Bóng nhoà trong gương
Như thuyền biển gió
Lạc hướng mờ phương
Như cánh chim nhỏ
Bỗng chìm trong sương
Như đời một sớm
Vắng ai chung giường
Tên đây đâu phải
Mấy tiếng “gọi là”
Tên quê gợi cả
Cuộc đời của ta
Hàng dừa nắng toả
Cánh đồng bao la
Con sông trước ngõ
Dãy núi xa xa
Bướm bay vườn cỏ
Sương đọng cành hoa
Những ngày sẽ đến
Những ngày đã qua
Bao nhiêu cay đắng
Bao nhiêu mặn mà
Tấm lòng của bạn
Tấm lòng của ta
Nhưng quân hèn nhát
Chúng bay nhầm rồi!
Tên quê ta đó
Ở khắp nơi nơi
Sông kia vẫn chảy
Trăng kia vẫn ngời
Lưỡi cày xẻ ruộng
Thuyền cá dong khơi
Ta sẽ trở lại
Như gió trên đời
Như câu hát cũ
Lượn vòng quanh nôi
Ta sẽ trở lại
Tên cũ phục hồi
Con về với mẹ
Miền Nam ta ơi!
Em trả lời
tặng một em thiếu niên miền Nam
Chúng hỏi em thấy cộng sản ở đâu?
Em trả lời:
Tôi chỉ thấy
Chung quanh tôi những người thân ái
Trong hoà bình lại phải xa nhau
Chúng dỗ em biết cộng sản ở đâu?
Em trả lời:
Tôi chỉ biết
Chung quanh tôi những người thân thiết
Trong hoà bình lại chịu khổ đau
Chúng doạ em: người nào cộng sản?
Em trả lời:
Trừ các ông
Còn những ai có một tấm lòng
Đều bị tình nghi là cộng sản
Chúng tra tấn, bảo em cộng sản
Em trả lời:
Tôi lớn lên
Chịu ơn dân ơn nước chưa đền
Tôi không xứng gọi là cộng sản
Bọn chó mặt người chúng giết em
Khi vừa chớm nở tuổi hoa niên
Nhân dân thương cảm cùng nhau nói
Em có tâm hồn một đảng viên
Đu đủ và cam
Năm trước bảo anh trồng đu đủ
Anh rằng: “Trồng để lại cho ai?
Tám tháng đu đủ mới có trái
Tôi mong về Nam trong nay mai”
Năm nay bên cạnh hàng đu đủ
Anh lại trồng thêm mấy gốc cam
Anh cười: “Mình có về trong ấy
Cây sẽ nhiều thêm trái Bắc Nam”
Có một con tàu mang tên anh
Trong đoàn tàu đánh cá trẻ nước mình
Có chiếc Cua Pê-pên-nin
Tên một đồng chí Đức
Sang giúp ta đóng tàu
Tàu đóng chưa xong đồng chí mất
Chiếc tàu Cua Pê-pên-nin
Mang tên đồng chí như thêm sức
Mối tình quốc tế tăng mã lực
Bọt trắng tung sườn, rẽ sóng xanh
Nhớ sao đồng chí Pê-pên-nin!
Thuỷ thủ nhiều đêm nằm thao thức
Biển bao nhiêu nước bấy nhiêu tình
Sóng vỗ từng hồi vào ký ức
Nhớ sao đồng chí Pê-pên-nin!
Những khi gió nồm, khi gió bấc
Khi biển đón ánh trăng trong vắt
Khi biển chào nắng mới bình minh
Nhớ sao đồng chí Pê-pên-nin!
Khi mùa cá thu, mùa cá nục
Kỷ niệm ngời như chất lân tinh
Trong từng con tôm, từng con mực
Việt Nam, Cộng hoà dân chủ Đức
Hai nước hai đầu đau chia cắt
Cái tên Cua Pê-pên-nin
Như nối Đông Tây mình với mình
Đồng chí Cua Pê-pên-nin!
Ngày mai trong mùa xuân thống nhất
Bến miền Nam tàu về tấp nập
Có một chiếc tàu mang tên anh
Nói chuyện với sông Hiền Lương
I
Hiền Lương ơi!
Lần thứ hai tôi đến
Bốn năm qua
Như trải mấy cuốc đời
Dương liễu vươn cao gió quạt
Bạch đàn bóng mát nôi quanh
Ruộng bờ Bắc sum vầy vào hợp tác
Xưa cỗi cằn nay đất nở mùa xanh
Ruộng tốt bên kia sông thành khoảng trống
Ngọn lúa đau, cuộc sống mặt điêu tàn
Bến vắng bơ phờ cây rũ bóng
Những con đò tắt lối sang ngang
Em bé mồ côi qua bên ni sông với mẹ
Nay vào lớp bốn phổ thông rồi
Quyển sổ nhỏ rành rành dòng chữ kẻ:
Đêm mồng hai Mỹ Diệm giết cha tôi
II
Nhà thơ ơi!
Lần thứ hai anh đến
Bốn năm qua
Như lúc gặp ban đầu
Tôi chảy ngày đêm không nghỉ
Hai bờ Nam Bắc nhìn đau
Trời vẫn xanh một màu xanh Quảng Trị
Tận chân trời mây núi có chia đâu
Cờ Tổ quốc gọi tâm hồn trong gió
Như mặt trời rực đỏ như lấp lánh sao vàng
Bên kia sông không ra vàng ra đỏ
Cờ ba que hoen ố cả không gian
Trong lòng tôi mảnh trăng trong một nửa
Như trước đây, một nửa mở gương
Nhà thơ ơi, mắt anh chan chứa
Như trước đây, tình xứ sở quê hương
Tế Hanh nổi tiếng là một nhà thơ chuyên sáng tác về quê hương. Đọc thơ ông chúng ta không khó để bắt gặp một hồn thơ chan chứa tình cảm thắm nồng cùng những ý nghĩa sâu sắc qua những thi phẩm của ông. Với lối thơ độc đáo ông đã được tặng rất nhiều giải thưởng về văn học nghệ thuật danh giá.